ජාම්නගර් (Jamnagar)
ඉන්දියාවේ ගුජරාත් ප‍්‍රාන්තයේ දිස්ත‍්‍රික්කයක් හා එහි පාලන මධ්‍යස්ථානය මෙනමින් හැඳින්වේ.
(සිතියම සහ පින්තූරයක්)
දිස්ත‍්‍රික්කය : උතුරින් කච් බොක්කෙන් ද බටහිරින් අරාබි මුහුදෙන් ද මායිම් වී ඇත. මෙය කලින් හඳුන්වනු ලැබුවේ හාලාර් දිස්ත‍්‍රික්කය යනුවෙනි. ගුජරාත් ප‍්‍රාන්තයේ කතියවාර් අර්ධද්වීපයේ ඇති දිස්ත‍්‍රික්ක අතුරෙන් බටහිර දිග කෙළවරේ මෙය පිහිටා ඇත. මෙම දිස්ත‍්‍රික්කය සකස් වී ඇත්තේ කලින් තිබූ නවානගර් (Nawanagar) හා ධෝල් දේවනී (Dhal Devani) යන කුමාර රාජ්‍ය එක් වීමෙනි. ජනප‍්‍රවාදයට අනුව කි‍්‍රෂ්ණ දෙවියන්ගේ ද්වාරක නගරය මේ ප‍්‍රදේශයේ පිහිටා තිබුණි. දිස්ත‍්‍රික්කයේ භූමි ප‍්‍රමාණයෙන් වැඩි කොටසක් සමතලා ය. මෙහි ප‍්‍රධාන නිෂ්පාදන වන්නේ ධාන්‍ය, කපු, දුම්කොළ, කඩල හා අර්තාපල් ය. අත්යන්ත‍්‍ර පේෂ කර්මාන්තය, සේද රෙදි විවීම හා මසුන් ඇල්ලීම ප‍්‍රධාන කර්මාන්ත අතර වේ. ජිප්සම්, බෝක්සයිට් හා තඹ යන ඛනිජ ද කිරිගරුඬ ද මෙහි පවතී. ජාම්නගර් දිස්ත‍්‍රික්කයේ භූමි ප‍්‍රමාණය ව.සැ. 5,454කි (ව.කිමී. 14,125). එහි ජන සංඛ්‍යාව (2011) 2,159,130කි.
නගරය : ඉහත දී එය මෙහි වූ නවනගර් කුමාර රාජ්‍යයෙහි අගනුවර විය. මෙය නවනගර් යනුවෙන් ද හැඳින්වේ. පුළුල් මාවත් හා උයන්වතුවලින් හෙබියා වූ මෙම නගරය එහි පවතින වර්තමාන තත්ත්වයට ගෙන එනු ලැබුවේ 1907 සිට 1933 දක්වා එහි මහාරාජා ව සිටි කුමාර් ශ‍්‍රී රන්ජිත් සිං නම් සුප‍්‍රසිද්ධ ක‍්‍රිකට් ක‍්‍රීඩකයා විසිනි. පටු මාවත් සහිත වූ පැරණි නගරය ඉදි කරනු ලැබුවේ 1540 දී ජාම් රාවාල් නම් රජකෙනකු විසිනි. 1788 දී ඉදි කරනු ලැබූ බලකොටුවකින් එය වට වී තිබේ. මෙහි ඇති ඓතිහාසික ගොඩනැගිලි අතර විලක් මැද පිහිටි ලක්හෝතා කෞතුකාගාරය ද මාලිගා කීපයක් හා ජෛන විහාර කීපයක් ද වේ. ඒ අතර කිරිගරුෙ`ඩන් නිමවා ඇති ජෛන විහාර හතර සුවිශේෂ ය. අනෙකුත් ගොඩනැගිලි අතර ධන්වන්තරී මන්දිරය ද වෛද්‍ය විද්‍යාලයක් ද අර්වින් රෝහල ද වේ. ජාම් නගරය රෙදි සායම් කිරීම, රන් නූලෙන් රෙදි වැඩ දැමීම හා ලෝහ බඩු සෑදීම පිළිබඳ ප‍්‍රසිද්ධියක් දරයි. සිමෙන්ති, මැටි වැඩ, රෙදිපිළි හා ලූණු නිෂ්පාදනය මෙහි ප‍්‍රධාන කර්මාන්ත වේ. ජාම් නගරයේ ජනසංඛ්‍යාව (2011) 447,734කි.
කුමාරී බී. එස්. පද්මපෙරුම
