අසුපිනු ඇල්ල
(අහුපිනි ඇල්ල). මහනුවර දිස්ත්‍රික්කයේ ගඟ ඉහළ කෝරළයෙහි රාක්ෂව කඳු පෙදෙසින් පටන් ගන්නා මහඔයේ එකම දියඇල්ල මෙයයි. මුහුදු මට්ටමේ සිට අඩි 1,900ක් පමණ උසැති ගල්කුළකින් අඩි 75ක් පමණ පහළට ඇද හැළෙන අසුපිනු ඇල්ල ඉතා දර්ශනීය වූවකි. දොළොස්බාගේ කඩමණ්ඩියට සැතපුම් තුනක් පමණ ඊශාන දිගින් පිහිටි මෙම ඇල්ල නැරඹීමට එයට උතුරු දෙසින් වූ අරණායක ඔස්සේ යාම වඩා පහසුය. අරණායක සිට අසුපිනු ඇල්ල දක්වා දුර සැතපුම් 4ක් පමණ වේ.
කඩයිම් පොත්වල සඳහන්වන හැටියට මේ ඇල්ල සතර කෝරළයෙන් පරණකූරු කෝරළය වෙන් කරන මායිමකි. දැනුදු එය යථෝක්ත කෝරළ අතර ඉමක්ව පවතී.
වරෙක දෙමළුන් හා යුද කොට පැරැදි එක් සිංහල රජෙක් මෙම ඇල්ල බද පෙදෙසෙහි සැඟවී සිට නැවත යුදට යන්නේ ඉදින් යුද්ධයෙන් පැරදුණහොත් සිරිත් පරිදි රතුකොඩි ඔසවන බවත් දිනුවහොත් සුදුකොඩි ඔසවන බවත් සිය බිසෝවරුන්ට දන්වා ඔවුන් මෙහි නවතා ගියේල. රජු යුදයෙන් දිනූ නමුත් වැරදීමකින් කොඩි ඔසවන්නා රතු කොඩිය එසවූයෙන් ඒ දුටු බිසෝවරු සිය සැමියා පැරදුණැයි සිතා ශෝකයෙන් ඇල්ලෙන් පැන දිවි නසා ගත්හ. මේ බව දැනගත් රජු ද අසු සමඟ එම ඇල්ලෙන් ම පැන දිවි නසා ගත්තෙන් එතැන් පටන් මෙය අසුපිනි ඇල්ල නම් වී යයි ජනප්‍රවාදයි. මෙම ඇල්ලට නුදුරු වූ දිප්පිටිය නම් ග්‍රාමයෙහි "රාජගිරි මල්පාය" නම් වෙහෙරක් කළා වූ දප්පුල නම් රජ ඉහත සඳහන් රජුට දාව එක් බිසවක කුස උපන් කුමරෙකැයි පැවසෙන පුරාවෘත්තයක් ද වේ. මොහු ක්‍රි.ව. 929-939 අතර රජ කළ පස්වැනි කාශ්‍යප රජුට පසුව රජ පැමිණි පස්වැනි හෝ හයවැනි දප්පුල රජු යැයි සිතිය හැකි නමුත් ඒ සම්බන්ධ ස්ථිර නිගමනයකට එළඹීම දුෂ්කරය.
අසුපිනු ඇල්ල අවට පවත්නා සමහර ග්‍රාම නාම ආදිය අනුව රාක්ෂසාධිපති රාවණා රජු ද මෙම ඇල්ල හා අවට පෙදෙස්වල නිතර සැරි සැරූ බව සමහරු සිතති.
(සංස්කරණය: 1965)
