උත්කල දේශය
ඉන්දියාවේ දැනට ඔරිස්සා යනුවෙන් දැක්වෙන ප්රදේශය පෙර දී හැඳින්වුණේ ත්රිකාලිංගය යනුවෙනි. ත්රිකාලිංග යන ප්රදේශයේ කොටස් තුනකින් එකක් උත්කල දේශය නම් විය. උත්කල දේශය පිළිබඳව බෞද්ධ ග්රන්ථවලත් මහාභාරතයේත් පුරාණ ග්රන්ථවලත් සඳහන් වේ. උත්කලවාසීන් හේතුඵලවාදය නොපිළිගන්නා නාස්තිකවාදීන් ලෙස පාලි නිකාය ග්රන්ථයන්හි දැක්වේ. විනය පිටකයට අනුව තපස්සු හා භල්ලුක යන වෙළෙඳුන් පැමිණියේ උත්කල දේශයේ සිටය. උත්කල දේශය උත්තරාපථයේ කොටසක් ලෙස මහාවස්තුවේ සඳහන් වේ. මහාභාරතයේ දැක්වෙන ගෝත්ර අතර උත්කලවාසීන් ගැන ද නිතර නිතර සඳහන් කොට ඇත (කාලිංගය බ.). ක්රි.ව. 602 දී පමණ කර්ණ සුවර්ණයෙහි රජ වූ ශශාංක ප්රදේශ අල්ලාගැනීමේ සිය ප්රතිපත්තිය ක්රියාත්මක කරමින් උත්කලය ද අල්ලා ගත්තේය. අටවන සියවසෙහි මුල් භාගයෙහි දී රජ වූ දේවපාල අල්ලාගත් පෙදෙස් අතර ද උත්කල ප්රදේශය විය.
සමහර ග්රන්ථයන්හි ඔරිස්සා ප්රදේශය හැඳින්වීමට ද උත්කල යන්න යොදා ඇත.
(සංස්කරණය: 1970)
