අයකැමියා
(ආකැමියා) යනුවෙන් හැඳින්වෙනුයේ මධ්‍යම යුගයේ දී ලංකාවේ රාජ භාණ්ඩාගාරයෙහි මුදල්හදල් භාරව සිටි නිලධාරීන්ගෙන් කෙනෙකි. රජුගේ භාණ්ඩාගාරයට ලැබුණු ආදායම් භාරව සිටි නිලධාරියකු පමණක් නොව රෝහල්, විහාර, දේවාල වැනි පොදු ආයතනයන්හි මුදල්හදල් භාරව සිට ඒවා පාලනය කළ නිලධාරීන් ද හැඳින්වුණේ මේ නමිනි. ආයුත්තක නමින් ධම්පියා අටුවා ගැටපදයෙහි හැඳින්වෙනුයේ ද අයකැමියන් බව පෙනේ. ජාතක අටුවා ගැටපදයෙහි සඳහන් වන "ආයපොත්ථකං" යනුවෙන් හැඳින්වෙනුයේ අයවැය ලේඛනයයි. ආයපොත්ථක යන්නට මෙහි දී ඇති තේරුම "ද්‍රව්‍ය ඈ කැකැස්පන් හෙවත් ලේකම්" යන්නයි. ලංකාවේ පැරණි ප්‍රධාන විහාරවලට ලැබුණු ආදායම් භාරව ආකැමියන් සිටි බව ද අභ්‍යන්තර අයවැය සහ බාහිර අයවැය භාරව වෙන වෙන අයකැමියන් ("ඇතුළ් බැහැරි අයවියෙහි යුත් කැමියන්") සිටි බව ද සිව්වන මිහිඳු රජුගේ (956-972) මිහින්තලා සෙල්ලිපියෙහි එන විස්තරයෙන් පෙනේ. ඇතැම් ධනවත් පවුල්වල වස්තුව පාලනය කිරීමට සිටි තැනැත්තා ද ආකැමියා හෙවත් අයකැමියා නමින් පුරාණයේ දී හැඳින්වුණු බව සුමේධ නම් බමුණු කුමාරයා සතු වස්තුව භාරව අයකැමියකු සිටි බව සිංහල ථූපවංසයෙහි සඳහන් වීමෙන් පෙනී යයි. එමෙන් ම කොසඹෑ නුවර සිටාණන් තමන් මිය යන්නට මොහොතකට පෙර තමන්ගේ අයකැමියන් කැඳවා මේ ගෙයි කෙතෙක් වස්තුව දැයි විචාරන ලද අවස්ථාවෙහි "ධනරාශිය ම සතළිස් කෙළෙක. සෙසු උපභෝග පරිභෝග වස්තු හා ගම් බිම් ක්ෂේත්‍ර වස්තු හා වහල් සරක් ඇත් අස් ඉදෝලි කූණම් ආදිය ද මෙතෙක, මෙතෙකැ"යි අයකැමියන් විසින් පවසන ලද බව සද්ධර්මරත්නාවලියෙහි ඝෝෂක වස්තුවෙහි සඳහන්ව ඇත.
රජුගේ භාණ්ඩාගාරය භාරව සිටි නිලධාරීන්ගෙන් කෙනකුන් ආකැමියා නමින් හැඳින්වීම ආරම්භ වූයේ අනුරාධපුර යුගයේ අවසාන කොටසේ දී බව පෙනේ. අනුරාධපුර යුගයේ මුල් හරියේ දී රජුගේ භාණ්ඩාගාරය භාරව සිටි ප්‍රධාන නිලධාරියා හැඳින්වුණේ භාණ්ඩාගාරික (බඩකරික, බඩකරිය) නමින් බව රිටිගල ලෙන් ලිපියකින් හා පෙරුමැය්යන් කුලම් සෙල්ලිපියකින් ද ඔප්පුවේ. රජුගේ භාණ්ඩාගාරය භාරව සිටි ප්‍රධාන නිලධාරියා වශයෙන් භාණ්ඩාගාරිකයා පෙනෙතත් ආකැමියා භාණ්ඩාගාරයේ සේවය කළ නිලධාරීන් කිහි‍පදෙනා අතුරෙන් එකකු බව සිතිය හැකිය. එහෙත් මොහුට භාණ්ඩාගාරයේ සේවයන් අතුරෙන් කුමන සේවයක් පැවරී තුබුණේ ද යන්න නිශ්චය වශයෙන් කීමට සාක්ෂ්‍ය නැත. "අග්ඝ කාරකො හෙවත් අග කරන්නේ අයකැමි" යයි ජාතක අටුවා ගැටපදයෙහි තණ්ඩුලනාළි ජාතකයෙහි දැක්වේ. පන්සිය පනස් ජාතක පොතෙහි "අග්ඝකාරකො" යන්න "වන්නක්කා" යනුවෙන් සිංහලට පෙරළා ඇත. රජයේ භාණ්ඩාගාරයට ලැබෙන භාණ්ඩ තක්සේරු කළ නිලධාරියා හෙවත් වන්නකු කම් කළ තැනැත්තා පොළොන්නරු හා දඹදෙණි යුගයන්හි දී අයකැමි නමින් හැඳින්විණැයි මේ අනුව සිතිය හැකිය. ධම්පියා අටුවා ගැටපදයෙහි ආයුත්තකො යන වචනයෙහි තේරුම වශයෙන් අයකැමි යන්න දී ඇතත් එයින් රජයේ භාණ්ඩාගාරයේ මේ නිලධාරියාට පැවරී තිබුණු සේවය කුමක්දැයි යන්න නිශ්චය කොට ගත නොහැකිය.
(සංස්කරණය:1963)
