අභයකෝන් විජයසුන්දර
මාතර විසූ මොහු විසින් ක්‍රි.ව.1772 දී වල්ලිමාතා කාව්‍ය රචනා කරන ලදි. මොහු ගැන හෝ මොහුගේ පරපුර ගැන හෝ කිසිදු තොරතුරක් මේ කෘතියෙහිවත් අන් කිසිතැනකවත් දක්නට නොලැබේ. මුව දෙනක කුසින් බිහිව වැදි රජකු විසින් පෝෂණය කරනු ලැබ යොවුන් විය පත් කල්හි ස්කන්ද කුමාර දෙවියන්ගේ භාර්යාව වූහයි කියනු ලබන වල්ලි (මාතාව) පිළිබඳ පුවතය, වල්ලිමාතා කාව්‍යයට වස්තු වූයේ. දෙමළ භාෂාවෙන් පැවති කථාවක් තමා සිංහල පද්‍යයට නැඟූ බව කාව්‍ය කර්තෘ මෙසේ සඳහන් කරයි.
"පො බ ය තෙද පතළ කළ තෙදිනි සවති ඳු
ලො බ ය වන කතාවක් දෙමළ බස රැ ඳු
අ බ ය කෝන් විජයසුන්දරය මුදලි ඳු
ලො බ ය සිතිනි සිංහල බසිනි පද බැ ඳු"
වල්ලි- කඳ කුමර දෙදෙනාගේ ප්‍රේම වෘත්තාන්තය කීමෙහි දී වල්ලියගේ රූසිරි, ඇයගේ විරහ වේදනා හා සම්භෝගශ්‍රීය, වැද්දන්ගේ ක්‍රෑරකම් ආදිය තමාට හැකි පරිදි වර්ණනා කොට ඇත්තේය. මේ කාව්‍යය රචනා කළ අවධියේ මාතර ප්‍රදේශය ලන්දේසි පාලනය යටතේ පැවතුණු නමුත් මෙහි අවසන් කවි දහයෙන් සිංහල රජතුමාට ආසිරි සලසන්නැයි ස්කන්ද කුමාර දෙවියන් යැද තිබීම විශේෂයෙන් සැලකිය යුත්තකි. මෙකී කවි දහයේ වින්‍යාසය සලකා බැලීමේදී ඒවා "සෙත්කවි" නමින් දන්නා කාව්‍ය විශේෂයෙහි ස්වරූපය ඉඳුරා පළ කරන බව පෙනේ. මේ කෘතිය අරඹා ඇත්තේ ද ස්කන්ද කුමාර නමස්කාරයෙනි. අභයකෝන් විජයසුන්දර මුදලිඳු ස්කන්ද කුමාරයා කෙරෙහි මහත් භක්තියෙන් සිටියකු බව නිසැකය.
අභයකෝන් විජයසුන්දර මුදලි නැමැත්තකු විසින් කරන ලද නරේන්ද්‍රසිංහ රාජස්තුති කාව්‍යයක් කෝපන්හේගන් විශ්වවිද්‍යාලයේ ඇති සිංහල පොත් අතර වෙයි. එහෙත් වල්ලිමාතා කාව්‍ය කර්තෘත් මේ අභයකෝන් විජයසුන්දර මුදලිත් එක ම තැනැත්තා යයි සිතිය නොහේ.
(සංස්කරණය:1963)
