අහිවාතක රෝගය
මේ වූකලි පුරාතනයෙහි පැවති සංක්‍රාමික රෝගයකි. ජනපදයන් විනාශ කරන සංක්‍රාමික රෝගයන්ට හේතුවන කරුණු චරක සංහිතාවෙහි විමානස්ථානයේ සතරවැනි වූ ජනපදෝධ්වංසනීය අධ්‍යායයෙහි විස්තර වන්නේය. යම් විටක හිමාලය වනයෙහි උග්‍ර විෂ ඇති නාගයන් මැරී ඔවුන්ගේ මෘතශරීර කුණු වූ කල ඒවා ඇසුරු කොට හමන විෂ වාතය ජනපදයන්ට හමා යෑමෙන් ජනපද රෝග වැලඳෙන නියාව කිසි තැනෙක සඳහන් වේ. නාගවිෂ වාතය හා එක්වීමෙන් උපදනා හෙයින් මෙම රෝගයට අහිවාතක රෝගය යයි කියන ලදි. අහිවාතක රෝගය ගැන ධම්ම පදට්ඨකථාවේ කුම්භඝෝසක වස්තුවේ සහ සද්ධර්ම රත්නාවලියේ ඝෝෂක වස්තුවේ ද සඳහන් වන්නේය. එය සද්ධර්මරත්නාවලියෙහි දැක්වෙන්නේ මෙසේය. "එසමයෙහි භද්‍රවතී සිටාණන්ගේ ගෙහි අහිවාතක රෝගයක් උපන. යම් ගෙයක එම රෝගය උපන් කල්හි පළමු ඒ ගෙහි මැස්සෝ මියයති. එතැන් පටන් අනුක්‍රමයෙන් ගෙහි වසන හූනෝ ද මීයෝ ද කුකුළෝ ද බළල්ලු ද බල්ලෝ ද ගව මී ආදීහු ද දැසි දස් ආදී කර්මකාරකයෝ ද මියෙති. ඔවුන් අතුරෙන් යම් කෙනෙක් භිත්ති බිඳැ ගෙනැ ගියාහු නම් ඔහු ජීවත් වෙති." අහි වාතක රෝගය වැලඳුණු මිනිසාට මේ මේ උපද්‍රව ඇතිවන්නේ යයි රෝග ලක්ෂණ විස්තරයක් නැතත් එය විනාශකාරී බෝවෙන රෝගයක් බව සිතිය හැකිය. අහිවාතක රෝගය සහ ආයුර්වේදයෙහි කියැවෙන ජනපදෝධ්වංසනීය රෝගයත් එකක් සේ ගිණීමට ඉඩ තිබේ.
(සංස්කරණය: 1965)
