ඊ.එල්.එෆ්. ද සොයිසා
ඉංග්‍රීසීන් මෙරටට හඳුන්වා දුන් නව ආර්ථික ප්‍රතිපත්ති යටතේ මහා ධනපතියකු ව සිටි, ප්‍රසිද්ධ සමාජ සේවකයකු වූ චාර්ල්ස් හෙන්රි ද සොයිසා සහ කැතරින් සොයිසා යුවලගේ කණිටු පුතෙකි, එඩ්වින් ලයනල් ෆ්‍රෙඩ්රික් ද සොයිසා.
1871 වර්ෂයේ දී කොළඹ ‘ඇල්ෆ්‍රඩ් හවුස්’ මන්දිරයේ ජන්ම ලාභය ලැබී ය. සොයිසා මහතාගේ අනික් දරුවන් සේ ම ලංකාවේ එකල පැවැති උසස් ම විද්‍යාලයක් වූ රාජකීය විදුහලෙන් මූලික අධ්‍යාපනය ලැබූ ඔහු වැඩිදුර අධ්‍යාපනය සඳහා එංගලන්තයට යවන ලදී. එංගලන්තයේ සරේහි ස්කැත්ලිෆ් ආයතනයේ කලක් අධ්‍යාපනය ලැබූ හේ ඉන්පසු කේම්බ්‍රිජ්හි ට්‍රිනිටි විද්‍යාලයට ඇතුල් ව සිය ඉගෙනීම් කටයුතු නිම කළේ ය. පොත පතින් ලැබූ අධ්‍යාපනයට වඩා ඔහුගේ සිත ඇදී ගියේ එදා එංගලන්තයේ උසස් පෙළැන්තියේ තරුණයන් ප්‍රිය කළ දඩයම, අසුන් ධාවනය කිරීම, බෝට්ටු පැදීම වැනි බාහිර විනෝදාංශයන් කෙරෙහි ය. මේ අංශවලින් ඔහු කැපී පෙනෙන දස්කම් දැක්වීමෙන් නමක් දිනා සිටියේ ය.
1890 වර්ෂයේ දී සිය පියාගේ හදිසි අභාවයෙන් පසු ලංකාවේ පැමිණි ඔහු සිය පවුලේ විශාල ව්‍යාපාරයන් පාලනය කිරීමේ කටයුතුවලට එකතු විය. කලකින් තමාට ම හිමි වැවිලි කර්මාන්තයක් පවත්වාගෙන ගිය ඔහුට 1917 වසර වන විට දොලොස්බාගේ තැන්නෙකුඹුර ලෙච්චමී ආදි තේ වතු ගණනාවක් සතු ව තිබිණ. මේ හැර දුන්කන්නාව, පොතුවිල, වැලිහේන ආදි පොල් වතු ගණනාවක් ද දකුණේ මිනිරන් ආකර කීපයක් ද ඔහු සතු ව තිබිණ. සිය පවුලේ සෙසු සාමාජිකයන් සේ ම තමා ඉපයූ ධනයෙන් දිළිඳු ජනතාවගේ සුභ සිද්ධිය සඳහාත් පොදු ජන කටයුතු සඳහාත් විශාල සේවාවක් කළේ ය.
සිය පියා ඇරඹූ මොරටුවේ වේල්ස් කුමර හා කුමරි විදුහල්වල වැඩි දියුණුව සඳහා නොමසුරුව ධන පරිත්‍යාග කළ ඔහු කලක් වේල්ස් කුමර විදුහලේ කළමනාකරු වශයෙන් ද කටයුතු කළේ ය. ඊ.එල්.එෆ්. ද සොයිසා වඩාත් ප්‍රසිද්ධ වී සිටියේ දක්ෂ තුරඟකරුවකු ලෙසයි. ඉතා විනෝදයෙන් සිය දිවිය ගත කළ ඔහු කෙළි කවටකම්වලට ද නම ගිය අයකු විය. තම ඉස්තාලවල උසස් ම වර්ගයේ අශ්වයන් රැක බලා ගත් ඔහු සතු ව ජැක් ඕ ලැන්ටර්න් වැනි නම ගිය අසුන් ගණනාවක් ම වූහ. රේස් අශ්වයන් පිළිබඳ ඔහුගේ දැනීම උසස් විය. සෑම තුරඟ තරඟයකට ම සහභාගී වූ ඔහු එකල මේ අංශයේ දී දිනා ගත හැකි උසස් ම ජයග්‍රහණය වූ ‘ගවනර්ස් කප්’ හෙවත් ආණ්ඩුකාර කුසලානය සොලොස් වරක් දිනා ගත්තේ ය. ලංකාවේ දී පමණක් තරඟ කිරීමෙන් සෑහීමට පත් නොවූ ඔහු කල්කටාව මදුරාසිය ආදී විදේශ තරඟ පිටිවලදී ද තරඟයන්ට සහභාගී වී ජයග්‍රහණයන් ලැබී ය.
යුරෝපයේ ද ලොව වෙනත් කලාපවල ද සංචාරය කළ ඔහු 1898 වර්ෂයේ දී කොළඹ ශාන්ත මයිකල් දේවස්ථානයේ දී, ධනවත් ව්‍යපාරිකයකු සහ සමාජ සේවකයකු වූ ජෙරෝනිද් පීරිස් මහතාගේ දියණිය වූ කැරොලයින් ලුසිල් පීරිස් මෙනෙවිය හා විවාහ විය. සිය නමින් ම හැඳින්වූ පුත්‍රයකු ඇතුළු දරුවන් කීප දෙනෙක් ඔවුනට වූහ.
ආශ්‍රිත ග්‍රන්ථ
TWENTIETH CENTURY IMPRESSIONS OF CEYLON - ARNOLD WRIGH
කෞරව වංශ කථාව - ටී. එස්. ධර්මබන්ධු
රූපය
(කර්තෘ: සුමනා ඇල්ලේපොල)
(සංස්කරණය නොකළ)
