අත
ව්‍යුය අතින් ද කෘත්‍ය අතින් ද මිනිසාගේ අත ආදිකල්පික ස්වරූපයෙන් ම තිබෙනු දැකීම පුදුමයට කරුණකි. අත වූකලි ඇගිලි ලෙහෙසියෙන් සොලවත හැකි ග්‍රාහී අවයවයකි. අතේ මාපටැඟිල්ල සෙසු ඇඟිලිවලට වඩා ලෙහෙසියෙන් එහා මෙහා කළහැකිය. මේ ආදිකල්පික ලක්ෂණ අද වන තෙක් ශේෂ වී තිබෙන්නේ මිනිස් සිරුරු බර දරාගැනීමේ ජෛව කෘත්‍ය යෙන් මිදීමේ ප්‍රතිඵලයක් වශයෙනි. අපේ කිට්ටු වරයන් වන වානරයෝ ගසින් ගසට පැද්දී යෑමට ද අනෙකක් තබා බිම අවිදීමට ද තවමත් තම අත් ප්‍රයෝජන කොට ගනිති.
ආදි මිනිසා අහර සොයා ගැනීම සදහා පමණක් නොව ආත්මාරක්ෂාව පතා අවිආයුධ අමෝරා සරඹ කිරීම සඳහා ද තම අත් රිසිසේ පාවිච්චි කෙළේය. අනූක්‍රමයෙන් ස්වභාවධර්මය අභිභවනය කිරීමටත් අතීත වර්තමාන ශ්‍රෙෂ්ඨ සභ්‍යත්වයන් නිර්මාණය කිරීමටත් මිනිසාට උපකාරී වූයේ ඔහුගේ හුරුබුහුටි අත්ය. සෙල්ලිපි ආදි ලිපි මඟින් ද තම අත් අකුරු මඟින් ද මිනාසා තම ව්‍යායාමයෙන්ගේ ප්‍රතිඵල මතු පරම්පරාවලට ද්‍රයාද කොට දී ඇත.
අත යන්නෙන් අදහස් කරනු ලබන්නේ බාහුවේ මැණික් කටු සන්ධියේ සිට ඇඟිලි තුඩු දක්වා තිබෙන කොටසය. කුඩා ඇට පේළි දෙකක් මැණික්කටු සන්ධියේ එක රොත්තට සිටීමෙන් හස්තකූර්චය නමැති අවයවය සෑදී තිබේ. මේ හස්තකූර්චයෙන් සිහින් ඇට පහක් විහිදී යයි. මේවා අතුල් ඇට නමින් හැඳින්වේ. අතුල් ඇටවල විදුර කෙළවරවල් ඇගිලි පුරුක් නමින් හැඳින්වෙයි. ඇල්ලේ සැකිල්ල සෑදී ඇත්තේ මේ ඇට සමූහයෙනි.
අතෙහි වෙන්වෙන්ව පිහිටි ඇගිලි පහක් තිබේ. මේවා අතුරෙන් සතරක් සෑදී තිබෙන්නේ අතුල් ඇට කෙළවරින් පටන් ගෙන එකට සන්ධි වූ ඇඟිලි පාලිකා තුනකිනි. එහෙත් මාපටැඟිල්ලේ තිබෙන්නේ ඇඟිලි පාලිකා දෙකක් පමණි.
ව්‍යවච්ඡේද විද්‍යාවේ දී අත යනුවෙන් ගැනෙන්නේ ඇඟිලි පහත් අල්ලත් හස්තකූර්චය හෙවත් මැණික්කටුවත්ය. එහෙත් සාමාන්‍ය ව්‍යවහාරයේ දී බොහෝවිට මැණික්කටුව අතේ කොටසක් හැටියට නොගැනේ. සත්ව විද්‍යාවේ දී මත්ස්‍යයන්ට වඩා ඉහළ පෙළේ ලා ගැනෙන පෘෂ්ඨ වංශිකයන්ගේ ඉදිරි ගාත්‍රෙයහි සලාක, ඒවායේ විකරණය ගණන් නොගෙන, මිනිස් අතට අනුරෑප යයි සලකනු ලැබේ.
අත් සැකිල්ලෙහි යුක්ත ඇට එහා වෙහා කිරීමට උපකාර වන නොයෙක් හැඩ ඇති විවිධ ප්‍රමාණයේ කණ්ඩරා හා පේශී කීපයක් අතේ හමට යටින් තිබේ. පේශී සක්‍රිය වන්නේ ඒවාට ඇතුළුවන ස්නායු මඟිනි. අතේ පටක පෝෂ්‍ය කිරීමට ද නුවුවමනා ද්‍රව්‍ය ඉවත් කිරීමට ද විශාල රුධිර වාහිනීහු හෘදය වස්තුවෙන් අතට ද අතේ සිට හෑදය වස්තුවට ද ලේ එහා මෙහා ගෙන යති.
පේශීවලට හෝ ස්නායුවලට හෝ ඇටවලට හෝ යම්කිසි හානියක් වූ විට ද බාහුවට ලේ ගමන් කිරීමට බාධා වූ විට ද අත සෙලවීම අපහසු වේ. මාපටැඟිල්ල හා දබරැඟිල්ල අපේ අතේ ඉතා ම ප්‍රයෝජනවත් ඇගිලි හෙයින් ඒවා ඉතා ම වැදගත්ය. මාපටැඟිල්ල සෙසු කවර හෝ ඇගිල්ලකට මුහුණට මුහුණ දී සිටින සේ තබන්ට හැකි වීම එහි ඇති විශේෂ ලක්ෂණයකි. අන්වරාස්ථීයේ අක්ෂය වටා අරයත් සමඟ මුළු අත ම චලනය වන සේ අත උක්කුජ්ජනය (හැකිළවීම) කිරීමට හා නිකුජ්ජනය (දිග ඇරීම) කිරීමට ද හැකි වේ. එක් එක් ඇගිල්ලක කෙළවරෙහි සංවේදී කල්කයක් (pulp) ඇත. යටින් පිහිටා තිබෙන පටකවලට හම ඇලීමෙන් අල්ලේ රේඛා ඇති වෙයි. ශාස්ත්‍රකාරයා ශාස්ත්‍ර කියන්නේ මේ රේඛා බලාය. අතේ ව්‍යුහයෙන් අපට ඉගෙන ගත හැක්කේත් හැම සජීව වස්තුවක් විමසීමෙන් අපට ඉගෙන ගත හැකි දේ මයි. එනම්, යම්කිසි දෙයක ව්‍යුහය එයින් ඉටු වියයුතු කාර්යය සිදු කිරීමට කොතරම් හොඳින් හැඩගැසී තිබේ ද යන්නය.
කර්තෘ:ඇෆ්.ඇල්.ඩබ්ලිව්. ජයවර්ධන
(සංස්කරණය:1963)
