අමෘත
යන්නෙහි අර්ථය නොමියන හෙවත් අමරණීය යන්නයි. අමෘතය වූකලී විෂ්ණු දෙවියන්ගේ මෙහෙයීමෙන් දෙවියන් හා අසුරයන් එක්වී මන්දාර පර්වතය මන්ථන දණ්ඩක් කොට ගෙන එයින් කිරි මුහුද කළඹා ලබාගත් අමරණීය පානයකැයි විෂ්ණු පුරාණයෙහි සඳහන් වෙයි. දෙවියන්හට අමරත්වය ලැබීමට උපකාරී වූ අමෘතය ඔවුන් ලබාගත් සැටි දක්වන කථාව මඳ මඳ වෙනස්කම් ඇතිව කියැවී තිබේ. පෙර දුර්වාසස් සෘෂිහුගේ ශාපයකින් දුර්වල වූ ඉන්ද්‍ර තෙමේ අසුරයනට එදිරිව යුද වැද පැරද සුරසෙන් පිරිවරා විෂ්ණු දේවයා වෙත ගොස් පිහිට යැද සිටියේය. විෂ්ණු දේව තෙමේ "කිරිසයුර අළලා අමෘතය ගෙන පානය කොට අමර වවු"යි කිය. සුරයෝ ඇසුරයන් හා එක්ව ක්ෂීරසාගරයෙහි නොයෙක් ඔසු වග බහා මන්දාර පර්වතය මත (මන්ථය) වශයෙන් හා වාසුකී නාගරාජයා මත්රැහන වශයෙන් ගෙන ඇළලූහ. විෂ්ණු තෙමේ ද ඔවුනට උපකාරී විය. මේ එක් කථාවෙක සාරාංශයයි.
වෛදික යුගයේ දී යඥකර්මවල දී පුදනු ලැබූ පුජෝපහාරවලට, විශේෂයෙන් ම සෝමපානයට, අමෘත යන්න ව්‍යවහාර කොට ඇති බව පෙනේ. එහෙත් අමෘතය අමරණීය පානයක් පමණක් හැටියට සඳහන් වන්නේ මහාභාරතය, රාමායණය, පුරාණ ග්‍රන්ථ වැනි පශ්චාත් වෛදික ග්‍රන්ථවලය. විෂ්ණු පුරාණයට අනුව චන්ද්‍රයා සූර්‍ය්‍යයාගෙන් අමෘතය ගෙන දෙවියන්, මිනිසුන්, සතුන් හා වෘක්ෂලතාදිය අතර බෙදා හරින බව කියැවේ. චන්ද්‍රයා අමෘතය සුරක්ෂිත ලෙස තැන්පත් කොට ඇති ස්ථානයක් හැටියට ද සලකනු ලැබේ.
ග්‍රීක දෙවිවරුන් සේවනය කළ ඇම්බ්‍රෝසියා හා නෙක්ටාර් යන දෙවර්ගය ද හින්දූන්ගේ අමෘතයට බෙහෙවින් සමාන වූ බව පෙනේ. මුල දී ඒ දෙකින් කවරක් ආහාරය ද කවරක් පානය දැයි වෙසෙසා දැක්වීමක් නොකරන ලද නමුත් පසු කාලයේ දි ඇම්බ්‍රෝසියා ආහාරය වශයෙන් ද නෙක්ටාර් පානය වශයෙන් ද සලකන ලදී. ඇම්බ්‍රෝසියා යන්නෙහි "අමෘත" යන අදහස ඇතැයි ද සැලකේ.
(සංස්කරණය:1963)
