ජිනෝවා (Genoa)
ජිනෝවා (Genoa). ඉතාලියේ ජිනෝවා ප‍්‍රාන්තයේ මුහුදුබඩ නගරයක් මේ නමින් හැඳින්වේ. මෙය ඉතාලියේ ප‍්‍රධානතම වරාය වන අතර මධ්‍යධරණී මුහුදේ වරායවල් අතරින් දෙවැනි වන්නේ ප‍්‍රංසයේ මාර්සේල්ස් වරායට පමණකි. ජිනෝවා මුහුදු බොක්ක ඉස්මත්තේ ඇපිනයින් කඳුවැටිය හා ඇල්ප්ස් කඳුවැටිය වෙන් කරන පටු නිම්නයේ දකුණු කෙළවරෙහි මෙය පිහිටා ඇත.
(සිතියම)
සහල්, වයින්, ඔලිව් තෙල්, සේද රෙදි, කිරිගරුඬ, යකඩ, වානේ, සකස් කළ රෙදිපිලි, පොහොර, පිරිපහදු කළ ඉන්ධන මෙහි සිට නිර්යාත කරන භාණ්ඩ අතර වෙයි. මෙයට ස්වාභාවික වරායක් ඇති අතර නැව් සෑදීමේ කර්මාන්තය විශාල ලෙස කරන නිසාත් එහා මෙහා යන භාණ්ඩවල ප‍්‍රමාණය වැඩි නිසාත් නැව් තටාක විශාල සංඛ්‍යාවක් ඉදි කොට ඇත.
ජිනෝවා නගරයේ වැදගත් අංගයක් වන්නේ එහි ඇති ගෘහනිර්මාණ ශිල්පයේ චමත්කාර නිර්මාණ සේ ලෝපතළ ඉපැරණි ආගමික දේවස්ථාන ආදියයි. 16 වන සියවසට අයත් සැන් ලොරැුන්සු ආසන දෙව්මැදුර, සාන්ත ඇම්බ්‍රෝසියො දෙව්මැදුර ඒ අතර වේ.
ඉතිහාසය : පළමුවෙන් ම නගරය ගැන සඳහන් ව ඇත්තේ ක‍්‍රි. පූ. 218 දී ය. ෂාල්මාන් අධිරාජ්‍යයාගේ ඇවෑමෙන් ජිනෝවා ජනරජයක් බවට පත් විය. මින් අනතුරුව එය මධ්‍යධරණී මුහුදු ප‍්‍රදේශයේ ප‍්‍රධානතම වෙළෙඳ මධ්‍යස්ථානය වශයෙන් දියුණු විය. කි‍්‍ර.ව. 1119 සිට 1284 තෙක් වූ මුළු කාලයෙහි වෙළෙඳ ආධිපත්‍යය සඳහා පීසා නගරය සමග පැවති අරගලයෙන් ජිනෝවා ජයග‍්‍රහණය අත් කර ගත්තේ ය. යුරෝපයේ බැංකු කටයුතු ගැන ආදි ම මධ්‍යස්ථානය වීමේ ගෞරවය ද මේ නගරයට හිමි වෙයි.
1200 දී පමණ පෙරදිග ලෝකය සමග පැවැති වෙළෙඳාමේ ඒකාධිකාරය තමන් සතු කරගැනීම සඳහා පිළිමළුන් වූ වැනීසිය සමග නිරතුරු සටන් වැදීමට ජිනෝවා නගරයට සිදු විය. 1797 දී නැපෝලියන් විසින් ලිගුවේරියන් ජනරජය පිහිටුවනු ලැබීමත් සමග ජිනෝවා එහි කොටසක් වශයෙන් ඇතුළත් කරන ලදි. 1815 දී එය සාර්ඞීනියා රාජ්‍යයට එක් කරන ලදි. දෙවන ලෝක යුද්ධයේ දී තදබල අලාභ හානිවලට ගොදුරු වූ නමුත් පසුව මිත‍්‍රජාතීන්ගේ හමුදා විසින් යටත් කර ගන්නා ලදි.
යුද්ධයෙන් පසු ඉතාලියේ ආර්ථික පුනරුදයට ඉමහත් දායකත්වයක් ජිනෝවා විසින් සපයා දෙනු ලැබී ය. එය සංචාරක ආකර්ෂණයක් ද වේ. වාර්ෂිකව පැවැත්වෙන බෝට්ටු ප‍්‍රදර්ශනය යුරෝපයේ ජනපි‍්‍රය උත්සවයකි. ජිනෝවා නගරයේ ජනගහනය (2011) 608,493ක් විය. මෙහි විශේෂත්වය ලෙස සඳහන් වන්නේ වැඩිහිටියන් අතිවිශාල බහුතරයක් සිටීම ය. වයස 18න් පහළ අයගේ ප‍්‍රතිශතය 14.12%ක් පමණ යැයි ගණන් බලා තිබේ.
කේ. පී. ධර්මසේන
