අනන්ත චාතුර්දශී (අනන්ත ව්‍රතය)
ඉතා පුරාණ කාලයේ පටන් හින්දු භක්තිකයන් අතර ව්‍යවහාරයෙහි පැවත එන ව්‍රතයකි. අනන්ත යනු විෂ්ණුට ද චාතුර්දශී යනු තුදුස්වකට ද ව්‍යවහාර වෙයි. විෂ්ණු දෙවියන්ට ගරු කිරීමක් වශයෙන් වර්ෂයක් පාසා බිනර මස පුර තුදුස්වක් දින පවත්වන මේ උත්සවය (ව්‍රතය) අනන්ත චාතුර්දශී, අනන්ත ව්‍රත යන නම්වලින් හැඳින් වේ.
චිත්‍රාඞ්ගද නම් රජු විෂ්ණු දෙවියන්ගේ අණ පරිදි මේ ව්‍රතය පළමුවෙන් ආරම්භ කළ බව මහාභාරතයේ දැක්වේ. මේ ව්‍රතය සමාදන්වන තැනැත්තා බිනර මස පුර තුදුස්වක් දිනයෙහි කපු හෝ සේද (පට) නූල්වලින් විසිතුරු ලෙස හුයක් අඹරා කහපාට කර ගැට තුදුසක් ගසා වැලමිටට ඉහළින් දැරිය යුතුයි. මෙම නූල අනන්ත යන නමින් හැඳින් වේ. ගැට තුදුසක් ගසන්නේ ව්‍රතය රක්නා තිථිය හැඟවීම පිණිසය. නූල දැරීමට මත්තෙන් ඊට තුලසි (සුවඳ තලා) කොළ පිදීමෙන් පවිත්‍ර බවට පමුණුවා ගත යුතුයි. අනතුරුව මල් පිදීම හා ගංගා නදියේ ජලයෙන් උදකපූජා පැවැත්වීම ද නියමිත මන්ත්‍රෝච්චාරණ සහිත ව කරනු ලැබේ. ස්ත්‍රී පක්ෂය ද මේ ව්‍රතයෙන් බැහැර කර නැත. වෙනසක් වශයෙන් ඇත්තේ පුරුෂයන්ගේ දකුණු බාහුවේ නූල බැඳීම වෙනුවට ස්ත්‍රීන්ගේ වාම බාහුවේ බැඳීම පමණකි. ඇතැමකු මෙදින උපවාසයෙහි යෙදෙන නමුත් එය සම්පූර්ණ උපවාසයක් නොවේ. ආහාර සම්බන්ධයෙන් දක්වන විශේෂ සැලකීම නම් ලුණු මිශ්‍ර නොකිරීමය. ධාන්‍ය වර්ගවලින් පිළියෙල කළ ආහාර වර්ග පමණක් එදින අනුභව කළ යුතු ය. ආහාර අනුභව කරන්නේ මධ්‍යාහ්නයට අනතුරුවය. අනුභවයට පෙර ඉන් කොටසක් දිනාධිපති දෙවියාට පුදති. ඉන් පසු පවුලේ සියලු දෙන එකතු ව ඉතිරි ආහාර අනුභව කරති. උපවාසයෙහි යෙදෙන්නන් මෙන් ම උපවාස නොකරන්නෝ ද මීට සහභාගි වෙති. ව්‍රතය ආරම්භයේ දී බඳින නූල ඇතැම් අය ඊළඟ වාරයේ නූල බඳින තුරු සුරැකි ව තබා ගනිති. මේ ව්‍රතය රැකීම උභයලෝකාර්ථ සිද්ධියට හේතුවේ යයි හින්දු භක්තිකයෝ සලකති.
(සංස්කරණය:1963)
