දියදඟ

Dolichandrone spathacea යන උද්භිද විද්‍යාත්මක නාමයෙන් හැඳින්වේ. BIGNONIACEAE බිග්නොනියාසේ නම් උද්භිද කුලයට අයත් ය. ඇතැම් විට මුලට ආසන්නව අතු බෙදිය හැකි මීටර් 15ක් පමණ උසට වර්ධනය වන ශාකයකි. අක්‍රමවත් පක්ෂවත් පත්‍ර පිහිටීමකි. පත්‍රිකා අණ්ඩාකාර හෝ ලංසාකාරය, සෙ.මී. 10ක් පමණ දිග වන අතර සෙ.මී. 5ක් පමණ පළල ය. පත්‍රයක පත්‍රිකා 5-9ක් පමණ පිහිටිය හැකි ය. විශාල මණ්ඩලාකාර පරාග පුෂ්පයේ කැපී පෙනෙන ලක්ෂණයයි. පුෂ්ප මංජරි ආවරණය කරන කොලපුව පුළුල් ව දෙකට බෙදී පිහිටයි. කොලපුව බවට විකරණය වී ඇත්තේ මනියයි. ඉති ලා බාල වියේ දී ම පුෂ්ප පිපිම ඇරඹේ. මැයි ජූලි අතර පුෂ්ප පිපීම සිදු වේ. එක් පුෂ්ප මංජරියක පුෂ්ප 2-8 අඩංගු ය. පුනීලාකාර සුදු පැහැ මුකුටයේ දල කෙලවර සරැලි හා සභාංග (crenate) වේ. බීජ සහිත කරල දිගින් සෙ.මී. 25-50 අතර පරාසයක වෙයි. බීජ කැලැල් සහිත කරල් අර්ධ කාශ්ටීය වේ. බීජ ජලය මඟින් ව්‍යාප්ත වේ. ඒ සඳහා බීජ සවිවර වී අනුවර්තන සහිතව පිහිටයි. අතිශය සුගන්ධවත් පුෂ්ප කෘමි පරාගනයට අනුවර්තන දක්වයි. කඩොලාන වගුරු බිම්වල අතුරු උදම් කලාපයේ පහසුවෙන් වර්ධනය වේ. මීගමුව, ගාල්ල අතර කඩොලාන බිම්වල බහුලව හමු වේ.

(කර්තෘ: පී.ජී.ඩී. ප්‍රදීපා සේරසිංහ)

(සංස්කරණය නොකළ)