අබ්රාබනේල්, අයිසැක්
(1437-1508) යුදෙව් දේශපාලනඥයෙකි, දාර්ශනිකයෙකි. දේවධර්මාචාර්යවරයකු හා අර්ථව්‍යාඛ්‍යාන කාරයකු වශයෙන් ද ප්‍රකටය. අබ්රාබනේල්, අබර්වනේල් යන නම්වලින්ද මොහු හැඳින්වේ. ඊශ්‍රායලයේ දාවිත් රාජවංශයෙන් පැවත ආයේ යැයි සැලකෙන, ලිස්බන් නගරයේ පැරණි පවුලක 1437 දී අබ්රාබනේල් උපන්නේය. පෘතුගාලයේ පස්වන අල්පෝන්සු රජුගේ කුලුපග මිත්‍රයෙකු වූ මොහු ඒ රජ මිය යන තෙක් ම භාණ්ඩාගාරික තනතුර දැරුවේය. ඊළඟට රජකමට පත් දෙවන ජෝන් රජු (1481-95) රාජ්‍යය බිඳ හෙළීමට කුමන්ත්‍රණය කළේ යයි මොහුට විරුද්ධව චෝදනාවක් නැඟූයෙන් අබ්රාබනේල් 1483 දී ස්පාඤ්ඤයට පලා ගොස් ෆර්ඩිනන්ඩ් රජු හා ඉසබෙලා බිසව යටතේ ස්පාඤ්ඤ රාජ්‍යයේ ඇමැතියකු වශයෙන් අට අවුරුද්දක් සේවය කළේය. මොවුන් විසින් ක්‍රි.ව.1492 දී ස්පාඤ්ඤයේ විසූ සියලුම යුදෙව්වන් නෙරපනු ලැබීම නිසා අබ්රාබනේල්ට ස්පාඤ්ඤයෙන්ද පිටවන්නට සිදුවිය. ඉන්පසු තැනින් තැන ගිය අබ්රාබනේල් 1503 දී වැනීසියට පැමිණ එහි සමූහාණ්ඩුවේ ඇමතියකු වශයෙන් පස් අවුරුද්දක් පමණ සේවය කොට 1508 දී මිය ගියේය.
මෙසේ සැපත් විපත් දෙකට මැදිව ජීවිතය ගත කළ අතරම අබ්රාබනේල් දේවධර්මය හා දර්ශනය පිළිබඳ ග්‍රන්ථ ලිවීමෙහි ද යෙදුණේය. බයිබලය හා ඉතිහාසය පිළිබඳ කරුණු විමසීමටත් පඬිවරුන්, විද්‍යාඥයන් හා ව්‍යාපාරිකයන් සමඟ විවිධ සාකච්ඡා පැවැත්වීමටත් මෙතෙම පුරුදුව සිටියේය. ආගමික ග්‍රන්ථවල සිද්ධීන් හා අදහස් තත්කාලීන සාමාජික හා දේශපාලන ජීවිතයට අනුකූලවන පරිදි තේරුම් කළ යුතුය යන ප්‍රතිපත්තියෙහි පිහිටා ග්‍රන්ථ සැපයීම අබ්රාබනේල්ගේ ශාස්ත්‍රීය සේවය පිළිබඳ විශේෂයෙන් සඳහන් කළ යුත්තකි.
(සංස්කරණය:1963)
