නාදෙණියේ සින්දුව
ක්රි.ව. 1856 දී සතර කෝරළේ කඳුපිටපත්තුවේ නාදෙණියේ ආරච්චිලාගේ ගෙට වැදුණු සොරමුළක් විසින් සියලු ධනය පැහැර ගෙන ආරච්චිල ද මරා දමනු ලැබී ය. නීතියේ රැහැණින් බැඳුණු සොරුනට විරුද්ධව මහනුවර සුවුන් උසාවියේ දී නඩු විභාගය කොට සොරමුලෙන් පස් දෙනෙක් මරණීය දණ්ඩනයට ද සදෙනෙක් රටින් පිටුවහල් කිරීමට ද නියම කරනු ලැබූහ. මරණ දඬුවම් නියම කරනු ලැබූ පස්දෙන නැවත කෑගල්ලට ගෙනවුත් නගරය මැද පිහිටි ඕවිටක පෝරකයක් තනා රැස්ව සිටි ජනසමූහයා බලාසිටිය දී ම එකවිට එල්ලා දමනු ලැබූහ.
මෙපුවත කවියට නැගූ 'මකුළුදල අප්පුහාමි' නම් කවියකු විසින් පද්ය තිසකින් යුත් නාදෙණි සින්දුව නමැති කුඩා නිබන්ධය රචනා කරන ලද්දේ ය. සින්දු නාමයෙන් හඳුන්වනු මේ නිබන්ධයෙහි මාත්රා තිසක් ඇති විස්ස හා දසයෙහි යති ඇති සිව්පද විරිතක් වෙයි. ඒ මෙ බඳුයැ:
“ස්වස්කි ශ්රී සිත් සතුටුවඩන පද දන්නේ - කීමට සිහිවෙන්නේ” වේදේහ සින්දුව පත්තිනි සින්දුව ආදියෙහි දක්නට ලැබෙනුයේ මේ විරිත ම ය. එහෙත් මේ නිබ්න්ධයෙහි - "පුරා තිබුණු වස්තුව අසමානේ, නුරා කරති අරගන හඳපානේ" යනාදි ෂොඩෂමාත්රික වෘත්ත ද දක්නට ලැබේ. ‘නය්යඩි’ වන්නම බැදී ඇත්තේ ද මේ වෘත්තයෙනි.
(කර්තෘ: ලබුගම ලංකානන්ද හිමි)
(සංස්කරණය නොකළ)