නිමි
අයොධ්‍යා දේශාධිපති ඉක්ෂවාකු රජුගේ දොළොස්වන පුත්‍රයා ය. ඉක්ෂවාකු රජුගේ පුතුන් අතුරෙන් විකුක්ෂි ශශාද සහ නිමි ප්‍රමුඛ වූහ. පසු කාලයෙහි අයොධ්‍යාදෙශය විකුක්ෂිට දෙන ලදුව හේ ඉක්ෂවාකු වංශය පිහිටුවී ය. විදෙහ දේශය ලැබූ නිමිගෙන් විදෙහ වංශය ඇති විය. මොහුගේ පුරොහිතයා වූ වසිෂ්ඨ විසින් කරන ලද ශාපයකින් මෙතෙම දෙහ විරහිත ව සිටියේ ය. මේ විදෙහත්වය නිසා ඔහුට ද ඔහුගේ වංශයට ද විදෙහ යන නම ඇති විය. යඥයක් පැවැත්වීම සම්බන්ධයෙන් ඇති වූ අවුලකින් වසිෂ්ඨ ඍෂිවරයා මොහුට ශාප කළ බව විෂ්ණු පුරාණයේ හඳහන් වුව ද ස්ත්‍රීන් සමඟ ද්‍යූත ක්‍රීඩාවක යෙදුණ රජු වසිෂ්ඨ ඍෂිවරයාට ඒ අවස්ථාවේ දී ගෞරව නොකළ බැවින් මේ ශාපය කළ බව පද්ම පුරාණයේ පැවසේ. වසිෂ්ඨගේ ශාපයෙන් නිමිගේ ශරීරය චේතනා විරහිත ව භූමියෙහි වැටී ප්‍රාණය ඒ මේ අත හැසිරෙනු දුටු පරිවාර ජනයා සුගන්ධ තෛලාදිය උපයෝගයෙන් ඔහුගේ ශරීරය දිරා යාම වළක්වා ආරක්ෂා කළහ. දෙවිවරුන් ඔහුගේ ශරීරයට යළිත් ප්‍රාණය ඇතුළු කරන්නට අදහස් කළ නමුත් නිමි ඊට නොකැමති විය. නිමිගේ අයැදීම පරිදි දෙවිවරු ඔහුගේ සිරුර සෑම ජීවියකුට ම දැකගත හැකි වන සේ තැන්පත් කළහ.
තමනට කරන ලද ශාපයෙන් සන්තොෂ වූ නිමි ද වසිෂ්ඨට ශාපයක් කර තිබුණේ ය. පසුව මේ දෙදෙනා ම ශාපයෙන් මිදී බ්‍රහ්මයා කරා ගියහ. එකල බ්‍රහ්මයා නිමිට ආමන්ත්‍රණය කර මනුෂ්‍යයන්ගේ ඇස්වල සිටීමට නියම කෙළේ ය. වසිෂ්ඨට මිත්‍රවරුන් දෙදෙනාගෙන් ජන්ම ලාභය ලැබීමට වරය දුන්නේ ය.
මරණය සිදුවන අවස්ථාවෙහි නිමි සන්තාන ලාභයෙන් තොරව සිටියේ ය. එබැවින් රාජ්‍යය අරාජිකත්වයෙන් වළකාලීම පිණිස ඔහු පැවැත්වූ යඥයේ දී ප්‍රයෝජනයට ගත් අරණියකින් (ගිනිගානා දණ්ඩකින්) මථනය කිරීමේ දී තේජවන්ත පුත්‍රයකුගේ පහළවීම සිදුවිය. අරණි මථනයෙන් උපන් බැවින් ඔහුට මිථි යන නම විය. මවකගෙන් තොරව පියාට පමණක් සම්බන්ධයක් ඇතිව උපන් බැවින් ඔහුට ජනක යන නමක් ද විය. විදෙහ පියකුට පුත් වූ බැවින් මිථි ජනකට වෛදෙහ යන නමක් ද විය. මරණයෙන් පසු යම සභාව කරා ගිය නිමි සූර්ය පුත්‍ර යමයාගේ සහායකයෙක් වූ බව පුරාණයන්හි සඳහන් වේ.
(කර්තෘ: ඩී.ආර්. සෙනෙවිරත්න)
(සංස්කරණය නොකළ)
