දානය

බෞද්ධ අනුපූර්ව ශික්ෂණ මාර්ගයෙහි පළමු පියවර දානයයි. මේ බව සූත්‍ර, විනය පිටකයන්හි බොහෝ තැන කියැවීමට ලැබෙන ‘භගවා ආනුපුබ්බි කථං කථෙසි. සෙය්‍යර්‍ථදං: දානකථං සීලකථං සග්ගකථං කාමානං ආදීනවං... (මව. 1.32) යනාදී පාඨයෙන් හෙළි වේ. මූලික බෞද්ධ ඉගැන්වීම් ගණනාවක ම පළමුවෙන් හමුවන්නේ ද දානයයි. එය ත්‍රිවිධ පුණ්‍යක්‍රියා වස්තූන්ගෙන්, සතර සංග්‍රහ වස්තූන්ගෙන්, දස පාරමිතාවන්ගෙන් සහ දස රාජධර්මයෙන්ගෙන් ද පළමුවැන්න ය. එහෙත් විමුක්තිය සඳහා ඇති ඒකායන මාර්ගය වන ආර්ය අෂ්ටාඞගික මාර්ගයෙහි දානය නම් වශයෙන් සඳහන් නොවේ. එසේ වුව ද දානය එහි අන්තර්ගත වේ. සම්මාදිට්ඨියෙන් ඇතුළත් දස වස්තූන් සම්මා දිට්ඨියෙහි පළමු ව සඳහන් වන්නේ ‘අත්ථි දීන්නං’ (මනි. 3,212) යනුවෙනි. එනම්, ‘දුන් දැයෙහි ඵල විපාක ඇත’ යන පිළිගැනීමයි. දෙවන ආර්ය මාර්ගාංගය වන සම්මා සඞකප්පයෙහි, නෙක්ඛම්ම සඞකප්පය - හැරදැමීම යන අදහස - හා දානය සම්බන්ධ ය. සම්මා ආජීවය නම් වූ දැහැමි දිවියෙහි කියැවෙන ප්‍රත්‍ය පරිභෝගයෙහි අනිවාර්යයෙන් ම තිබිය යුතු නිවැරදි ලක්ෂණයකි බෙදා දීම හෙවත් දාන ය. මෙසේ දානය ආර්ය අෂ්ටාඞගික මාර්ගෙයහි අන්තර්ගත වෙයි.

පෙළ දහමෙහි (-පාලි ත්‍රිපිටකයෙහි) දීම පිළිබඳ ව දානය මෙන් ම යාග, චාග, පරිච්චාං, දක්ඛිණා යන වචන ද යොදා තිබේ. මේ වචන යෙදෙන ආකාරයෙහි යම් යම් සුළු වෙනස් අරුත් දක්නට ලැබේ.

දීමෙහි ආනිසංස මිනිස්සු දනිත් නම් නො දී කිසිවක් ම පරිභෝජනය නොකරතියි ද මසුරු මල සිත වැද නොගනී යයි ද දීමෙහි ආනිසංස නො දක්නා නිසා ම නොදී වළඳන බව ද මසුරු සිත් ඇති කර ගන්නා බව ද ඉති වුත්තක පාලියේ දාන සංවිභාග සූත්‍රයෙන් පැහැදිලි වේ. දානය මංගල කරුණයි හෙවත් දියුණුවට හේතුවකි'යි මංගල සූත්‍රයෙන් (සුනී. 80. ගා.265) කියැවෙන අතර, ධනය ඇතිවත් නොදී තනි ව පරිභෝජනයෙහි යෙදීම පිරිහීමේ කරුණක් බව පරාභව සූත්‍රයෙන් හෙළි වේ. (සුනි. ගා. 102.) දානයත් යුද්ධය මෙන් අසීරු දෙයකි (සනි. 1,38). මෝඩයෝ දානය වර්ණනා නොකරති. එහෙත් නුවණැත්තෝ දානයෙහි සතුටු වැ පසුව එයින් මැ සුවයට පැමිණෙති (ධ. ගා. 177).

බෞද්ධ සදාචාරයෙහි දානයට ප්‍රමුඛ තැනක් ලැබී ඇති නිසා සූත්‍ර දේශයනාවන්හි දී දානය ගැන කෙරෙන විවිධ විස්තර වර්ණනා හමු වේ. දානයට මිනිසා පෙළඹෙන හේතු, දානාසිංස, සප්පුරිස දානයෙහි ස්වභාවය, දානයෙහි ප්‍රභේද ආදිය මෙසේ සාකච්ඡා වන කරුණු ය.

ස්වකීය ශ්‍රද්ධාව ද ප්‍රසාදය ද යම් සේ ද මිනිස්සු එලෙස දන්දෙති'යි (දදාති චෙ යථා සද්ධං - යථා පසාදනං ජනො. - ධ. 249) ධම්මපද ගාථාවකින් කියැවේ. දානවත්ථු සූත්‍රයෙහි (අනි. 5,150) මිනිසා දන් දීමට පෙළඹෙන හේතු අටක් දැක්වේ.

1. ඡන්දය (ඡන්දා),

2. ද්වේෂය (දෝස),

3. මෝහය (මෝහ),

4. ගැරහීමට - බිය (හරහා),

5. පියමුතු පරපුරින් කරගෙන එන ලද්දක් නිසා පැරණි කුලවංසය පිරිහෙළන්නට ඇති අකමැත්ත (දින්න පුබ්බං කතපුබ්බං පිතුපිතාමහෙහි නාරහාමි පොරාණං කුලවංසං භාපෙතන්ති),

6. දන් දීමෙන් ලබන පිනෙන් මරණින් මතු ස්වර්ග සම්පත්තිය ලැබීමට ඇති අපේක්ෂාව (ඉමාහං දානං දත්වා කායස්ස ගෙදා පරමීමරණ සුගතිං සග්ගං ලොකං උප්පජ්ජිස්සමාති),

7. දීමෙන් පහදින සිත නිසා සොම්නස ලැබීමේ බලාපොරොත්තුව (ඉවං මේ දානං දදතො චිත්තං පසීදති අත්තමන්තං සොමනස්සං උපජායති) සහ

8. චිත්තාලංකාරය හා චිත්ත පරික්ෂකාරය ගැන සිතීමෙන් (චිත්තාලඞකාර චිත්ත පරීක්ඛාරත්ථං) යනු ඒ කරුණු අට ය.

දන් දීමට පෙළඹෙන වෙනත් හේතු අටක් දාන සූත්‍රයෙහි (අහි. 5,150) සඳහන් වේ. ඒ මෙසේයි:

1. වෙත පැමිණ දීම (ආසජ්ජ),

2. බියෙන් දීම (භයා),

3. ‘මට දුන්නේ’ යි දීම (අදායි මෙති),

4. ‘මට දෙන්නේ’ යි දීම (දාස්සති මෙති),

5. ‘දීම මැනවැ’ යි දීම (සාහු දානත්ති),

6. ‘මම පිසමි’ මොහු නො පිසත්, පිසන්නෙමි නොපිසන්නවුන් හට දන් නො දෙන්නට නුසුදුස්සෙමි’යි දීම (අහං පචාමි ඉමෙ න පවන්ති. න අරහාමි පචන්තො අපචන්තානං දානං අඳාතුන්ති),

7. ‘දීමෙන් යහපත් කීර්ති රාවයක් පැතිරයේ’යි දීම (කල්‍යාණො කිත්තිසද්දො අබ්භූග්ගච්ඡතී ති) සහ

8. චිත්තාලඞකාර චිත්ත පරිෂ්කාර පිණිස දීම (චිත්තාලඞකර චිත්ත පරික්ඛාරත්ථං). මේ සූත්‍ර දෙකෙහි අටවෙනි කරුණ සමාන ය.

“දදං මිත්තානි ගන්ථති’ (සුනි. ගා. 189) දීමෙන් මිතුරන් ලැබෙන බව මෙසේ ආළවක සූත්‍රය කියයි. සමාජ සමග්‍රීකරණ කරුණු හයක් අතුරින් එකක් ලෙස පාත්‍රයට ලැබෙන අහර කොටසින් පවා කොටසක් බෙදා දී වැළඳීමට කෝසම්බිය සූත්‍රයෙන් (මනි. 1, 754) අනුශාසන කෙරේ. මසුරු තැනැත්තා නොහොත් මසුරුකම දානයෙන් ජය ගන්නැ යි ‘ජිනෙ කදරියං දානෙන’ යන (ධ. 223) ගාථා පාඨයෙන් ප්‍රකාශ වේ.

දන් දීමෙහි අනුසස් දැක්වෙන සූත්‍ර ධර්ම කිහිපයකි. දානාසිසංස සූත්‍රය (අනි. 3, 62) දානයෙහි අනුසස් පහක් දක්වයි.

1. බොහෝ දෙනාට ප්‍රිය වීම (බහුනො ජනස්ස පීයො මනාපො හොති.)

2. ශාන්ත සත්පුරුෂයන් ආශ්‍රයට ලැබීම (සන්තො සප්පුරියා භජන්ති)

3. කල්‍යාණ කීර්ති ශබ්දය උස් ව නැගීම කල්‍යාණො කීත්ති සද්දෝ අබ්භූග්ගව්ජති)

4. ගිහි දහමින් නො තොර වීම (ගිහිධම්මා අනපෙතො හොති).

5. කාබුන් මරණින් මතු සුගතියෙහි ඉපදීම (කායස්ස භෙදා සුගතීං සග්ගං ලොකං උප්පජ්ජති)

දානය මහත්ඵල මහානංසංස වන ආකාරය ඇතැම් සූත්‍රයෙක සාකච්ඡාවට භාජන වේ. දාන මහප්ඵල සූත්‍රය (අනි. 4.368) මෙසේ විස්තරයක යෙදේ. අපේක්ෂා සහිත ව හෙවත් තෘෂ්ණාවෙන් යුක්ත ව, විපාක පිළිබඳ සිතින්, සන්නිධි ප්‍රාර්ථනයෙන්, පරලොව ප්‍රතිඵල ලබන්නාට සිතා දීම, එම විපාක ලැබීමෙන් පසු සත්වයා නැවත සසරට ම වැටෙන නිසා එතරම් උසස් දානයක් නොවේ. ඒ ලෙසින් ම, ‘දානය මැනවැ’යි සිතා දීම ද ‘පිය මුතුපරපුරින් එන නිසා නොදීම නුසුදුසු යැ’යි සිතා දීම ද ‘මම පිසමි, අනුන් නො පිසන නිසා නො දී සිටීම නොගැළපේ යැ’යි සිතා දීම ද ‘දීමෙන් මා සිත ප්‍රසන්න වේ. සොම්නස උපදී යැ’යි සිතා දීම ද එතරම් උසස් නොවේ. මේ හැමට ම වඩා, මීට පළමු සූත්‍ර දෙකෙහි දී ද අට වැනි කරුණු ලෙසින් දැක්වුණු අයුරු ‘චිත්තාලඞකාර චිත්ත පරිෂ්කාර යැ’යි දීම වැදගත් වේ. ඊට හේතුව, එසේ දීමෙන් පරලොව බ්‍රහ්ම කායික දේවස්වභාවයට පත්වන නිසා යළි සසරට නො වැටීමයි. වෙනත් වචනයෙන් කිවහොත් (තෘෂ්ණාව ලියලා භවය දිග් වීමට නොව) සසර ගමන නැවතීමට ඒ හේතුවන නිසා ය.

දන් දෙන්නා සත්පුරුෂයෙකි. (අනි. 5. 164). සත්පුරුෂයා දෙන දානයෙහි විශේෂ ලක්ෂණ දැකගත හැකි ය. එවැනි විශේෂතා අටක් සප්පුරීය දාන සූත්‍රයෙන් (අනි. 5,614) හෙළි වේ.

1. පිරිසිදු දැය දීම (සුවිං)

2. ප්‍රණීත දැය දීම (පණීතං)

3. සුදුසු කල දීම (කාලෙන)

4. කැප වූ දෑ දීම (කප්පියං)

5. පරීක්ෂා කොට දීම (විචෙය්‍ය)

6. නිරතුරු දීම (අභිණ්හං)

7. සිත පහන් කර ගෙන දීම (දදං චිත්තං පසාදෙති) සහ

8. දී තුටු සිත් ඇති කර ගැනීම (දත්වා අත්තමනො හොති).

වෙනත් තැනෙක සප්පුරීය දානයෙහි ලක්ෂණ පහක් මෙසේ කියැවෙයි:

1. ශ්‍රද්ධාවෙන් දීම (සද්ධාය)

2. සකසා දීම (සක්කච්චං)

3. නිසි කල්හි දීම (කාලෙන)

4. මුත්තචාගී ව හෙවත් දෙන දැයෙහි සිත් බැඳුම නැති ව දීම (අනග්ගහිත චිත්තො) සහ

5. තමා ද අනුන් ද පීඩාවට පත් නොකොට දීම. (අත්තානඤ්ච පරඤ්ච අනුපභච්ච). යනුවෙනි. (අනි. 3,280)

දන්දීමේ කාලය ද වෙන් වෙන් ව සලකා බලා ඇත්තේ ය. කාලදාන සූත්‍රයෙහි (අනි. 3,62) කාලදාන පහකි. ඒ මේවා ය:

1. ආගන්තුකයාට දීම (ආගන්තුකස්ස)

2. ගමිකයාට දීම (ගමිකස්ස)

3. ගිලනාට දීම (ගිලානස්ස)

4. දුර්භික්ෂයෙහි දීම (දුබ්භික්ඛෙ) සහ

5. නව ශස්‍ය නව ඵල පළමු කොට සිල්වතුනට දීම (යානි නව සස්සානි නව ඵලානි තානි පඨමං සීලවන්තෙසු පතිට්ඨාපෙති).

මෙහි එන අවසන් කරුණ සිල්වතුනට දීමේ වැදගත්කම මතු කරන්නකි. ඒ සම්බන්ධයෙන් එක්තරා සූත්‍රයෙක එන පැහැදිලි කිරීමක් (අනි. 1,288) වැදගත් වෙයි. දිනක් වට්ජගොත්ත පරිබ්‍රාජකයා පැමිණ බුදුරදුනගෙන් “භාග්‍යවතුන් වහන්ස, ඔබ වහන්සේ මට ම දන් දිය යුතු ය, අන් අයට නොදිය යුතුය, මගේ ම සව්වන්ට දන් දිය යුතුය, අන් අයගේ සව්වන්ට දන් නොදිය යුතු ය, මට ම දුන් දැය මහත්ඵල ය, අන් අයට දුන් දැය මහත්ඵල නොවෙයි. මාගේ සව්වන්ට දුන් දැය ම මහත් ඵල ය, අන් අයගේ සව්වන්ට දුන් දැය මහත්ඵල නොවෙයි" යනුවෙන් කියන බව අසන්නට ලැබිණි. එය සත්‍ය දැ’යි වීමසී ය. බුදුරජාණන් වහන්සේගේ පිළිතුරු වූයේ, ‘වත්සය එය අසත්‍යයකි. ඒ මට බොරුවෙන් කරන චෝදනාවකි. දානයක් වළක්වන්නා තිදෙනකුට අන්තරාය කරයි. එනම්, දායකයාගේ පිනට ද ප්‍රතිග්‍රාහකයාගේ ලාභයට ද තමාට ම ද වේ. අනතුරු ව බුදු හිමයෝ කරුණු පැහැදිලි කර දෙති.

“සැළිවළං සේදූ ඉඳුල් වතුර ටිකක්, මේ තැන සිටින ප්‍රාණීන්ට අහර වේවා’යි සිතා කුණුවලක දැමුව ද පිනක් සිදු වන බව කියමි. ඒ එසේ වුවත් දුසීලාට දීමට වඩා සිල්වතුන්ට දීමෙන් මහත් ඵල වෙයි.” අංග පසකින් ඈත් වූ අංග පසකින් යුක්ත වූ තැනැත්තා ඊට නිසි උතුම් සිල්වතා බව පෙන්වා දෙන ලදි. ඈත් කළ අංග පස නම් පංච නීවරණ ය. සමන්විත විය යුත්තේ අවශෙක්ෂ වූ ශීල, සමාධි, ප්‍රඥා, විමුක්ති, විමුක්ති ඥාන දර්ශනස්කන්ධයන්ගෙනි.

දානය මහත් ඵල වන්නේ හුදෙක් ප්‍රතිග්‍රාහකයාගේ සිල්වත්, ගුණවත්කම නිසා නොවේ. දායකයාගේ සිල්වත් ගුණවත්කම ද ඊට හේතු වෙයි. ධර්මයෙහි හැසිරෙන යමෙක් තැනින් තැන හැසිර යම්තමින් දුක සේ ලබාගන්නා දෙයකින් අඹුදරුවන් ද පෝෂණය කරමින් ස්වල්පයක් ඇති කල්හිත් එයින් යමක් දෙන්නේ ද ඒ දිළින්දාගේ දීම සහස්‍රයාග කළ ලක්ෂයක් දෙනකුගේ යාග ක්‍රියාවට වඩා අගනේ යයි ප්‍රකාශිත ය (සනි. 1,36).

ආමිස දාන, ධර්ම දාන යනුවෙන් දානයෙහි ප්‍රභේද දෙකක් දැක්වේ. (ඉති. 66. දානසුත්ත). මේ දෙකින් ධර්මදානය උසස් ය. (එතග්ගං භික්ඛවෙ ඉමෙසං - ද්වින්නං දානානං යදිදං ධම්මදානං). සියලු ම දානයන්ට වඩා ධර්මදානයෙහි උසස් බව ධම්මපදයෙහි කියැවෙයි. (සබ්බදානං ධම්මදානං ජිනාති. ගා. 354). ඉතිවුත්තක පාලියේ බහුකාර සූත්‍රයෙන් කියැවෙන හැටියට, ගිහියන් විසින් විචර පිණ්ඩපාත සෙනාසනගිලානපච්චය යන සිව්පසයෙන් භික්ෂූන්ට අමිසා දානයෙන් සංග්‍රහ කරනු ලැබේ. ඒ වෙනුවට ආදිමධ්‍යපර්යවසාන කල්‍යාණ වූ ධර්මය කියාදීමෙන් භික්ෂූන් විසින් ගිහියනට (ධර්මදානයෙන්) ප්‍රත්‍යුපකාර කෙරේ. මෙසේ වූ අන්‍යොන්‍ය උපකාර නිසා බ්‍රහ්මචර්යය අනුගමනය කිරීමට පිළිවන.

දානය ගාන මීට වඩා වෙනස් ආකාරයක සලකා බැලීමක් ද දක්නට ලැබේ. අංගුත්තර අට්ඨක නිපාතයේ ප්‍රඤ්ඤාහිසන්ද සූත්‍රයෙහි (අනි. 5.166) මහාදාන පහක් ගැන කියැවේ. ඒවා අග්‍ර වූ, දිගුකල් පවත්නා වූ, වංසවත් වූ, පෞරාණික වූ, අසංකීර්ණ වූ, අතීතයේ මෙන් ම අනාගතයෙහි ද ඉවත් නොකෙරෙන්නා වූ මහාදාන ලෙසින් ද වර්ණිත ය. මේ නම් පඤ්චසීලයෙහි පිහිටීමයි. පන්සිල් රකින්නා ප්‍රාණඝාතයෙන් වැළකීමෙන් අප්‍රමාණ වූ සත්වයන්ට අභය දෙයි, අවෛරය දෙයි, නිදුක් බව දෙයි, එසේ ම නුදුන් දෑ නොගැනීමෙන්, කාමයෙහි වැරදි ලෙස නොහැසිරීමෙන්. මුසා නොබිණීමෙන්, ප්‍රමාදයට හේතු වන රහමෙර නොපීමෙන් අප්‍රමාණ සත්වයනට අභය ද අවෛරය ද නිදුක් බව ද දෙයි. මේ කරුණු ඉෂ්ට වූ ද කාන්ත වූ ද මනාප වූ ද හිත පිණිස සුව පිණිස පවත්නා වූ ද ස්වර්ගයට හේතු වන්නා වූ ද සුඛවිපාක සහිත වූ ද කරුණු ය.

පුද්ගලයන් විසින් පමණක් නොව පාලන සංස්ථාව විසින් ද දානය සමාජ සාධාරණත්වය සඳහා උපයෝගී කර ගත යුතු එක් අංගයක් බව පෙළදහම පෙන්වා දෙයි. දසරජ ධර්මයන්හි සඳහන් දානය, චක්කවත්තී සිහනාද හා කූටදත්ත යන සූත්‍රයන්හි සඳහන් වන නිර්ධනීන්ට ධනය බෙදා දීම හා කූටදන්ත ආර්ථික සංවිධානයෙහි ඇතුළත් ව ඇති ගොවීන්ට බීජභත්ත, වෙළෙඳාමෙහි යෙදෙනවුනට මූලධනය (පාහතං) රජයේ සේවයේ යෙදෙන්නන්ට භත්තවේතන යනාදිය ප්‍රදානය මේ බව පෙන්වා දෙයි. මෙසේ බෞද්ධ පාලන, සමාජ හා ආර්ථික සංවිධානය තුළ ද දානය මූලික ලක්ෂණයක් බවට පත් වේ. දානය හා චාගය අතර ඇති සම්බන්ධය ගැන ද සලකා බැලීම අවශ්‍ය ය. චාගය සප්තාර්ය ධනයන් අතර එකකි (අනි. 4, 284). එහි එන විස්තරය මෙසේ ය: ආර්ය ශ්‍රාවකයා දුරු වූ මසුරු මල ඇති සිතින් ගෙහි වෙසෙන්නේ, මිදුත්‍යාග ඇත්තේ, සේදූ අත් ඇත්තේ, දීමෙහි ඇලුණේ, ඉල්ලීමට සුදුසු වූයේ, දාන සංවිභාගයෙහි ඇලුණේ වේ. (ආරියසාවකො විගතමල මච්ඡෙරෙන චෙතසා අගාරජ අජ්ඣාවසති, මුත්තචාගො පයතපාණී වොස්සග්ගරතො යාචයොගො දාන සංවිහාරතොඉදං වුච්චති චාග ධනං). චාග (ත්‍යාග) යන්නෙන් ඉවත් කිරීමේ, හැර දැමීමේ මානසික ප්‍රවණතාව ප්‍රකට වන අතර, දානය නම් දීමේ ක්‍රියාව බව මෙයින් හඳුනා ගත හැකියි. ඉහත දී දක්නා ලද පරිදි ඡන්ද, දෝස, මෝහ, භය වැනි අකුසල චෛතසික මුල් වීමෙන් ද කීර්තිය, ස්වර්ග සම්පත්තිය වැනි ඵලාපේක්ෂාවෙන් ද දන් දීමට හැකි වුව ද චාගය නෙක්ඛම්ම සංකල්පය පෙරදැරි වූ තෘෂ්ණා, උපාදාන ග්‍රහණයන් මුදා හැරීමේ අරමුණ බලවත් වූ මානසික ස්වභාවයයි. චාගයෙහි ද ක්‍රියාකාරී කායික ස්වරූපය දානයයි. බෞද්ධයන් විසින් විවිධාකාරයෙන් වෙන් කොට ගෙන සත් ක්‍රියාවක් බවට දානය පත් කර ගෙන තිබේ. එය ආමිසදාන, අභයදාන හා ධර්මදාන වශයෙන් ද බෙදා ගැනේ. ආහාරපාන, ඇඳුම්, නිවාස, උපකරණ, පාරිභෝගික භාණ්ඩ, බෙහෙත් යන වහන ආදියෙන් කෙරෙන්නේ ආමිස දානයයි. මරණයට නියමිත සතුන් එයින් මුදා නිදහස දීමෙන් අභය දානය සිදු වේ. දහම් පොත්පත් දීම, ධර්ම දේශනා කිරීම ආදිය ධර්මදානය යනුවෙන් ගැනේ. මේ හැර භික්ෂූන්ට පිණ්ඩපාත දාන, සලාකදාන හා සාංඝික දාන පිරිනමනු ලැබේ. පෞද්ගලික හෝ සමාජ ජීවිතයේ විශේෂ අවස්ථා සමරා දානමය පින්කම්හි යෙදෙනු දක්නා ලැබේ. ස්වකීය ශ්‍රමය අන් අයගේ පොදු යහපත සඳහා යෙදීම ශ්‍රමදානයයි.

දානය සම්බන්ධ බෞද්ධ ඉගැන්වීම් සමාලෝචනය කිරීමේ දී දානය කෙරෙහි උනන්දු විම මූලික කරුණු කිහිපයක් නිසා සිදුවන බව නිගමනය කිරීමට පිළිවන. එනම්,

1. සමාජමය අවශ්‍යතාව: සමාජයේ සෑම තරාතිරමකම පුද්ග කොට්ඨාශයක් අතර සම්බන්ධතා තහවුරු කිරීම,

2. පුද්ගල සංවර්ධනය: කීර්තිය පැතිරීම, මසුරුමල තුනීවීම ආදී අයුරින්,

3. සාංසාරික අපේක්ෂාව: පින් කර ගැනීමෙන් සුගතියක යෝග්‍ය පුනර්භවයක් බලාපොරොත්තු වීම,

4. නිර්වාණ අරමුණ: තෘෂ්ණාව, උපාදානය දුර්වල කරමින් ආර්ය මාර්ගයෙහි ඉදිරියට යෑම යනුවෙනි.

(කර්තෘ: ධර්මසේන හෙට්ටිආරච්චි)

(සංස්කරණය නොකළ)