අගම්පඩි
අගම්පඩි යනු ද්‍රවිඩ තත්සම ශබ්දයෙකි. දෙමළ "අකම්පඩි" යනුවෙන් හැඳින්වෙනුයේ අභය ස්ථානයක හෝ රජ මාළිගයක ඇතුළු ගබඩාවන්හි සේවය කරන පිරිසක් බව මදුරාසි දෙමළ ශබ්ද කෝෂයෙහි දක්වා ඇත. අගම්පඩි යනු අඝම්පඩි හෝ අගම්පොඩි යි ද ව්‍යවහාර වේ. කොඩ්රිංටන් මතය අනුව අගම්පඩි යන්න විහාරයක හෝ රජමාළිගාවක ඇතුළු ගබඩාවල සේවය කළ, ලංකාවේ උතුරු පෙදෙසේ විසූ එක්තරා කුලයක අය හැඳින්වීමට භාවිත කරන ලද්දකි. අකම්උඩෙයියාර් හෝ අකම්පඩියාර් යනුවෙන් දකුණු ඉන්දියාවේ කුල විශේෂයක් වෙයි. අකම්පඩියාර් යන්නෙහි එක් තේරුමක් නම් රජමාළිගයක හෝ කෝවිලක සේවය කරන්නා හෝ එනමින් හැඳින්වෙන කුලයට අයත් තැනැත්තා යනුයි. ලංකාවේ අගම්පඩි යන්න මුල දී භාවිත වී ඇත්තේ මෙවැනි සේවයක් කළ කුලයක මිනිසුන්ට බව පෙනේ. පොළොන්නරු යුගයේ දී ලංකාවේ රජවරුන් යටතේ කුලියට සේවය කළ ලාංකික නොවන හේවා කණ්ඩායම් හැඳින්වූයේ අගම්පඩි නමින් බව ද ඔවුන් මහනුවර රාජධානි සමයේ සිටි පඩිකාර හේවා පන්නයට සමාන වූ බව ද කොඩ්රිංටන් මහතා පෙන්වා දෙයි.
අගම්පඩි සෙනඟ කොටස් නොහොත් වර්ග සතරකින් යුක්ත වූ බව පෙනේ. ර‍ජගෙදර සේවය සඳහා යොදා ගත් භටයින් රාජ අගම්පඩි යනුවෙන් ද රජුට මුදලින් ලැබුණු අයබදු එකතු කළ භට පිරිස මූකළ අගම්පඩි යනුවෙන් ද යුද්ධ හමුදාවේ එක් අංශයක සේවය කළ අය නෙත්ති අගම්පඩි යනුවෙන් ද යුද්ධ හමුදාවට උදවු පිණිස පසුපස ගිය භටයින් බාල අගම්පඩි යනුවෙන්ද හැඳින්වුණු බව කොඩ්රිංටන් මහතා පවසයි. පුරාණ සියම් රාජ්‍යයේ ද අගම්පඩි නමින් හැඳින්වුණු යුද්ධ සේනාවක් සිටි බවත් මේ යුද්ධ සේනාව අංග සතරකින් යුක්ත වූ බවත් එච්.ජී.ක්‍යු.වෙල්ස් මහතාගේ කෘතියක සඳහන් වෙයි. මෙයින් එක් කොටසක් රන්සිරි හා පලිස් දරමින් රජවාසල හෝ අගනුවර අසල සේවය කළ බැවින් ඒ කොටසට අයත් හේවායින් ලක්දිව සිටි රන්සිරිබන් අගම්පඩින්ට සමාන බව කොඩ්රිංටන් මහතා අදහස් කරයි. මේ අගම්පඩි හමුදාවේ තවත් කොටසක් රජුගේ අඞ්ගාරක්ෂක භටයින්ගෙන් සමන්විත විය. තුන්වන කොටස විදේශික භටයින්ගෙන් සැදුණු සහායක හමුදාවක් විය.යුද්ධ හමුදාවට සේවය කිරීමට බැඳී සිටි කාර්මිකයෝ සිව්වන කොටසට අයත් වූහ.
අගම්පඩි වශයෙන් හැඳින්වුණේ රජතුමාගේ අඞ්ගාරක්ෂක භට හමදාවක් ය යනු තවත් මතයකි. නිකාය සංග්‍රහයෙහි එන "රන්සිරිබන් අගම්පඩින්" යන පාඨයෙන් මෙයට සාධකයක් ලැබෙතැයි සිතේ. අගම්පඩි හමුදාව අඞ්ගාරක්ෂක භට හමුදාවක් හෝ සාමාන්‍ය භට හමුදාවක් හෝ විය හැකි නමුත් ඔවුන් සිංහල රජවරුන් යටතේ වැටුප් පිට සේවය කළ විදේශික හේවායන් හා ඔවුන්ගෙන් පැවතෙන්නන් වූ බව ඇතැම්හු සිතත්. කුලියට සේවය කරන යුද්ධ හමුදාවන් වශයෙන් දකුණු ඉන්දියානු අගම්පඩි හමුදා මුලින් ම ලංකාවට පැමිණියේ කවර කලෙක දැයි නිගමනය කිරීමට ප්‍රමාණ වන සාක්ෂ්‍යයක් මේ වනතුරු ලැබී නැත. ලම්බකර්ණ ගෝත්‍රයේ ශිලාමේඝවර්ණ රජුගේ කාලයේ දී (611-617) ඇතිවුණු රටේ ආභ්‍යන්තරික යුද්ධ කෝලාහලවල දී සිරිනාග නමැති සෙන්පතියකු දකුණු ඉන්දියාවෙන් ලබාගත් දෙමළ සෙනඟක ආධාරය ඇතිව කැරැල්ලක් ගැසූ බව චූලවංසයෙහි සඳහන් වෙයි. තුන්වන අග්බෝ (626), පළමුවන දාඨෝපතිස්ස (626-641) දෙවන දාඨෝපතිස්ස (650-58) සහ මානවම්ම (671-711) යන සිංහල රජවරුන් සිංහාසනය පිළිබඳව එකල ඇති වූ සටන්වල දී දකුණු ඉන්දියාවට ගොස් දෙමළ සේනා කැඳවා ගෙන ආ බව චූලවංසයෙහි දැක්වේ. එහෙත් මේ සේනාවන් කුලියට හෙවත් පඩියට සේවය කළ අගම්පඩි හමුදාවන් බව එහි දක්වා නැත. පස්වන සේන රජුගේ රාජ්‍ය කාලයේ දී ලංකාවට ගෙන්වා ගනු ලැබූ කුලියට සේවය කළ කේරළ යුද්ධ හමුදාවක් පස්වන මිහිඳු රජුගේ කාලයේ දී කැරැල්ලක් ගැසූ බව පෙනේ. එහෙත් මෙතැන ද ඔවුන් හැඳින්වීමට අගම්පඩි යන වචනය යොදා නැත.
පොළොන්නරු යුගයේ හා ඉන්පසුව ද කරන ලද සාහිත්‍ය කෘතින්හී හා සෙල්ලිපිවල අගම්පඩි හමුදා ගැන සඳහන්ව ඇත. මහපැරකුම්බා රජු තමාගේ විදේශාක්‍රමණ සඳහා "සූවිසි ලක්ෂ පස්විසි දහසක් පමණ රන්සිරිබන් අගම්පඩීන් යැවූ" බව නිකාය සංග්‍රහයෙහි සඳහන් වේ. අගම්පඩි සෙනඟට සෙත් පතන ලෙස මයුර සන්දේශ කර්තෘ දෙවියන්ගෙන් ඉල්ලා සිටීමෙන් පෙනෙනුයේ ගම්පල යුගයේ ද අගම්පඩි හමුදාවක් ලක්දිව සිටි බවය. චූලවංසයෙහි සඳහන් වන අයුරු දහතුන්වන සියවසේ ලංකාවේ යුද්ධ හමුදාව ආර්ය හා සිංහල යන දෙකොටසකින් යුක්ත වූ බව පෙනේ. ආර්ය යන්නෙන් මෙහි හැඳින්වෙනුයේ දකුණු ඉන්දියාවෙන් පැමිණි ආර්යවංශික පාණ්ඩ්‍යයෝ යයි ගයිගර් මහතා කල්පනා කරයි. එහෙත් මොවුන් අගම්පඩි හමුදාවක් දැයි අපට නිශ්චය වශයෙන් කිව නොහැකිය. "රජදරුවන් හා රජ්ජුරුවන්ගේ අගම්පඩි සේනාව උමඟට වන්නාහ"යි උමංදාවෙහි සඳහන්ව ඇත. මේ අනුව අගම්පඩි හමුදාව අඞ්ගාරක්ෂක භට හමුදාවකැයි සිතීමට ඉඩ තිබේ. දුම්බර අගම්පඩි දස දෙනකුන් ගැන මඩවල සෙල්ලිපියෙහි සඳහන් වෙයි. නියම් ගම්පාය සන්නසෙහි "මුලතේනි අගම්පඩින් ඇතුළු වූ දෙමළ සේනාවේ ඇමදෙනා" යනුවෙන් අගම්පඩීන් ගැන කියවෙයි. පොළොන්නරු සමයෙන් ඇරඹී පැවත ආ අගම්පඩි හමුදා ගැන කෝට්ටේ යුගයෙන් පසු සඳහනක් නොමැතියි. එහෙත් මහනුවර සමයෙහි පඩිකාර හේවාපන්නය යනුවෙන් හැඳින්වුණේ අගම්පඩි හමුදාව යයි ඇතමකු සලකන බව යට දක්වන ලදි. අගම්පඩි සෙනඟ වෙනුවෙන් වෙන්වූ ගම්බිම් හා වීථි පවා එකල තුබුණු බව පෙනේ. දහනවවන සියවසේ ලියන ලද "ලක්දිව විධිය" නමැති ග්‍රන්ථයක අගම්පඩි ගම් රාශියක් ගැන සඳහන් වී ඇත. අගම්පඩි වීථියක් ගැන දඹදෙණි අස්නෙහි සඳහන් වෙයි. අගම්පඩි හමුදාව භාරව නිලධාරි මණ්ඩලයක් සිටි බවට තුඩුදෙන සාක්ෂ්‍යයක් නිශ්ශංකමල්ල රාජසභා මන්දිර සන්නසෙහි වෙයි. මොවුන් ගැන මෙහි සඳහන්ව ඇත්තේ "අගම්පඩි කාරක මණ්ඩලීකරුවන්" යනුවෙනි.
පැරණි අගම්පඩි හමුදාවේ අයගෙන් පැවත එන්නන් හැටියට සැලකිය හැකි පවුල් රාශියක් ම දැනට ලංකාවේ මුහුදු බඩ පළාත්වල වාසය කරන බවත් ඔවුන් තවමත් ඒ වාසගමින් හැඳින්වෙන බවත් පෙනේ.
(සංස්කරණය:1963)
