ටාටා
(Tata). ඉන්දියාවේ කර්මාන්තකරුවන් අතර සුප්‍රකට පාර්සි පවුලක් මෙන් ම ව්‍යාපාරයක් ද මෙනමින් හැඳින්වේ. මොවුන්ගේ මධ්‍යස්ථානය වූයේ බොම්බායයි. මෙම ව්‍යාපාරය ආරම්භ කරන ලද්දේ ජම්ෂෙඩ්ජි ටාටා (Jamshedji Tata) (1839-1904) විසිනි. ඔහු ගුජරාටයේ පාර්සි පවුලකට අයත් වූවෙකි. මොහුගේ කර්මාන්තශාලා ඉන්දියාවේ විශාල ම ඒකාධිකාරය බවට පත්විය.
ජම්ෂෙඩ්ජි නසරන්වන්ජු ටාටා (Jamshedji Nasaranwanju Tata) සිය පියාගේ අපනයන වෙළෙඳ සමාගමට බැඳුණේ 1858 දී ය. ජපානය, චීනය, යුරෝපය හා ඇමෙරිකා එක්සත් ජනපදයේ ශාඛා පිහිටුවීමට හේ ආධාර කෙළේ ය. හෙතෙම කපු කර්මාන්තයට සිත් යොමුකොට 1877 දී නාග්පූර්හි ද පසුව බොම්බාය හා කූර්ලාහි (Coorla) ද කර්මාන්තශාලා පටන් ගත්තේ ය. කාර්යක්ෂමතාව සහ කම්කරු ආරක්ෂණ ප්‍රතිපත්ති සම්බන්ධයෙන් මොහුගේ ව්‍යාපාර ප්‍රසිද්ධියක් ඉසිලී ය.
ඉන්දියාවේ ප්‍රථමයෙන් විශාල කර්මාන්තශාලා පටන් ගන්නා ලද්දේ 1901 දී ටාටා විසිනි. ටාටා යකඩ හා වානේ සමාගම නමින් 1907 දී එය ස්ථාපිත කරන ලදි. ජම්ෂෙඩ්ජිගේ මස්සිනා වූ රතන්ජි ටාටා (1856-1926) ද සමාගමේ පුරෝගාමියෙක් විය. ඔහුගේ පුතුන් වූ ශ්‍රීමත් දොරබ්ජි ටාටා (Sir Dorabji Tata) (1859-1932) සහ ශ්‍රීමත් රතන් ටාටා (Sir Ratan Tata) (1871-1932) යන දෙදෙනා යටතේ මෙම සමාගම ලොව විශාල ම කාර්මික ව්‍යාපාරයක් බවට පත්විය. එය රෙදිපිළි, යකඩ, වානේ, විදුලිබල, රසායන ද්‍රව්‍ය, කෘෂිකාර්මික යන්ත්‍රෝපකරණ, මෝටර් හා ට්‍රක් රථ, දුම්රිය එන්ජින් සහ සිමෙන්ති යනාදි නිෂ්පාදන ද ඇතුළත් දැවැන්ත කාර්මික ව්‍යවසායයකි.
ජෙහන්ගිර් රතන්ජි දදාබෝයි ටාටා (Jehangir Ratanji Dadabhoy Tata) (1904-1993) 1930 ගණන්වල දී ටාටා සමූහ ව්‍යාපාරයේ සභාපති බවට පත්විය. 1932 දී ටාටා ගුවන් සේවය ඇරඹූ ඔහු 1946 දී ඉන්දීය ගුවන් සේවයේ සභාපති තනතුරට පත්විය.
ටාටා පවුල ඉන්දියාවේ සිටින සුප්‍රකට දානපති පවුල් අතර ඉතා වැදගත් ස්ථානයක් හිමි කරගෙන තිබුණි. 1898 දී ජම්ෂෙඩ්ජිගේ අදහසක් අනුව භූමියක් ප්‍රදානය කරමින් බැංගලෝර්හි අරඹන ලද ඉන්දියානු විද්‍යා ආයතනය (Indian Institute of Science) ඊට ප්‍රකට උදාහරණයකි. තවද ඉන්දියාවේ විද්‍යාත්මක පර්යේෂණ හා තාක්ෂණික අධ්‍යාපනය සඳහා ප්‍රතිපාදන සපයන ප්‍රධාන පෞද්ගලික ආයතනය ටාටා සමාගම ය.
(කර්තෘ: තිස්ස ඊරියගම)
(සංස්කරණය: 2019)
