අන්වාර් උද්දීන් ඛාන්
(1642 – 1749). ඉංග්‍රීසීන් හා ප්‍රංස ජාතිකයන් දකුණු ඉන්දියාවේ ප්‍රදේශ යටත් කරගැනීම පිණිස උනුන් හා සටන්කරන අවධියේ අන්වාර්, කර්ණාට ප්‍රදේශයේ නවාබ් තනතුර දැරුවේ ය. හෙතෙමේ පළමුවෙන් දිල්ලියේ රජු යටතේ සේවය කෙළේය. ඒ අතර මොහු කොරා ජහානාබාද් පළාතේ ආණ්ඩුකාරයා හැටියට පත්විය. අවාසනාවකට මෙන්, තම පළාතෙන් මධ්‍යම ආණ්ඩුවට ගෙවිය යුතුව තිබුණු අයබදු ගෙවාගත නුහුණු හෙයින් ඔහු රහසේ ම මේ තනතුරෙන් අස්ව අහමදාබාද් නගරයට ගියේ ය. එහි දී නිසාම්-උල්-මුල්ක්(බ.)ගේ පියා වූ ඝාෂි උද්දීන් ඛාන් ඔහුට රජයේ වගකිවයුතු තනතුරක් ද ඒ සඳහා වේතනය වශයෙන් සුරාත් ප්‍රදේශයෙන් ලැබෙන ආදායම ද පවරා දුන්නේ ය. ඝාෂි උද්දීන්ගේ මරණයෙන් පසු ඔහුගේ පුත් නිසාම්-උල්-මුල්ක් සුඛේදාර් තනතුරට පත් විය. මේ අතරතුර උතුරේ මරාඨයෝ දකුණු ඉන්දියාවේ කර්ණාට ප්‍රදේශය ආක්‍රමණය කළහ. 1741 දී ඔවුහු ත්‍රිවිනොපොලිය අල්ලාගෙන ඒ පෙදෙසෙහි නවාබ් පදවිය ඉසුලූ දොස්ත් අලි මරා ඔහුගේ බෑනා වූ චංදා සාහිබ් සිරබාරයට ගත්හ. දොස්ත් අලිගේ පුත්‍ර සඒදර් අලි මරාඨයන්ට රුපියල් කෝ‍ටියක් දීමට පොරොන්දු වී නවාබ් පදවියට පත් වූ නමුත් ඔහුගේ ඥාති සහෝදර මුර්ටාසා අලි විසින් 1742 දී මරනු ලැබුවේ ය. මේ අවස්ථාවේදී මැදහත් වූ නිසාම්-උල්-මුල්ත් ත්‍රිවිනොපොලිය නැවත හිමිකොට ගෙන (1743 දී) සිය අතවැසි අන්වාර් උද්දීන් එහි නවාබ් හැටියට පත් කෙළේ ය. ප්‍රංස ජාතිකයන් කර්ණාට ප්‍රදේශයට විරුද්ධව චංදා සාහිබ් සහ මුසාfපර් ජං හා එක්ව 1749 දී කරන ලද තුනිහවුල් යුද්ධයේ දී (දෙවන කර්ණාට යුද්ධය) අම්බුර් නම් ස්ථානයේදී අන්වාර් උද්දීන් මැරැම් කෑවේය. එවිට ඔහුගේ වයස අවුරුදු 107ක් විය. ඔහුගේ වැඩිමහලු පුතා මේ යුද්ධයේ දී හිරභාරයට පත්වූ නමුත්, දෙවන පුතා වූ මුහමද් අලි ත්‍රිවිනොපොලියට පලා ගියේ ය.
මේ නවාබ්වරයාගේ චරිතය අලළා "අන්වාර් නාමා" නමැති වීර කාව්‍යයක් අබ්දී නමැති කවියා විසින් රචනා කොට තිබේ.
(සංස්කරණය:1963)
