අයිසොප්‍රින්
(Isoprene). තාපාංකය සෙ.37°ක් වූ ද විශිෂ්ට ගුරුත්වය 0.69 වූ ද වාෂ්පශීල ද්‍රව්‍යයකි. එහි රසායනිය සූත්‍රය C5H8 ය. රබර් රත්කොට වියෝජනය කිරීමෙන් අයිසොප්‍රින් ලබාගත හැකිය. අයිසොප්‍රින් පහසුවෙන් බහුඅවයවීභවනය (polymerization) වී රබර් වැනි ද්‍රව්‍ය බවට හැරේ. ටර්පන්ටයින් ද යම් යම් තත්වයන් යටතේ රත් කළ විට අයිසොප්‍රින් ලැබේ. කෘත්‍රිම රබර් සෑදීමේ දී අයිසොප්‍රින් වැදගත් ද්‍රව්‍යයකි.
විද්‍යාඥයෝ බොහෝ කලක සිට රසායනික ප්‍රතික්‍රියා මාර්ගයෙන් රබර් වැනි ද්‍රව්‍යයක් ලබාගැනීමට තැත් කළහ. පළමුවෙන් 1826 දී මයිකල් ෆැරඩේ (බ.) ස්වාභාවික රබර්වල රසායනික විශ්ලේෂණයක් කර එහි ආනුභවික සූත්‍රය (empirical formula) C5H8 බව දැක්වීය. 1838 දී හිම්ලි විසින් ස්වාභාවික රබර්වලින් ලබාගත් වාෂ්පශීල ආසූතයට (distillate) fපැරඩෙයින් (Faradayine) යන නම දෙන ලදි. ෆැරඩෙයින්වල අන්තර්ගත ප්‍රධාන ද්‍රව්‍ය අයිසොප්‍රින් බවත් අයිසොප්‍රින්වලින් රබර් වැනි ද්‍රව්‍ය සාදා ගත හැකි බවත් ග්‍රෙන්විල් විලියම්ස් විසින් 1860 දී පෙන්වන ලදි.
(ට'පීන; බහුඅවයවීකරණය; රබර් බ.)
(සංස්කරණය:1963)
