ආක්රේ

(Acre). බටහිර බ්‍රසීලයේ ප්‍රදේශයකි. එනමින් ගංගාවක් ද වෙයි. ආක්රේ ප්‍රදේශයෙ බොලිවියා-බ්‍රසීල දේශසීමාවෙහි පිහිටා ඇත්තේය. ආක්රේ, යාකෝ, තරවුවාකා, ෂූර්වා යන ගංගාවලින් ජලය ලබන්නාවූ ද අඩි 1,500කට අඩු උස්බිම්වලින් යුක්ත වූ ද මේ ප්‍රදේශය විශාල ඝන කැළෑවලින් යුක්තය. මේවායින් රබර් සහ ඇට වර්ග ලබා ගනිති. ආක්රේහි ප්‍රමාණය වර්ග සැතැපුම් 57,153ක් වන අතර ජනගහනය (1950) 2,42,983කි. රියෝ බංකෝ අගනුවරයි.

1870 පමණේ සිට බොලිවියානුන් පදිංචිව සිටි මේ ප්‍රදේශය ඊළඟ දශකයේ දී බ්‍රසීලයෙහි රබර් වෙළෙඳුන් විසින් ආක්‍රමණය කරන ලදි. 1899 දී බොලිවියානු ජාතිකයන් පිටරට යවන රබර් වෙනුවෙන් තීරු බදු අය කිරීමට පෝර්ටෝ ඇලොන්සෝ නගරයෙහි රේගුවක් පිහිටු වූ විට බ්‍රසීලියානුවෝ ඊට විරෝධය පළ කොට යුද වැදීමට පවා සැරසුණෝය. 1899 දී ම මේ ප්‍රදේශය නිදහස් සමූහාණ්ඩුවක් බවට පරිවර්තනය විය. දේශසීමා අරගළය අවසාන වශයෙන් තීරණයකට පැමිණියේ 1903 දී ඇති කර ගත් පෙට්‍රොපොලිස් ගිවිසුමෙනි.

ආක්රේ ගඟ

නැගෙනහිර පිරූ දේශ සීමාවෙන් පටන් ගෙන ඊශාන දෙසට නැඹුරුව ගලා ගොස් ඇමසන් ගඟෙහි ප්‍රධාන අත්තක් වන පුරුස් ගංගාවට සම්බන්ධ වේ. මෙය මුල දී "අකිරි නමින් හැඳින්විණි.

(සංස්කරණය: 1965)