අඩුක්කු
මහනුවර රාජධානි සමයෙහි දී උතුමන්ගේ අනුභවය සඳහා පිස පිළියෙල කරන ලද ආහාර හැඳින්වුණේ අඩුක්කු නමිනි. එවක රාජකාරිය පිණිස ගම්වලට පැමිණි නිලමවරුන්ට ඒ ඒ ගම්වලින් සැපැයුණු ආහාර ද අඩුක්කු නමින් හැඳින්විණි. මෙය දෙමළෙන් සිංහලයට ආ වහරකැයි සිතිය හැක. "එක පිට එක තැබීම" යන අදහස ඇති අඩුක්කු ශබ්දයක් දෙමළෙහි වෙයි. අඩුක්කුව පිළියෙල කළ වළන් ද එක පිට එක තබා (අඩුක්කර) උඩහලුවල තැන්පත් කොට ගෙන ගොස් පිළිගැන්වූ හෙයින් මේ ව්‍යවහාරය ඇති වී යයි සැලකීමට පිළිවන. පිසීම් අර්ථයෙහි වැටෙන අඩු" ධාතුවක් ද දෙමළෙහි ඇති හෙයින් අඩුක්කු යන්න ඉන් සාදා ගන්නා ලද්දක් ද යනුත් සලකා බැලිය යුත්තකි.
නිලමවරුන් සඳහා අඩුක්කුව පිළියෙල කරන ලද්දේ ගම් ප්‍රධානයන් හෙවත් ගමරාළලා විසිනි. එය මත්ස්‍යමාංස සූපව්‍යඤ්ජන කිරිපැණි ආදියෙන් යුක්ත විය. පිසූ භාජන පිටින් ම උඩහලුවල අඩුක්කර පිරිසිදු සුදු වස්ත්‍රයකින් මනාව වසන ලද අඩුක්කුව ගම්ප්‍රධානයා හෙවත් ගමරාළ විසින් නිලමවරුන් නතර වී සිටි තැනට ගෙන්වා ගෙන ගොස් සිරිත් පරිදි ඔවුන්ට වතුර පිළිගන්වා ඔප්පු කරන ලදි. අඩුක්කු ඔප්පු කිරීම අඩුක්කු බෑම නමින් ද අඩුක්කු අනුභව කිරීම අඩුක්කු සප්පායම් වීම නමින් ද හඳුන්වනු ලැබීය. ඉංග්‍රීසීන්ට රට යටත් වූ පසු නිලධාරීන් ගම්වල පැමිණි අවස්ථාවන්හි දී පෙර සේ ම ඔවුන්ට ද අඩුක්කු බෑමේ සිරිත මෑතක් වන තුරු උඩරට ප්‍රදේශවල පැවැතුණු බව සඳහන් වේ.
නෑගමන් යාමේ දී තෑගි වශයෙන් ගෙන යන ආහාර ද දෙවියන්ට පුද පිණිස පිළියෙල කළ භෝජන හෙවත් දේවාලයට ගෙන යන මුළුතැන් ද යකුන්ට දොළ පිණිස සැරසූ කෑම හෙවත් පිදේනියට බෙදන බත් මාළු ද අඩුක්කු නමින් හැඳින්වේ. ගමේ පන්සලට දායකයන් ගෙන ගොස් දෙන දන් කදට දන් අඩුක්කුව යයි කියනු ලැබේ. කොහොඹා කංකාරිය නම් යාගයේ දී දෙවියන්ට පුදන පේබත ද අඩුක්කු නමින් දනිත්.
උතුරු මධ්‍යම පළාතේ මහ දේවාලවල මංගල්‍යය අවසානයේ දී දෙවියන්ගේ හා කඩවරයන්ගේ අඩුක්කු මඩු පන්දම්පාළිය නම් වූ දේවකාරියක් කරනු ලැබේ. ඉරබසින වේලාවට ගස් යට ගොටු පොළවල් සාදා ගොටු දී පන්දම් නඟා අනතුරුව අඩුක්කු දීම කෙරෙයි. මේ දේවකාරිය කිරීමේ දී කපු‍වෝ රතු කුකුළකු ඉරට්ට පන්දම් ඇතිව පිදේනි ගොටු සමඟ සාදා රතු හැට්ටය රතු තොප්පාරම රතු මොට්ටක්කිලිය යන මෙයින් සැරැසී රත්මල් පැලැඳ ඊතලය හා දුන්න ගෙන සිටිති. මේ දේවකාරිය පවත්වන තුරු ප්‍රදේශවාසීන්ට තමන් වඳින පුදන දේවාලය හැර වෙන දේවාලයකට යෑම තහනම්ය.
(සංස්කරණය:1963)
