අරමණපොළ විහාරය
මෙය සවන පැරකුම්බා රජු (1410–1468) සමයෙහි ආරම්භ කරන ලද පැරණි විහාරස්ථානයකි. රත්නපුර-පැල්මඩුල්ල පාරේ පැල්මඩුල්ලට සැතපුම් එකහමාරක් පමණ දුරින් පිහිටා තිබේ. මෙහි දෙමහල් විහාරමන්දිරය මහනුවර සමයේ දී කරන ලද්දකි. ශ්‍රී වික්‍රම රාජසිංහ රජුගේ රාජ්‍යකාලයෙහි කොට්ටා ඉඹුල්වල (කොට්ටිමුල්වල) විහාරවාසී අනෝමදස්සී තෙරුන් විසින් අරමණ පොළ විහාරයේ දාගැබක් කරවා බුදුපිළිම තුනක් ද පිහිටුවන ලදි. ශ්‍රී වික්‍රම රාජසිංහ රජු විසින් සන්නසක් මගින් විහාරයට ඉඩකඩම් කීපයක් පූජා කර ඇත.
අරමණ පොළ විහාරය මුල දී පැපිළියානේ සුනේත්‍රා දේවී පිරිවෙනට අයත් විය. පෘතුගීසීන් අතින් පැපිළියාන විනාශ වී යෑමෙන් පසු මෙම විහාරයේ පාලනය කොට්ටා ඉඹුල්වල විහාරය යටතට පත්විය. මුල සිට ම අරමණ පොළ විහාරය සපරගමු ලක්ෂ්මණ (සමන්) දේවාලය හා සම්බන්ධ කම් පැවැත්වූ බව පෙනේ.
දැනට විහාර මන්දිරය සහ දාගැබ හොඳ තත්ත්වයක පවතී. රන් ආලේප කළ කොත් දෙකකින් සැදි විහාරමන්දිරයේ දෙවැනි මාලයේ පිට බිත්ති වල අඳින ලද පැරණි සිතුවම් වලින් විෂ්ණු දශාවතාරය නිරූපණය කෙරෙතැයි සලකති. කෝට්ටේ සමයට අයත් යයි සලකන දැවමුවා ඔත්පිළිමයක් විහාරය තුළ වේ. මෙය මෙහි තිබෙන එක පැරණි පිළිමය ලෙස සලකනු ලැබෙයි.
