නියස්ස කම්ම
විනය කම්මක්ඛණ්ටකම්මහි වදාළ සත් වැදෑරුම් කර්මයන් අතුරෙහි දෙවැන්න නියස්ස කම්ම නමින් ආයේ ය. එය පනවන ලද්දේ බාල වූ අව්‍යක්ත වූ ආපත්ති බහුල කොට ඇති ආපත්ති පරිච්ඡේද නොදන්නා ගිහීන් සමඟ අනන්ලොමික ගිහි සංඝහයෙන් එක්ව වෙසෙන සෙය්‍යසක නම් භික්ෂුව සඳහායි. මෙකරුණෙහිලා චෞදික වූසෙය්‍යසක මහණහට තොප විසින් විනයධරයකු ඇසුරු කොට විසිය යුතු යයි (නිස්සාය තෙ වත්ථබ්බං) නියස්ස කර්මය කරන සේ අනුදැන වදාළහ. මෙහි දී ද තජ්ජනීය කර්මාදියෙහි සෙයින් වරදකරුට චෝදනා කොට වරද සිහිකරවා එහි මෙනම් ඇවැත නැසිය යුතු ය. අනතුරුව ව්‍යක්ත වූ මහණක්හු විසින් ඒ සඳහා නියමිත ඤත්තිචතුර්ථ කර්ම වාක්‍යය සඟමැද ප්‍රකාශ කොට නියස්ස කර්මය සිදු කරනු ලැබේ.
නියස්ස කර්මය දොළාස් අයුරෙකින් අධර්ම කර්ම, අවිනය කර්ම වන බව ද ඊට ප්‍රතිවතැ වූ දොළොස් ආකාරයකින් ධර්මකර්ම, විනය කර්ම වන බව ද එයින් ඒ අධිකරණ සන්හිඳීමයට යන සැටි ද වදාරා ඇත.
තව ද නියස්ස කර්ම කිරීමට නිසි වූ වරද දක්වන තැන්හි කලහ විධාදාදිය කිරීම බාල අව්‍යක්ත ආපත්ති බහුල බව අනනුලොම්කාගිහීයං සඟ ඇති බව ද සීල විපත්ත, ආචාර විපත්ත, දිට්ඨ විපත්ත බව ද බුද්ධ, ධම්ම, සංඝ යන නූගුණ කියන බව ද යන කරුණු අතුරින් එකක් හෝ කීපයකින් යුක්ත වූ ඔහුට නියස්ස කර්මය කිරීම සඳහා අනුදැන ඇත. නියස්ස කර්මය කරනු ලැබූ මහණහු විසින් අටළොස් වැදෑරුම් වතක් ඇත. එය තජ්ජනීය කර්මය මෙනි. වත පිරිය යුතු කාලය දස දිනක් හෝ පස් දිනැතැයි අටුවායෙහි සඳහන් කරති. වත පිරීමෙන් සංඝයා සෑහීමට පත්වේ නම් එකල්හි කර්මය කරනු ලැබූ මහණහු විසින් එය පටිස්ස මහන කර (නවතාලන) සේ ආයාචනා කළ යුතු ය. එකල ඊට නිසි දෙත්ති චතුර්ථ කර්ම වාක්‍යයෙන් නියස්ස කර්ම සංඛ්‍යාත දඬුවම පටිපස්ස පහන වේ. (චුල්ලවග්ගපාලි - කම්මකවන්ධක)
(කර්තෘ: ලබුගම ලංකානන්ද හිමි: )
(සංස්කරණය නොකළ)
