ජාත්‍යන්තර සේනාංක (International Brigades)
ස්පාඤ්ඤයේ ජාතික විප්ලවකාරී යුද්ධය ලෙස හැඳින්වෙන සිවිල් සංග‍්‍රාම සමයේ (1936 – 39) ස්පාඤ්ඤ ජනරජයේ පාර්ශ්වය ගෙන සටන් කළ, විදේශික ස්වේච්ඡා සෙබළුන්ගෙන් සමන්විත වූ භට කණ්ඩායම් මෙනමින් හැඳින්වේ. කොමියුනිස්ට් ජාත්‍යන්තරය (බ.) විසින් පැරිස් නුවර සිට සංවිධානය කරන ලද මෙම භට පිරිස් ජාතිවාදී - ෆැසිස්ට්වාදී හමුදාවන්ට එරෙහි ව සටන් කළහ.
විවිධ රටවල් 54ක සිට පැමිණි කොමියුනිස්ට්-වාදීහු ද සමාජවාදීහු ද වෙනත් විවිධ දේශපාලන ප‍්‍රවාහයනට අයත් වූ ෆැසිස්ට් විරෝධීහු ද මේ සේනාංකයන්හි සාමාජිකයෝ වූහ. යුද්ධය පැවති මුළු කාලය තුළ මේ සේනාංකයන්හි සිටි සමස්ත සෙබළ සංඛ්‍යාව 35,000කට ආසන්න විය. ඔවුන්ගෙන් 60%ක් පමණ කොමියුනිස්ට්වාදීහු ද තවත් 20%ක් පමණ යුද්ධ කාලයේ දී කොමියුනිස්ට් පක්ෂවලට බැඳුණු අය ද වූහ. එක් වරකට යුද බිමේ සිටි ජාත්‍යන්තර සේනාංක සෙබළ සංඛ්‍යාව 20,000 ඉක්මවූයේ කලාතුරකිනි. මේ සඳහා වැඩි ම භට පිරිස පැමිණියේ ප‍්‍රංසයෙනි. යුද සමයේ දී එම පිරිස 10,000ක් පමණ වූහ.
500කගෙන් සමන්විත වූ පළමු නුපුහුණු ස්වේච්ඡුා සෙබළ පිරිස 1936 ඔක්තෝබර් 14 දින ස්පාඤ්ඤයේ ඇල්බසීට් (Albacete) බලා පැමිණියහ. අනෙකුත් නුපුහුණු සෙබළුන් ද පැමිණි පසු සෝවියට් අවි ආයුධ ලබාදීමෙන් අනතුරුව, සියලූ ස්වේච්ඡුා භට පිරිස් කොමින්ටර්න් නියෝජිතයන්ගේ පාලනය යටතට පත් කරන ලදහ. එකී සෙබළුන්ගෙන් 11, 12, 13, 14, 15, 129 හා 159 යනුවෙන් ජාත්‍යන්තර සේනාංක 7ක් ගොඩනගනු ලැබිණි. ඒ අතුරින් පළමුවැන්න වූ 11 සේනාංකය 1936 ඔක්තෝබර් අග භාගයේ දී පිහිටුවන ලදි. අවසාන වශයෙන් පිහිටුවූ සේනාංකය 1937 අගභාගයේ දී ස්ථාපනය කළ 129 වැන්න විය. මෙකී සේනාංක හා ඒවාට අයත් බල ඇණි පිහිටවනු ලැබුවේ ජාතිකත්ව පදනමිනි. ප‍්‍රංස - බෙල්ජියම් පැරිස් කොමියුන බළඇණිය, ඇමෙරිකානු ඒබ‍්‍රහම් ලින්කන් බළඇණිය, බි‍්‍රතාන්‍ය බල ඇණිය මීට උදාහරණ වේ. තව ද උත්කෘෂ්ට විප්ලවවාදීන්ගේ ද යටත් විජිතයන්හි ජාතික විමුක්ති අරගල නායකයන්ගේ ද ශ්‍රේෂ්ඨ ප‍්‍රජාතන්ත‍්‍රවාදී නායකයන්ගේ ද නම් දැරූ බලඇණි විය. ගැරිබෝල්ඩි, තෙල්මාන්, මිත්ස්කේ්විච්, දොම්බ්‍රෝව්ස්කි, එන්රි බාර්බියුස්, දිමිත්‍රෝෆ් ආදි බළඇණි මීට නිදසුන් ය. මේවාහි සංවිධාන ක‍්‍රමවේදය ජනරජ හමුදාවේ අනුඛණ්ඩ විසින් ද අනුගමනය කරන ලද බව පළ වේ.
ජාත්‍යන්තර සේනාංක සංවිධානය කිරීමේ දී වැදගත් කාර්ය කොටසක් ඉටු කරන ලද්දේ ඉතාලි ජාතික කොමියුනිස්ට්වාදියකු වූ පැල්මීරෝ ටොල්යට්ටි (බ.) විසිනි. එසේ ම ඉතාලි ජාතිකයන් වූ එල්. ලොන්ගෝ (ගල්ලෝ යන නමින්), එෆ්. ද රෝසා හා පී. පෙනී ද පෝලන්ත ජාතික කේ. ස්වේර්චෙව්ස්කි (වෝල්ටර්) ද හංගේරියානුවන් වූ මාතේ සාල්කා (ලූකාච්) හා එෆ්. ම්‍යුනිහ් ද ජර්මන් ජාතික ජී. බයිම්ලර් ද ඉංග‍්‍රීසි ජාතික ආර්. ෆොක්ස් ද යුගොස්ලාව් ජාතික බී. හාරොවිච් ද ඔස්ටි‍්‍රයානුවන් වූ යූ. දේයිච්, එම්. ශ්ටර්න් (ක්ලේබර්) ද යන ප‍්‍රකට විප්ලවවාදීහු මෙන් ම තවත් ෆැසිස්ට් විරෝධීහු රැසක් ද ජාත්‍යන්තර සේනාංක සාමාජිකයන් ව සටන් කළහ.
1937 වන විට ජාත්‍යන්තර සේනාංකවලට බැඳීමේ උනන්දුව හීන වී ගියේ ය. මිය ගිය හා පලා ගිය සෙබළුන්ගේ අඩුව සම්පූර්ණ කරනු ලැබුවේ ප‍්‍රධාන වශයෙන් ස්පාඤ්ඤ කොමියුනිස්ට්වරුන් විසිනි. සෝවියට් යුද්ධාධාර අඩු කිරීමත් සමග ස්පාඤ්ඤ ජනරජ ආණ්ඩුවේ තීරණය පරිදි 1938 ඔක්තෝබරයේ දී ජාත්‍යන්තර සේනාංක ස්පාඤ්ඤයෙන් පිට ව ගියහ. මැඞ්රීඞ් නුවර ආරක්ෂා කිරීමේ දී මෙන් ම වෙනත් දැවැන්ත යුද සටන්හි ද නියැළුණු ජාත්‍යන්තර සේනාංක අවසන්වරට සහභාගී වූයේ එබ්‍රෝ සටනට ය. ජාත්‍යන්තර සේනාංක ස්පාඤ්ඤයෙන් සමුගැනීමේ හමුදා පෙළපාලිය 1938 නොවැම්බර් 15 දා බාර්සිලෝනාහි දී පැවැත්විණි.
ජාත්‍යන්තර සේනාංක, ෆැසිස්ට් විරෝධී ප‍්‍රජාතන්ත‍්‍රවාදී බලවේගයන්ගේ ජාත්‍යන්තර සහයෝගීතාව උදෙසා වන අනගි නිදසුනකැයි සැලකේ.
-රන්ජන දේවමිත‍්‍ර සේනාසිංහ-
