ඉලෙක්ට්රොකාඩියොග්රාපය
(විද්යුත් කන්තු රේඛකය). මෙකල රෝග විනිශ්චය කිරීමේ දී ද ප්රතිකාර කිරීමේ දී ද නොයෙක් විද්යුත් උපකරණ බෙහෙවින් භාවිතයට ගනු ලැබේ. ඉලෙක්ට්රොකාඩියොග්රාපය එවැනි උපකරණයකට මනා නිදසුනකි. මේ උපකරණය මගින් හෘදය ක්රියා කරන අන්දම ඉතා නිවැරදි ලෙස නිරීක්ෂණය කළ හැකිය. නොයෙක් හෘදයාබාධයන් විනිශ්චය කිරීම සඳහා එය යොදනු ලැබේ. හෘදය ස්පන්දනය වන විට හෘදය පේශිවල ඇති වන විද්යුත් විපර්යාස මේ උපකරණය විසින් අනාවරණය කොට වාර්තා කරනු ලැබේ.
ඉතා සංවේදී ගැල්වනොමීටරයකින් ද ඡායාරූප ගන්නා උපකරණයකින් ද ඉලෙක්ට්රොකාඩියොග්රාපය සමන්විතය. මේවා පිළියෙල කර තිබෙන්නේ චලනය වන ඡායාරූප තහඩුවක් මත ආලෝක තිතක් (spot of light) නාභිගත කෙරෙන අයුරිනි. මේ විධියට ගැල්වනොමීටරයේ චලනයේ ඡායාරූපීය සටහනක් ලබාගත හැකිය. ඉලෙක්ට්රොකාඩියොග්රාපයට කම්බි මගින් සම්බන්ධ කරන ලද ඉලෙක්ට්රෝඩයන් සාමාන්යයෙන් රෝගියාගේ මැණික්කටු දෙකටත් වම් කකුලටත් සවි කරනු ලැබේ. ඇතැම් විට අතිරේක නියමු (leads) යොදනු ලැබේ. පපුවේ පෘෂ්ඨයට සවි කරන ලද ඉලෙක්ට්රෝඩයන් මගින් හෘදයේ අභ්යන්තර ආකාරය විමසිය හැකිය. හෘදය ස්පන්දනයක දී සිදුවන විභව අන්තරයන්හි විචලන (variations of potential differences) හේතු කොට ගෙන ගැල්වනොමීටර දර්පණයේ චලනයක් ඇති වේ. සාමාන්ය හෙවත් ප්රකෘති හෘදයක් ඇත්තකු ඉලෙක්ට්රොකාඩියොග්රාපයකට සම්බන්ධ කළ විට විද්යුත් සක්රියතාවේ තරංගය ගමන් කරන මාර්ගය ඡායාරූප පටලයේ නියත මෝස්තරයකින් යුත් තරංග හෙවත් උත්ක්රම (deflections) මාලාවක් වශයෙන් සටහන් වේ. ඡායාරූප පටලයේ ඇති වන මේ සටහන ඒ අයගේ ඉලෙක්ට්රොකාඩියොග්රෑමය (ඊ.සී.ජී.) වේ. තත්පරයකට මිමී. 25ක නියත වේගයෙන් චලනය වන ප්රස්තාර කඩදාසියක ඉලෙක්ට්රොකාඩියොග්රෑමය සටහන් වේ.
සාමාන්ය මෝස්තරයක නොවන ඇතැම් විචලන (deviations) නොයෙක් හෘදයාබාධයන්ගෙන් පෙළෙන අයගේ ඉලෙක්ට්රොකාඩියොග්රෑමයන්හි දක්නට ලැබේ. මේ විචලන හෘදය ස්පන්දනයේ ශීඝ්රතාවෙහි හා රිද්මයෙහි විපර්යාස වශයෙන් ද එක් එක් තරංගවල හැඩය, දිසාව හා විස්තාරය (amplitude) යනාදීන්ගේ අස්වාභාවිකතා වශයෙන් ද දැක්වෙන්නට පුළුවන. එවැනි විපර්යාසවලින් බොහෝ විට පෙනෙන්නේ හෘදයාබාධයක් ඇති බවය. මේ විපර්යාස සාමාන්යයෙන් ධමනී දෘඪ (arteriosclerotic) හෘදයාබාධයන් හා රූමැටිසියා (rheumatic) හෘදයාබාධයන් සමග සම්බන්ධය. පපුවේ කැක්කුම, මූර්ඡාව (syncope), කන්තුක විෂමතා (cardiac irregularities), සංස්ථෙමක (systemic) හෝ පුප්ඵුසීය (pulmonary) අධික රුධිර පීඩනය යනාදිය ඊ.සී.ජීයක් ගැනීම අවශ්ය යයි පෙන්වන ඇතැම් සංඥාය.
පහසුවෙන් එහා මෙහා ගෙන යා හැකි ඉලෙක්ට්රොකාඩියොග්රාප දැන් ලබාගත හැකිය. ඒවායේ ඉතා කාර්ය්යක්ෂමය. ඒවායේ හැඩය, බර, වටිනාකම හා ප්රස්තාර කඩදාසියේ සටහන් වන ලකුණු යනාදිය අනුව ඉලෙක්ට්රොකාඩියොග්රාපවල වෙනස්කම් ඇති වේ. මේ උපකරණය ක්රියා කරවීම අමාරු කරුණක් ද නොවේ. නියමු යොදන විට ඒවා නිවැරදි ලෙස යෙදිය යුතුය. ප්රමාණ කරණය (standardisation) නිවැරදි වන සේ තබාගැනීම ද චර්ම ප්රතිරෝධය (skin resistance) සුදුසු ලෙස අඩු කිරීම ද විද්යුත් නිරෝධනය (interference) ඉවත් කිරීම ද කළ යුතුය. දෝෂ වැළැක්වීමට උපකාරී වන සේ ඒ ඒ නියමුවල අග්රයන් නම් කොට ද වර්ණවත් කොට ද ඇත. රෝගියා විශ්වාස සහගතව ද සැපපහසු ඇතිව ද විවේකීව ද සිටිය යුතුය. එසේ නැත්නම් පේශි වේපනයෙන් (tremor) ඉලෙක්ට්රොකාඩියොග්රෑමයේ සටහන් විරූප විය හැකිය.
කිසියම් හෘදයක තත්වය කෙසේ දැයි පරීක්ෂා කිරීමේ දී එහි ඊ.සී.ජීයක් ගෙන නොමැති නම් ඒ පරීක්ෂාව අසම්පූර්ණය. සෑම විට ම ඊ.සී.ජීයක් අවශ්ය යයි මෙයින් අදහස් නොකෙරේ. ඊ.සී.ජීයක් නැතිව නිවැරදි රෝග විනිශ්චයක් කළ නොහැකි යයි ද කිව නොහැකිය. ඊ.සී.ජීයක වටිනාකම එය පරීක්ෂා කරන්නාගේ පළපුරුද්ද මත රඳා පවතී. වැඩි පළපුරුද්දක් නැත්තකු නම් ඔහු විසින් ඊ.සී.ජීයක් පරීක්ෂා කොට බලා වැරදි ලෙස රෝග විනිශ්චය කරනු ලැබීමට බොහෝ ඉඩ තිබේ. එබැවින් ඊ.සී.ජීය පරීක්ෂා කරන්නා ඒ පිළිබඳ විශේෂඥයෙකු විය යුතුය.
(සංස්කරණය: 1970)
