දිති
දක්ෂ ප්‍රජාපතීහුගේ හා අසික්තිගේ දුවක වූ මැය කාශ්‍යපයාගේ භාර්යාව හා දෛත්‍යයන්ගේ මව හැටියට රාමායණයෙහි මෙන් ම පුරාණයන්හි ද හඳුන්වා තිබේ. ඍග් වේදයෙහි ස්ථාන දෙකක අදිති සමඟ ද එක් තැනක අග්නි, සවිතෘ හා භග සමඟ ද මැයගේ නම සඳහන් කර ඇත. අථර්වවෙදයෙන් දෙවියන්ගේ සතුරන් වූ මැයගේ පුත්‍ර දෛත්‍යයන් ගැන කියවේ.
දිති සම්බන්ධයෙන් විෂ්ණු පුරාණයෙන් කැරෙන විස්තරය මෙසේ ය. “සන්තාන හානියට පත් දිති තොමෝ සිය සැමියා වූ කාශ්‍යප කරා ගොස් අනභිභවනීය පරාක්‍රමයෙන් යුත් ඉන්ද්‍රයා විනාශ කළ හැකි පුත්‍රයකු තමහට ලබා දෙන මෙන් ඇයැද සිටියා ය. ඒ ඇසූ කාශ්‍යප ඇයට එම වරය දුන්නේ ඇය සම්පූර්‍ණයෙන් ම ධාර්මික සිතිවිලිවලින් යුක්ත ව සකල ශරීරය පිරිසිදුව තබාගෙන ගර්භයෙහි සිටින දරුවා අවුරුදු සියයක් සුරක්ෂිත ලෙස දරා සිටියහොත් පමණක් එය ඉටු වන බව ප්‍රකාශ කරමිනි. දිති තොමෝ ද අඛණ්ඩව එම ව්‍රතය රක්ෂා කරමින් කල් යැව්වා ය. මේ බව දැනගත් ඉන්ද්‍රයා දිති කරා ගොස් ඇයට ඉතා උනන්දුවෙන් හා යටත්පහත්භාවයෙන් උපස්ථාන කරමින් තම අදහස් ඉටු කර ගැනීමට සුදුසු අවස්ථාවක් එළඹෙන තුරු බලා සිටියේ ය. අවුරුදු සියය පිරෙන වර්‍ෂයේ දී දිනක් දිති තොමෝ පා නොසෝදා නින්දට ගියා ය. ඒ අතර ඉන්ද්‍රයා ඇගේ ගෘර්‍භස්ථ භ්‍රෑණය වජ්‍රායුධයෙන් කැබලි හතකට වෙන් කළේ ය. එකල ගර්‍භස්ථ දරුවා හඬන්නට වූයෙන් ඉන්ද්‍රයා එය නවත්වන්නට කළ වෑයම නිෂ්ඵල වී. ඒ භ්‍රෑණ කැබලි එක එක හත බැඟින් කපා මුළු කැබලි ගණන 49ක් කළේ ය. එම කැබලිවලින් මරුත් නමින් හැඳින්වෙන ශීඝ්‍රගාමී දෙවිවරුන්ගේ පහළ වීම විය.”
(කර්තෘ: ඩී.ආර්. සෙනෙවිරත්න)
(සංස්කරණය නොකළ)
