ජිප්සි (Gypsy)
ජිප්සි (Gypsy). සංචාරක මනුෂ්‍ය කොට්ඨාසයකි. ලෝකයේ බොහෝ පෙදෙස්වල මොවුහු දක්නා ලැබෙති. විශාල වශයෙන් රුමේනියාව, හංගේරියාව, බෝල්කන් රාජ්‍ය, ස්පාඤ්ඤය හා ඇ.එ.ජ.යේ වෙසෙතැයි සැලකේ. ඔවුන්ගේ ජනසංඛ්‍යාව නිශ්චිත වශයෙන් කීම දුෂ්කර වුව ද 1,800,000 හා 4,000,000 අතර ප‍්‍රමාණයක් විය හැකි යැයි සමහරු විශ්වාස කරති. ඔවුන් කථා කරන භාෂාව අනුව, මධ්‍ය හෝ ඊසානදිග ඉන්දියාව ඔවුන්ගේ මාතෘභූමිය යයි සලකන්නට ඉඩ තිබේ. ඔවුන් මුලින් විසුවේ හිමාලය කඳු අසල බව ද ඉන්පසු උතුරු හා නැගෙනහිර දෙසට ගමන් ගත් බව ද ක‍්‍රි.ව. 900 පමණ පර්සියාවට සම්ප‍්‍රාප්ත වූ බව ද සාමාන්‍යයෙන් පිළිගනු ලැබේ. 14 වන ශතවර්ෂාවසානය වන විට ඔවුහු බෝල්කන් අර්ධද්වීපයට සම්ප‍්‍රාප්ත වූහ.
‘ජිප්සි’ යන වචනය ගී‍්‍රක භාෂාමය සම්භවයක් ඇති එකකි. යුරෝපයේ වෙසෙන බොහෝ ජිප්සිවරු ‘රොමනි’ යන නමින් හා ඊට සමාන වදන්වලින් හැඳින්වෙති. රොමනි භාෂාව ඉන්දුආර්ය භාෂා පවුලට අයත් ය. රොමනි යන වචනය සංස්කෘත ‘ඩොම්' (මිනිසා) යන්නෙන් බිඳී එන්නකැයි පැවැසේ.
(පින්තූරයක්)
යුරෝපයේ දී ඔවුන්ට බොහෝවිට දේශීය ජනයා විසින් අලාභ හානි හා අනතුරු සිදු කරන ලදි. මීට හේතුව ඔවුන්ගේ අමුතු සිරිත් විරිත් නිසා ඔවුන් මායාකාරයන් නැතහොත් වෙනත් භයානක මනුෂ්‍ය කොට්ඨාසයක් ලෙස සැලකීම ය. එංගලන්තයේ 8 වන හෙන්රි රජු දවස එහි විසූ ජිප්සිවරුන්ගේ භාණ්ඩ, ගම් හා නගර ප‍්‍රධානීන්ට උදුරා ගත හැකි වන පරිදි නීති සකස් වී තිබිණි. පෝලන්තය, රුමේනියාව ලිතුවේනියාව, හංගේරියාව හා ඉතාලියේ වැනීසිය යන ප‍්‍රදේශවල ඔවුහු ස්වදේශික රදළවරුන් යටතේ දිවි ගෙවූහ. ස්කොට්ලන්ත-යේ ඔවුහු වහලූන් වශයෙන් සලකන ලදහ.
ඔවුන්ගේ සමාජ සංවිධානයට පදනම් වී ඇත්තේ ඔවුන් ගතකරන හුදකලා සංචාරක ජීවිතයයි. ඇවැස්ස නෑනා මස්සිනා අතර විවාහය සිදුවේ. වෙනත් නෑදෑයන් අතර ද විවාහ සුලභ ය. රුමේනියන් හා හන්ගේරියන් ජිප්සිවරු එම රටවල ඇතැම් චාරිත‍්‍ර ද අනුගමනය කරති. සාත්තර කීමෙහි නිරතවන ස්ත‍්‍රී පක්ෂය ඇතැම්විට පිරිමින්ට වඩා මුදල් උපයා ගනිති. බෝල්කන් පෙදෙස්වල සිටින ජිප්සිවරු කාර්යශූර හස්තකර්මාන්තකරුවෝ ය.
ජිප්සිවරුන් අතුරෙන් නිරතුරුව සංචාරයෙහි යෙදීමට නොකැමැත්තන් ස්ථිර පදිංචිය පටන් ගන්ට ඇතැයි සිතිය හැකි ය. එමෙන් ම ජිප්සි නොවන්නවුන් ද සංචාරක ජීවිතයට ඇබ්බැහි ව ඔවුන් හා එක්වූ අවස්ථා ද තිබිය හැකි ය. සංඛ්‍යාත්මකව ඔවුන් මෙතරම් පිරිසක් සිටීමට හේතුව ඔවුන් කුලහීනයන් ලෙස සලකනු ලැබීම ද අභ්‍යන්තර සමගි සම්බන්ධතාවෙන් බැඳී සිටින වර්ගයක් වීම ද විය හැකි ය. පහත් ලෙස සැලකීම අඩුවීම හා ඔවුන් ස්ථිර පදිංචියට පටන් ගැන්ම සමග මෙම සමගි සම්බන්ධතාව හීනවීයාමක් වෙතැයි සමහරු කල්පනා කරති. කල්යාමේ දී ඔවුන් අවශේෂ ජනයා හා මිශ‍්‍රවීමෙන් වෙන ම ජන කොට්ඨාසයක් වශයෙන් සැලකීම අහෝසි වනු ඇතැයි සිතිය හැකි ය.
ලංකාවේ වසන අහිකුණ්ඨික (බ.) ජනයා ද ජිප්සි ගණයට අයත්වූවන් සේ සැලකිය හැකි ය. එහෙත් ඔවුන් හා යුරෝපීය ජිප්සි ජනයා අතර කිසිදු ඤාතිත්වයක් නැත.
එච්. ඇල්. සෙනෙවිරත්න
