ආකේඩියා
(Arcadia). පුරාණ ග්‍රීසියට අයත් ප්‍රදේශයකි. පෙලොපොනීස් ප්‍රදේශයේ මධ්‍ය භාගයේ පිහිටි ව.සැ. 1,671ක් පමණ වූ මේ ප්‍රදේශය කඳුවැටි සමූහයකින් වට වී තිබේ. මේ කඳුවැටි හේතුකොටගෙන බාහිර ලෝකයෙන් වෙන්ව දඩයම් කිරීම හා සතුන් ඇති කිරීම දිවිපෙවෙත කොට ගත් ආකේඩියානු ජාතිකයෝ චාම් සැහැල්ලු ජීවිත ගත කළහ. ආකේඩියාව කඳුකර පළාතකි. මුහුදු වෙරළ දක්වා ම විහිදෙන උස් වැටිවලින් යුත් මෙහි අඩි 7,000ට වඩා ඉහළට නැගෙන ශිඛර දෙකක් සහ අඩි 5,000ට වඩා ඉහළට නැගෙන ශිඛර දෙකක් ඇත්තේය. රටේ පස නිසරුය. එළු බැටළු පාලනය ද තිරිඟු, ඉරිඟු, මිදි ආදිය සහ දුම්කොළ වැවීම ද ප්‍රධාන රක්ෂාය. ජනගහනය (1951 දී) 154,361කි.
ටීජියා, මැන්ටිනියා, ඕර්කොමින්ස් සහ මෙගලොපොලිස් මෙහි ප්‍රධාන නගර විය. පැරැණි ආකේඩියානුවෝ කිසිවිටෙකත් දේශපාලන වශයෙන් එක්සත් නොවූහ. කඳුකරවාසී මොව්හු විටින් විට ස්පාර්ටාවේ බලයට විරුද්ධව නැඟී සිටියහ. ක්‍රි.පූ. 800 දී ටීජියාවාසීහු ස්පාර්ටානුවරුන් හා සටන් කළහ. එහෙත් ක්‍රි.පූ. 560 දී ස්පාර්ටාවට යටත් වීමට සිදු විය. ක්‍රි.පූ. 370 දී ද ඔව්හු ස්පාර්ටාවට විරුද්ධව සටන් කළහ. මධ්‍යකාලීන යුගයේ ෆ්රෑන්ක්වරුන්ගේ ද ඉක්බිති තුර්කිවරුන්ගේ ද යටතට පත් වූ මේ පළාත 1821-9 කල්හි දී ඇතිවුණු නිදහස් යුද්ධයේ දී විනාශ වී ගියේය.
චන්ද්‍රයා පහළ වීමට පෙර තමන් ඇති වූ බවත් පෙලොපොනීස් දේශයේ මුල් ජනයා තමන් බවත් පවසන ආකේඩියානු ජාතිකයෝ ස්වකීය වර්ගයාගේ ප්‍රභවස්ථානය ලයිසීයම් කන්ද යයි කියති. ඔවුන්ගේ විශ්වාසය පරිදි පෘථිවි තොමෝ මේ කන්ද මත දී ඔවුන්ගේ ආදිකල්පික මුත්තණුවන් වූ පෙලාස්ගුස් බිහි කළාය.
රෝම ජාතික ඕවිඩ් සහ වර්ජිල් යන කවීන් දෙදෙනා ආකේඩියානු ජාතිකයන්ගේ චාම් ගතිපැවතුම්, ආගන්තුක සත්කාරය, සංගීත ලෝලත්වය ආදිය උත්කර්ෂයෙන් වැනූහ. යුරෝපීය සාහිත්‍ය කෘතීන්හි ආකේඩියාව දැක්වෙන්නේ චාම් අහිංසක ගැමි ජීවිතයෙහි ඇති සිත්කලු බව හඳුන්වන සංකේතයක් වශයෙනි.
(සංස්කරණය: 1965)
