අයෝනියානු දුපත්
ග්‍රීසියට බටහිරින් අයෝනියානු මුහුදේ පිහිටි දූපත් සමූහයකි. කර්කිරා (කෝර්ෆූ), පැක්සොස් (පාසී), ලූකස්, ඉතාකා, සෙෆලෝනියා, සාකියැන්තෝස් (සැන්ටි) සහ චෙරිගෝ (කෛතීරා) නම් ප්‍රධාන දූපත් හතකින් ද කොදිව් කීපයකින් ද යුත් මේ දූපත් සමූහයේ විශාලත්වය වර්ග සැතපුම් 1,117ක් පමණ ය.
හුනුගලින් සහ ශල්ක පාෂාණයෙන් නිර්මාණය වී ඇති මේ දූපත් බෙහෙවින් කඳු සහිතය. වෙරළ බොහෝ කඩතොලු සහිතය. මධ්‍යධරණී දේශගුණයක් ඇති හෙයින් ශීත ඍතුව සිසිල්ය, වර්ෂාව අධිකය. දීර්ඝ ග්‍රීෂ්ම ඍතුව වියළිය, උෂ්ණය. පලෝනියාවේ මවුන්ට් ඒ නොස් (අඩි 5,314) මේ දුපත් සමූහයේ ඉතා ම උස් කඳු ශිඛරයයි.
දූපත්වල ජනගහනය (1951) 2,28,597කි. බොහෝ දුරට ග්‍රීක්වරුන්ගෙන් යුත් මේ ජනගහනයෙන් අඩක් පමණ කෝර්ෆූ දිවයිනෙහි වෙසෙති. මසුන් මැරීම ජනයාගේ ප්‍රධාන රක්ෂාවයි. කඳු බෑවුම්වල මිදි, තිරිඟු, දොඩම්, ඔලිව් සහ එළවළු වගා කරනු ලැබේ. එළු, බැටළු ආදි සතුන් ඇති කිරීම ද සබන් සෑදීම සහ බෝට්ටු සෑදීම ද ප්‍රධාන ජීවනෝපායයෝයි.
පළමුවෙන් ග්‍රීක රාජ්‍යයට අයත් වූ මේ දූපත් පසු කාලයේ රෝම හා බයිසන්ටයින් රාජ්‍යයන් යටතට පත් විය. නොයෙක් වතාවල දී නොයෙක් ජාතීන්ට අයත් වූ මේ දූපත් 1386 සිට 1797 දක්වා වැනීසියානුවරුන් සතුව පැවැති නමුත් 1797 දී ප්‍රංසයට ද ඊට අවුරුදු දෙකකට අනතුරුව තුර්කියට සහ රුසියාවට ද අයත් විය. 19 වැනි ශත වර්ෂයේ දී නිදහස්ව පැවැති අයෝනියානු දූපත් 1807 දී නැවත ප්‍රංසයටත් 1814 දී බ්‍රිතාන්‍යයටත් අයත් විය. එතැන් පටන් බ්‍රිතාන්‍යයේ භාරකාරත්වයේ තිබී 1864 දී ග්‍රීසියට පවරන ලදී.
මේ දූපත් අතරින් කෝෆූ (කර්කරා) දිවයින ඇල්බේනියා සහ ග්‍රීක වෙරළවලට ඉතා ආසන්න නිසා එය පිහිටීම අතින් ඉතා වැදගත්ය. එය හා අල්බේනියාව අතර ඇති ඕඩයේ පළල සැතැපුම් දෙකක් පමණි. පළමු ලෝක යුද්ධයේ දී මිත්‍ර පාක්ෂික යුද කඳවුරක් හැටියට යොදාගනු ලැබූ කෝපූ දිවයින දෙවැනි ලෝක යුද්ධයේ දී ඉතාලි ජාතිකයන් යටතට පත් විය. සෙසු දිවයින් ජර්මන්නු අල්ලා ගත්හ. ඔවුන් යටත් වූ පසු සියලු දූපත් නැවත ග්‍රීසියට ම පැවරිණි.
(සංස්කරණය: 1965)
