ආසක්තිය
වස්තු දෙකක් ස්පර්ශ වෙමින් තිබෙන විට ඒ දෙක එක්ව ඇලෙනු පිණිස ඇති වන පෙළඹීම හෙවත් ඒවායේ පෘෂ්ඨ අතර තිබෙන අන්‍යෝන්‍ය ආකර්ෂණය ආසක්තියයි. මේ ශබ්දය භෞතික විද්‍යාවේත් වෛද්‍ය විද්‍යාවේත් භාවිත කරනු ලැබේ. පදාර්ථ එකට අල්ලා ගෙන සිටින අණුක බලවලට භෞතික විද්‍යාවේ දී ආසක්තිය සහ සංසක්තිය (බ.) යන ශබ්ද දෙක යොදති. එකට අල්ලා ගෙන සිටින්නට හෝ වෙනත් පදාර්ථ හා ඇලෙන්නට හෝ ඇති පෙලඹීම පදාර්ථවල තිබෙන ස්වාභාවික වූ ලක්ෂණයකි. ආසක්තිය හා සංසක්තිය වනාහි අණු අතර ඇත්තා වූ ආකර්ෂණයක ස්වරූපයෙන් පෙනෙන එක ම සිද්ධියේ වෙනස් ස්වරූප දෙකකි. සංසක්තිය වූ කලි එකම වස්තුවක යාබද කොටස් අතර ඇති ආකර්ෂණ බලයයි. ස්පර්ශ වෙමින් තිබෙන යාබද වස්තුවල පෘෂ්ඨ අතර ඇති එවැනි ම වූ බලය ආසක්තියයි. ඝන වස්තු දෙකක් අතර හෝ ඝනයක් හා තරලයක් අතර හෝ නැත්නම් තරල දෙකක් අතර හෝ ආසක්තිය ඇති වන්නට පුළුවන. වීදුරු තලයක් හෝ ඔප දමන ලද ලෝහ තලයක් හෝ ජලය මතුපිට තබා තුලාවක එක බාහුවකට සම්බන්ධ කළ හොත් එහි බරට වඩා වැඩි බරක් අනික් පැත්තේ තිබෙන තුලා තැටියේ තැබීමට පුළුවන. මෙසේ කළ හැක්කේ තලය හා ජලය අතර ඇති ආසක්ති බලය නිසාය. බොහෝ ද්‍රව භාජනයකින් ඉවතට හෙම්හිට වක්කරන විට භාජනය පිට පැත්ත දිගේ හෝ ද්‍රවයට මුණ ගැසෙන ඕනෑ ම පෘෂ්ඨයක් ඔස්සේ හෝ දුවන්නට බලන්නේද මේ බලය නිසාමය. පෘෂ්ඨ දෙකක් අතර ඇති දුර ප්‍රමාණය අඩුවත් ම ආසක්තිය වැඩි වේ. සියුම් දුවිලි ගොරෝසු වැලිවලට වඩා තදින් ඇලෙන්නෙත් සාමාන්‍යයෙන් ඝනයකට වඩා හොඳට ද්‍රවයක් හෝ මැලියම් හෝ ඝනයකට ඇලෙන්නේත් ඉහත කී කාරණය නිසාය. වෛද්‍ය විද්‍යාවේ දී ආසක්තිය යයි කියනු ලබන්නේ ශරීරයේ යාබදව තිබෙන පටක අස්වාභාවික ලෙස එකිනෙකට ඇලීම හෝ සන්ධිවීමයි. පටකයක පෘෂ්ඨය ඒ ළඟ තිබෙන වෙනත් පටකයක පෘෂ්ඨය සමඟ ඇලෙන්නට පුළුවන. නැත්නම් මේ දෙක පටක කලාපයෙකින් සන්ධි වන්නට පුළුවන. ශරීර සන්ධිවල පටක අතර ඇති වන ආසක්තිය නිසා ඒවා දරදඬුවීමත් ඒවායේ කැක්කුමත් ඇති වේ. උදරච්ඡදය විෂ වීමෙන් අන්ත්‍රවලත් ආසක්තිය ඇති වේ. සමහර විට මෙයින් අන්ත්‍රවල ආබාධ ඇති වන්නට පුළුවන. මෙසේ වුවහොත් ශල්‍යකර්මයක් කරන්නට සිදු වේ. නොයෙක් පෙණහැලි රෝග කරණකොටගෙන පෙණහැල්ල වැසී තිබෙන පටලය (ප්ලූරාව) පපුවේ කුහරයෙහි ඇතුළු පැත්තේ පටලය සමග සන්ධි වීම (ආසක්තිය) නොයෙක් විට සිදු වේ.
(සංස්කරණය: 1965)
