(Archimedes' Principle). ද්‍රවස්ථිති විද්‍යාවේ (
ද්‍රවස්ථිති විද්‍යාව බ.) මූලික නියමය වූ මෙය පළමුවෙන් එළි කරන ලද්දේ ග්‍රීක ගණිත විද්‍යාඥයකු වූ
ආකිමිඩීස් (බ.) විසිනි. ගණිත භාෂාවෙන් නොව සාමාන්‍ය භාෂාවෙන් කියතොත් ආකිමිඩීස් නියමයෙන් ප්‍රකාශ වන්නේ යම් වස්තුවක් නිශ්චල ද්‍රවයෙක ගිල්ලූ විට ඉන් විස්ථාපිත ද්‍රවයේ බරට සමාන උඩුකුරු බලයක් ඒ වස්තුව මත ක්‍රියාකරන බවය. මෙය පැහැදිලි කරන නිදසුනක් මෙසේ ය: වාතයේ තිබෙන විට ග්රෑම් A බර ඇති වස්තුවක් ජලය පුරවන ලද භාජනයක ගිල්වනු ලැබේ. එවිට වස්තුව නිසා විස්ථාපනය වන ජල ප්‍රමාණය එකතු කර එහි බර කිරනු ලැබේ. විස්ථාපනය වූ ජලයේ බර ග්රෑම් B නම්, වස්තුව ජලයේ ගිල්වා තිබෙන විට එහි බර ග්රෑම් A සහ ග්රෑම් B අතර ඇති වෙනස වේ. මෙයින් දක්වන්නේ විස්ථාපනය වූ ජලයේ බරට සමාන වන උඩුකුරු තෙරපීමක් වස්තුව කෙරෙහි ජලය ඇති කළ බවය.
ද්‍රවයේ පාවෙන වස්තුවක් එහි බරට සමාන ද්‍රව බරක් විස්ථාපනය කරයි. බැලූනයක් ඉහළ නඟින්නේ එහි බරට වඩා බර වාත පරිමාවක් ඉන් විස්ථාපනය කෙරෙන හෙයිනි. විස්ථාපිත ද්‍රවයේ බර වස්තුවේ බරට අඩු නම් වස්තුව ද්‍රවයෙහි ගිලෙයි.
විශිෂ්ට ගුරුත්වය (බ.) සෙවීම සඳහා මේ නියමය යොදා ගත හැකිය.
(සංස්කරණය: 1965)
