චූළනී බ්‍රහ්මදත්ත
මහා උම්මග්ග ජාතකයෙහි බෝධිසත්ව චරිතය හා සම්බන්ධ වන වැදගත් නාමයකි. උත්තර පඤ්චාල නුවර කම්පිල්ලහි වාසය කළ රජ කෙනෙකු මේ නමින් හැඳින්විණ. ඔහුගේ අග්‍ර පුරෝහිතයා වූයේ කේවට්ට නම් බ්‍රාහ්මණයායි. චූළනී බ්‍රහ්මදත්ත පිළිබඳ දීර්ඝ වූ කතා පුවතක් මහා උම්මග්ග ජාතකයේ සඳහන් වේ. ජාතක කතාව අවසානයේ පූර්වාපර සන්ධි ගළපා දක්වන බුදුන් වහන්සේ, චූළනී බ්‍රහ්මදත්ත යනු උන්වහන්සේගේ දෑග සවුවන් අතුරින් සැරියුත් මහ රහතන් වහන්සේ බව වදාළ සේක. උම්මග්ග ජාතකයේ ම චූළනීය, චූළනෙය්‍ය වශයෙන් ද චූළනී බ්‍රහ්මදත්ත රජු හඳුන්වනු ලැබ ඇත.
චූළනී බ්‍රහ්මදත්ත රජුගේ අග බිසොව උබ්බරී දේවියයි. ඕ තෝමෝ පිළිබඳ පුවත පේත වස්තුවේ හා එහි අට්ඨ කථාවේ දැක්වේ. ඇය බ්‍රහ්මදත්ත රජුට බෙහෙවින් ලැදි ව කටයුතු කළ බව එම තොරතුරුවලින් හෙළි වේ. චූළනී රජු සිය රාජධානියේ තත්ත්වය තෙමේ ම විචාරීම සඳහා සන්නාලියකුගේ වෙස් ගෙන ගමින් ගම සැරිසැරූ බවත් එවැනි අවස්ථාවක දී හමු වූ දුගී ළඳක් වන උබ්බරී දේවිය සිය අගමෙහෙසිය කර ගත් බවත් එම පුවතේ සඳහන් වේ. ආත්මභාව අසූහය දහසක් පුරා චූළනී බ්‍රහ්මදත්ත යන නාමයෙන් පඤ්චාල දේශයේ රජු වශයෙන් හෙතෙම උපත ලබා ඇති අතර ඒ හැම ආත්ම භවයක දී ම රජුගේ අග මෙහෙසිය වී ඇත්තේ ද උබ්බරී දේවිය ම වන බවත් එම කථා පුවතේ වැඩිදුරටත් සඳහන් වේ. අට්ඨ කථාචාරීන් විසින් දක්වනු ලබන්නේ ඒ නාමයෙන් බොහෝ රජුන් රජකම් කොට ඇති බවයි. (බ්‍රහ්මදත්ත ලිපිය බ.)
-කේ. ඉන්දිරා පෙරේරා-
