අර්ජුන
මහාභාරතයෙහි සඳහන් වන පඤ්ච පාණ්ඩවයන්ගෙන් තුන්වැන්නාය. මොහු ඉන්ද්රයාගෙන් කුන්තී දේවියට ලැබුණ පුත්රයා වශයෙන් සලකනු ලැබේ. පාණ්ඩවයන් අතුරෙන් මොහු උදාර චරිතයකින් යුත් නිර්භීත වීරයකු මෙන් ම අසහාය ධනුර්ධරයෙක් ද වූයේය.
අර්ජුනට ධනුශ්ශිල්පාදිය උගන්වන ලද්දේ ද්රෝණාචාර්යයන් (බ.) විසිනි.අර්ජුන ප්රෞප දියගේ ස්වයංවරයේ දී නියමිත දුෂ්කර විදීමක් දක්ෂ ලෙස කිරීමෙන් ඇය ලබා ගත්තේය. ස්වකීය සහෝදරයන් සමඟ ඇති කර ගත් ගිවිසුමක් කැඩීම නිසා ඊට දඬුවම් වශයෙන් තෙමේ ම අවුරුදු දොළසක් ගත වන තුරු රාජ්යයෙන් බැහැර ව විසීය. ඒ අතරතුර ඔහු පරශුරාම කරා ගොස් අස්ත්රශස්ත්ර විද්යා ඉගෙන ගත්තේය. ඉන් පසු උලූපී නමැති නාග කන්යාව සමඟ සහවාසයෙන් ඉරාවත් නමැති පුත්රයාගේ උත්පත්තිය විය. මණිපුර රජුගේ දියණි වූ චිත්රාංගදා කුමරියගෙන් ඕහට බහුවාහන නම් පුතෙක් ද ලැබුණේය. ඉන්පසු ද්වාරකා පුරයට ගොස් කෘෂ්ණ හමුවී ඔහුගේ සොහොයුරිය වූ සුභද්රා කුමරිය පැහැරගෙන ගොස් විවාහ කොට ගත්තේය. ඔවුනට ලැබුණ පුත්රුවන අභිමන්යු (බ.) නම් විය. අග්නි දෙවියා ගේ මෙහෙයීමෙන් ඛාණ්ඩව වනය දැවීමට ගිය අර්ජුනට ඉන්ද්රයා හා සටන් කිරීමට අග්නිදෙවියා විසින් ගාණ්ඩුව නමැති දුන්න දෙන ලදි. කෘෂ්ණ විසින් පදවන ලද රථයෙහි නැඟී හෙතෙම ඛාණ්ඩව වනය දවා හළු කෙළේය. ඔහුගේ වැඩිමහල් සොහොයුරු වූ යුධීෂ්ඨිර රජු අක්ෂ ක්රීඩාවෙන් පැරදී තෙළෙස් වර්ෂයක් රාජ්යයෙන් පිටිවහල්ව වසන සමයෙහි හෙතෙම නාරද සෘෂීහුගෙන් ඉන්ද්ර මන්ත්රය ඉගෙන දෙවියන් සතුටුකර දිව්යමය අස්ත්ර ශස්ත්රයන් ලබා ගැනීම සඳහා හිමාලය කරා ගියේය. එහි දී ඔහු කරා කිරාත වේශයෙන් පැමිණි ශිව සමග කළ යුද්ධයකින් පසු හෙතෙමේ ශිව හැඳින ගෙන ඕහට නමස්කාර කෙළේය. එයින් ප්රසාදයට පත් ශිව ඕහට පාශුපත නමැති බලසම්පන්න අවිය දුන්නේය. ඉන්ද්ර, වරුණ, යම, කුවේර යන දෙවිවරු ද ඕහට තම තමන්ගේ අවි පරිත්යාග කළහ. ඉන් පසු ඉන්ද්රයා කැටුව සුර ලොවට ගිය අර්ජුන අස්ත්ර ශස්ත්ර ශිල්ප අභ්යාස කරමින් වර්ෂ ගණනක් අමරාවතියෙහි විසීය. එසමයෙහි ඉන්ද්රයාගේ මෙහෙයීමෙන් හේ අසුරයන් හා සටන් කර ජය ගත්තේය. එයින් සතුටට පත් ඉන්ද්ර කොම් ඕහට ස්වර්ණදාමයක් ද කිරීටයක් හා ශංඛයක් ද පරිත්යාග කෙළේය. රටින් පිටි වහල් වීමෙන් තෙළෙස්වන වර්ෂයේ දී නපුංසකයකු වශයෙන් වෙස්වළාගත් අර්ජුන සංගීතය හා නැටුම් උගන්වන ගුරුවරයකු ලෙස විරාට දේශාධිපතියා යටතේ සේවය කෙළේය. එකල ඒ රජහට විරුද්ධව සටනට පැමිණි කෞරව කුමරුන් සමඟ ඔහු හුදකලාව යුදකර ජය අත්කර දුන්නේය. ඉක්බිති කෞරවයන් සමඟ මහා සංග්රාමයකට සැරසුණ හෙතෙම ස්වකීය රථාචාර්යවරයා වශයෙන් ක්රියා කිරීමට කෘෂ්ණ කැමති කරවා ගත්තේය. යුද භූමියට පිවිස කෞරව සේනාව නැරඹූ අර්ජුන තමහට විරුද්ධව සටන් කිරීමට සන්නාහ සන්නද්ධව පෙළ ගැසී සිටින යුද්ධ හමුදාවන් ද ළමා කාලයෙහි පටන් ඔහු ඇසුරු කළ මිතුරන්ගේ ද තම ගුරුවරයා වූ ද්රෝණාචාර්යවරයාගේ ද අනිකුත් ඥාති පිරිසගේ ද විනාශය සියතින්ම සිදුවිය හැකි භයානක ඉරණමක් වශයෙන් සැලකීමෙන් මේසා විශාල මනුෂ්ය ඝාතනයක් කිරීමෙන් ලබන රාජ්යය කුමකට දැයි කම්පිත වූ හෘදය ඇත්තේ දුනු හී ඉවත දමා වාඩි විය. ඒ දුටු කෘෂ්ණ භගවත් ගීතාව කියමින් ඔහු අස්වසා සිතට ධෛර්යය ඇතිකර විය.
යුද්ධාරම්භයෙන් දසවන දින අර්ජුන භීෂ්මගේ ශරීරය දරුණු ලෙස තුවාළ කෙළේය. දොළොස් වන දින සුශර්මන් හා ඔහුගේ සොහොයුරන් සතරදෙනා ද පැරද විය. තුදුස්වන දින ජයද්රථ ද සතළොස්වන දින කර්ණ ද මැරීය. පරාජයට පත් වූ කෞරව නායකයන්ගෙන් ද්රෝණගේ පුත්ර වූ අශ්වත්ථාමන් හා තවත් දෙදෙනෙක් පමණක් ජීවතුන් අතර වූහ. ඔවුහු රාත්රි කාලයෙහි පාණ්ඩවයන්ගේ කඳවුරකට පහර දී එහි සිටි බොහෝ දෙනකු නැසූහ. අශ්වත්ථාමන් ලුහු බැඳ ගිය අර්ජුන ඔහුගේ හිසෙහි ආරක්ෂාවක් වශයෙන් පැලඳ සිටි මැණික ඉවත් කර දැමීය.
යළිත් රාජ්ය ලාභයට පත් යුධිෂ්ඨිර රජු අශ්ව මේධ යාගය කිරීම සඳහා මුදාහරින ලද අශ්වයා පසු පස්සේ සේනාවක් සමඟ ගමන් කෙළේද අර්ජුනය. මේ ගමනේ දී ඕහට විරුද්ධව සටනට ආ රජවරුන් සමඟ නොයෙක් විට සටන් කිරීමට ද සිදු විය. මණිපුරයේ දී ස්වකීය පුත්ර බග්රැවාහන සමඟ කළ යුද්ධයේ දී අර්ජුනගේ මරණය සිදුවිය. එහෙත් උලූපී විසින් කරන ලද නාග මන්ත්ර විශේෂයක බලයෙන් ඔහු නැවතත් ජීවිතය ලද්දේය. සියලු රාජ්ය යටත් කර ගැනීමෙන් පසු අශ්වයා කැටුව හස්තිනාපුරයට ගිය අර්ජුන අශ්වමේධ යාගයට ද සහභාගි විය. අනතුරුව වාසුදේව, කෘෂ්ණ යන දෙදෙනාගේ අවමංගලයන්ට සහභාගි වූ හෙතෙම ලෝකාශාවන් අතහැර හිමාලය කරා ගියේය.
(සංස්කරණය: 1965)