ඔන් දි ඔරිජින් ඔප් ස්පීෂීස්
චාර්ල්ස් රොබට් ඩාවින්(බ.) නම් විද්‍යාඥයා විසින් ලියූ මේ පොත නිසා ලෝකයේ මහා 'විප්ලවයක්' ඇති විය. 'ජීව වර්‍ගයන්ගේ සම්භවය' යන තේරුමයි, ඒ නමේ ඇත්තේ. මේ පොත මුලින් ම පළවූයේ 1859 වර්‍ෂයේ ය. පස්වසක් මුලුල්ලේ සත්ව සන්තතිය සම්බන්ධයෙන් තියුණු වූ ද ඉවසිලිමත් වූ ද පරීක්ෂණයක යෙදුනු ඩාවින් 'පරිණාමවාදය' සම්බන්ධයෙන් ඉහත කී ග්‍රන්ථයෙන් හෙළිකළ කරුණු නිසා ලොව හෙල්ලුම් කා ගියේ ය. මේ පොත නිසා ව්‍යාප්ත වූ 'පරිණාමවාදයත්', 'නිර්මාණවාදයත්' අතර සදාකාලික භේදයක් හෙළි විය.
ලෝකයේ විද්‍යමාන නානාවිධ සත්වයන්ගේ පහළ වීම සිදු වන්නේ පරිසරයේ බලපෑම ආදී හේතූන් උඩ සුළු සුළු වශයෙන් හෙමින් හෙමින් වෙනස් වීම නිසාය යනු ඩාවින්ගේ මතයකි. මේ මතය නිසා දෙව දෘෂ්ටිකයන්ගේ නිර්මාණවාදය අනාථ වෙයි. මිනිසාගේ දේව ප්‍රභවය වානරයාගේ ක්‍රම විකාශයෙන් වූ බවයි, ඩාවින්ගේ මතය. මේ නිසා හටගත් ලෝක විප්ලවයේ දෝංකාර තවමත් නොසිඳී පවතී. පුදුමය නම් ඔහුගේ ඒ මතය සාවද්‍යබව කරුණු සහිත ව ඔප්පු කරන්නට මෙතෙක් කාටවත් බැරිවීමයි. ඩාවින්ගේ පොත නිකුත් වූ දිනයේ සියලු පිටපත් විකිණී ගියේ ය. ළඟ ළඟදීම නැවත නැවත මෙය මුද්‍රණය කළේ ය. පිටපත් සියල්ල උණු උණුවේ අලෙවි වූයේ ය. ඩාවින් සිද්ධාන්තය නිසා ක්‍රිස්තියානි නිර්‍මාණවාදයට වැදුණු පහරින් එය බේරා ගැනීමට පූජක පක්ෂය විසින් මහා වාද පවා ආරම්භ කරන ලදි. එහෙත් ඒ කිසිවකිනුත් ඔහුගේ 'පරිණාමවාදය' පරාජය නොවී ය.
(කර්තෘ: ආනන්ද කුමාර)
(සංස්කරණය නොකළ)
