අක්කරපත්තුව (අක්කරෙයි පත්තුව)
මඩකලපු දිස්ත්‍රික්කයේ සමන්තුරේ වැව්ගම් සහ පාණම යන පත්තුවලින් ද (නැගෙනහිර දෙසින්) මුහුදින් ද වට වී පිහිටි පාලන කොට්ඨාසයකි. වැලිපර නිසා මුහුදින් වෙන් වී ඇති පෙරිය කෝරායි, මුල්ලියාඩ්, තණ්ඩියාඩ් සහ ඕමාරි යන කලපු කීපය අක්කරපත්තුවේ වෙරළෙහි විශේෂ ලක්ෂණයකි. මේවායින් පෙරිය කලපුවෙහි දිග සැතැපුම් 6ක් පමණි; වැඩි ම පළල සැතැපුම් 2 ½ කි. කලපු අවට ඇතැම් බිම් වගුරු සහිතය.
මේ ප්‍රදේශයෙහි සාමාන්‍ය උස මුහුදු මට්ටමේ සිට අඩි 100ට අඩුය. එහෙත් බටහිර මායිමේ අඩි 200 ඉක්මවා නඟින කුඩා කඳුගැට, නිරිත දිගින් අඩි 500ට වඩා උස ඇති කඳුවැටියක් ද වෙයි. මෙහි හිඟුරේගොඩ මුදුන අඩි 737ක් උස්ය. මුළු ප්‍රදේශයෙහි නොයෙක් තැන්වල පහත් ගල් කඳු රාශියක් තිබේ. වෙරළ සමීපයෙහි ඉතා පැතලි තැනිතලාවක් පවතින හෙයින් වන්නිය පත්තු ආරු, වලලං කොලදි ආරු, තිල්ලියා ආරු ආදී ඇළදොළවල් ද මඩ වගුරු ද දක්නා ලැබේ. ගල්ඔයේ අපශාඛාවක් වන වෙරයියාඩ් ආරු, අම්බලම් ඔය, පන්නැල ඔය, රෑෆුස්කුලම් ආරු සහ කංගිකඩිවි ආරු යන කුඩා ගංගා අක්කරපත්තුව ඔස්සේ මුහුදට ගලා බසී.පෙරිය කුලම්, නීතිය කුලම්, සගම කුලම්, රෑෆුස් කුලම් සහ වම්මියඩ්ඩි කුලම් මෙහි ප්‍රධාන වැව්ය.
නීතයි කුලම් අවට පෙදෙස සහ වෙරළබඩ පෙදෙස් හැර අක්කරපත්තුව නොදියුණුය. ඉතා වියළි දේශගුණය හේතුකොට ගෙන මෙහි ස්වාභාවිකව වැවෙන්නේ කටු පඳුරු සහිත ලඳුය. වැව් සහ කලපු අවට පෙදෙස්වල වී ගොවිතැන දියුණුය. වෙරළකරෙහි පිහිටි වැලි බිම් පොල් වගාවට ඉතා යෝග්‍යය. මසුන් මැරීම ද ප්‍රධාන ආදායම් මාර්ගයකි.
මෙහි ප්‍රධාන නගරය ද අක්කරපත්තු නම් වේ. පෙරිය කලපුවෙහි උතුරු කොනෙහි පිහිටි මේ කුඩා නගරය නැගෙනහිර වෙරළබඩ මහා මාර්ගයෙහි වැදගත් මධ්‍යස්ථානයකි. මඩකලපුවේ සිට මෙයට දුර සැතපුම් 38කි. බහුතර මුස්ලිම් ජනගහනයකින් යුත් මෙය නැගෙනහිර වෙරළේ දකුණු භාගයෙහි ප්‍රධාන වෙළඳ නගරයකි. මීට උතුරින් පිහිටි පල්මුනේ, පනයඩ්ඩිපිඩි සහ අඩ්ඩලචේන ද දකුණින් පිහිටි තිරුක්කෝවිල ද තවත් කුඩා නගර වේ. පොතුවිල සිට උතුරට විහිදෙන මහාමාර්ගය අක්කරපත්තුව හරහා වැටී තිබේ. එය පෙරියකලපුව තරණය කරන්නේ සැතැපුම් ¼ක් පමණ වූ දියමංකඩ දෙකක් ඔස්සේය. අක්කරපත්තුවේ (පාලන කොට්ඨාසය) ජනගහනය (1953) 28,765කි. මෙයින් 17,287ක් මුස්ලිම් ජාතිකයෝය. 10,917ක් ලාංකික ද්‍රවිඩයෝය.
මේ පළාතෙහි පැරැණි නටබුන් සහිත ඓතිහාසික ස්ථාන රැසක් තිබේ. ඒවා අතුරෙන් ප්‍රධාන ස්ථානය වන දීඝවාපිය (දිගාවැව) පිහිටා තිබෙන්නේ වයඹ දිග මායිම සමීපයේය.
(සංස්කරණය:1963)
