නිරොධසමාපත්තිය
නිරොධයට සමවැදීම නිරොධ සමාපත්තිය නම් වේ. නිරොධයට සමවන් ආර්යයා, නිරොධ සමාපත්ත (නිරොධං සමාපත්තො) යි අටුවාවල සඳහන් වේ. මෙහි නිරොධ නම් නිවනයි. නිවන ස්වභාව වශයෙන් භෙද නැත ද කාරණ පර්යායෙන් සෞපාදිසෙස යැ නිරුපාදිසෙස යැ යි දෙවැදෑරුම් වෙයි. එහි සෞපාදිසෙසයට නිවන අවබෝධ කොට ජීවත් වැ සිටුනා කාලය අයත් වේ. නිවන් අවබෝධ කොට ජීවත් වැ සිටුනා ආර්යයා මරණයට මතුයෙහි විවේකය ඇති අවස්ථාවල මේ සමාපත්තිය ලබාගනී. එයින් මෙය සෞපාදිසෙස වැ සිට නිවන ඇසිරි කිරීමෙකි. සියලු සංස්කාරයන් දුක් වශයෙන් දැකැ එයින් වෙන් වැ විසීම සැප වශයෙන් දක්නා ආර්යයා සසරැ ඉතිරි කොටසෙහි දු හැකි පමණ කොටසක් සංස්කාරයන්ගෙන් වෙන් වැ වාසය පිණිස මේ සමාපත්තියට සමවදනේ යැ.
මේ සමාපත්තියෙහි දී පූර්ව කෘත්‍යයෝ සතර දෙනෙක් ඇත. සමාපත්ති කාලය තුළ තමාගේ කය හා කය පිළිබඳ දෙය විපතකට නොපැමිණේව ය අධිෂ්ඨාන තැබීම එකෙකැ, සංඝ කර්මාදිය පිණිසැ එවන දූතයාගේ කැඳවීමට පළමුව නැඟී සිටිමි යන ආභොගය එකෙකැ, ශාස්තෘන්වහන්සේගේ වචනයෙන් කැඳවීමට පළමු වැ නැඟසිටිමි යන අභොගය එකෙකැ, සතිය තුළ ආයුසංස්කාරය ගැනැ ආවර්ජනා කොට බැලීම එකෙකැ යන පූර්ව කෘත්‍ය සතරයි. ආයුෂය සතියට අඩු නම්, නිරොධ සමාපත්තියට නොපැමිණේ.
සම්පත්ති කාලය තුළ ආශ්වාස ප්‍රාශ්වාසයෝ ද නිරුද්ධ වෙති. මෙහි දී චිත්ත ප්‍රවෘත්තිය නිරුද්ධ වැ යන නිසා අහසෙහි හෙණහඬ පවා නොදැනේ. එසේ වුව ද ජීවත් වැ සිටුනේ යැ.
(කර්තෘ: කෝදාගොඩ ඤාණාලෝක හිමි:)
(සංස්කරණය නොකළ)
