අන්ද්‍රීච්, ඊවෝ
(1892 - ?). වර්තමාන යුගෝස්ලාවියාවේ ප්‍රමුඛ නවකථාකරුවා වශයෙන් සලකනු ලබන අන්ද්‍රීච් 1961 වර්ෂයේ සාහිත්‍යය පිළිබඳව නොබෙල් ත්‍යාගය දිනා ගත් තැනැත්තායි. උතුරු බොස්නියාවේ ත්‍රාව්නීක් නගරය අසල තැනක දී මෙලොව එළිය දුටු ඔහු සාරායෙවෝ නගරයේ දී මූලික අධ්‍යාපනය ද ෂාග්‍රෙබ්, වියෙනා, ක්‍රේකෝ හා ග්‍රාට්ෂ් යන විශ්වවිද්‍යාලයන්හි උසස් අධ්‍යාපනය ද ලැබීය. ශිෂ්‍යයකුව සිටිය දී ජාතික විප්ලවකාරී තරුණ සංවිධානයට බැඳී කටයුතු කිරීම නිසා අන්ද්‍රීච්ට නොයෙක් අතවරයන්ට මූණ පාන්නට සිදුවිය. පළමුවන ලෝක මහා සංග්‍රාමයෙන් පසු යුගෝස්ලාවියානු තානාපති සේවයෙහි යෙදුණු ඔහු රෝමය, බුකරෙස්ට්, ට්‍රියෙස්ට් හා ග්‍රාට්ෂ් යන නගරවල සේවය කෙළේය. දෙවන ලෝක මහා සංග්‍රාමය ඇරඹුණු කාලයේ ඔහු බර්ලිනයේ සිටි යුගෝස්ලාවියානු තානාපතිවරයා විය. සංග්‍රාමය හේතුකොටගෙන ඔහු පෙරළා සිය රටට පැමිණ විශ්‍රාම ගෙන බැල්ග්‍රේඩ් නගරයේ විසීය. යුගෝස්ලාවියාව ජර්මනුන් යටතේ පැවති කාලය තුළ ඔහු මහජන කටයුතුවලට සහභාගි නොවී ග්‍රන්ථකරණයෙහි යෙදිණ. ඔහුගේ ඉතා වැදගත් කෘති ලියැවුණේ මේ කාලයේ දී ය. යුද්ධයෙන් පසු අන්ද්‍රීච් යුගෝස්ලාව් විමුක්ති ව්‍යාපාරයට සම්බන්ධ විය. ඒකාබද්ධ යුගෝස්ලාවියා ලේඛක මුළුවේ සභාපති වශයෙන් ද ඔහු කලක් කටයුතු කෙළේය.
අන්ද්‍රීච්ගේ කෘතීන් අතුරෙන් "තරුණ කාන්තාව", "ත්‍රාව්නීක් පුරාවෘත්තය" හා "ඩ්රීනා ග‍ඟේ පාලම" යන නවකථා තුන විශේෂයෙන් සඳහන් කළ යුතු වේ. මින් ඉතා විශිෂ්ට කෘතිය වූ "ඩ්රීනා ග‍ඟේ පාලම" වූකලි අතිශ්‍රේෂ්ඨ ඓතිහාසික නවකථාවකි. එහෙත් මෙය "නවකථා" යන වචනයෙන් සාමාන්‍යයෙන් අදහස් කරනු ලබන පිළිවෙළේ නවකථාවක් නොවේ. මෙහි විෂය ඉතා පෘථුලය; පාත්‍රයන්ගේ සංඛ්‍යාව අතිවිශාලය. දහසය වන සියවසේ සිට පළමුවන ලෝක මහා සංග්‍රාමය තෙක් බෝල්කන් ජාතීන්ගේ ඉතිහාසය දැක්වෙන මේ කෘතියෙන් ඩ්රීනා ග‍ඟේ පාලම අසල ජීවත් වූ ක්‍රිස්තියානි හා මුස්ලිම් ලබ්ධිකයන්ගේත් පෙම්වතුන්ගේ හා සෙබළුන්ගේත් ජීවිත අනුකම්පාවත් ත්‍රාසයත් දනවන අයුරින් නිරූපණය කෙරෙයි. යුගෝස්ලාවියාවේ උසස් ම සාහිත්‍ය ත්‍යාගය මීට පිරිනමන ලදි.
(සංස්කරණය:1963)
