අනීකඞ්ග (ඇනියඟ)
ක්‍රි.ව. ?-1209. පොළොන්නරුවෙහි සතළොස් දිනක් පමණ රාජ්‍යය කළ රජෙකි. ලංකා ඉතිහාසය ඇසුරෙන් මොහු පිළිබඳව ස්ථිර නිගමනයකට බැසීම අසීරුය. සොළී හමුදාවක් රැගෙන එරටින් මෙහි පැමිණි අනීකඞ්ග ලක්රජය පැහැර ගත්තේ එවකට පොළොන්නරු පුරයෙහි සිටි ධර්මාශෝක නම් තුන්මස් ළදරු කුමරා හා ඔහු වෙනුවෙන් රාජ්‍යය පාලනය කළ ආයස්මන්ත හෙවත් ආබෝ නම් සෙනෙවියා ද මරුමුවට පත්කිරීමෙන් බව චූළවංසයෙහි සඳහන් වේ. චූළවංසයෙහි මොහු හැඳින්වෙන්නේ මහාදිපාද අනීකඞ්ග නමිනි. මහාදිපාද හෙවත් මාපා යන්න එකල රාජ්‍යය හිමි කුමරාට දෙනු ලැබූ නිල නාමයක් වූ නිසාත් මොහු සොළී හමුදාවක් ගෙන මෙහි පැමිණි බව සඳහන් වන නිසාත් රාජ්‍යයට තිබුණු අයිතිවාසිකම් මොහුට අහිමි වී ගිය බවක් ඉන් හැඟෙතැයි ඉතිහාසඥයෝ කල්පනා කරති. එබැවින් අනීකඞ්ගයන් සොළී හමුදාවක් සමඟ මෙහි පැමිණීම සම්පූර්ණයෙන් ම විදේශික ආක්‍රමණයක් ලෙස ගිණිය නොහේ. ළදරු ධර්මාශෝක කුමරාගේ පියා ඇනියඟ යයි පූජාවලියෙහි සඳහන් වන හෙයින් මොහුට සිංහල රජුන් හා නෑසබඳකම් තිබුණු බව සිතිය හැකිය. කෙසේ හෝ මොහුට ද වැඩි කලක් යහතින් ජීවත් වීමට ඉඩ නොලැබිණ. රජ බවට පත්වී සතළොස් දිනකින් ඔහුගේ වික්කන්ත චමූනක්ක (මැනැක්කා) නම් සෙන්පති තෙමේ ඔහු මරා ලීලාවතී බිසව නැවතත් සිහසුනට පත් කෙළේය.
(සංස්කරණය:1963)
