මහාකප්පින මහා තෙර
ගෞතම බුද්ධ ශාසනයෙහි අසූමහා සව්වන්ට ඇතුළත් වූ මුන්වහන්සේ භික්ෂූන්ට අවවාද කරන්වූන්ගෙන් අගතැන් පැමිණියහ.
මෙතෙමේ ගෞතම බුදුන් ඉපදීමට පෙරාතුවම කුක්කුටවති රජුගේ පුත්‍ර ව ඉපිද පියාගේ ඇවෑමෙන් මහා කප්පින නමින් රජවිය. ශ්‍රාස්ත්‍රාභිලාෂී රජ කෙනෙකු වූ හේ දිනපතා උදෑසනම නැගිට “යම්කිසි බහුශ්‍රැත පණ්ඩිත කෙනෙක් මඟ සෙත් නම් ඔහු කැඳවා ගෙන එව”යි රජමැදුරේ දොරටු සතරේ රාජපුරුෂයන් යෙදවී ය.
එවකට බුදුහු බුද්ධත්වයට පැමිණ සැවැත් නුවර ජේතවනාරාමයෙහි වැඩ විසූහ. සැවැත් නුවර සිට කුක්කුටවති නුවරට වෙළෙදාමේ ගිය වෙළෙන්දෝ තමන් ගෙන ගිය බඩු විකුණා, රජු බැහැදැකීම පිණිස පුද පඬුරු රැගෙන රජ මැඳුරට ගියහ. වෙළෙඳ ජනයා හා පිළිසඳරෙහි යෙදුණු මහාකප්පින රජතුමා බුදුන් ලොව පහළ ව සිටි බව ඔවුන්ගෙන් දැන ගත්තේ ය. ඒ ඇසීමෙන් අතිශය සන්තෝෂයට පැමිණි හේ ඔවුනට ධනයෙන් ද සංග්‍රහ කොට, පැවිදිවනු සඳහා අමාත්‍යවරුන් සමඟ බුදුන් කරා පිටත් වූයේ ය. රජතුමා ගිහිගෙයින් නික්මුණු බවත් ත්‍රිවිධ රත්නය පහළ වූ බවත් ඇසූ මහාකප්පින බිසව ද එසේම ගිහි සැප හැරපියා, අමාත්‍යවරුන්ගේ භාර්‍ය්‍යාවන් කැටුව රජු අනුව ගියා ය.
සැවැත් නුවරට ඇතුළුවීමට ගංගා තුනකින් එතෙර වීමට තිබිණ. අසු පිටින් ම ගමනෙහි යෙදී සිටි ඔවුන් ගං ඉවුරට පැමිණ, බුදුන්ගේ ආනුභාවයෙන් උපද්‍රවයක් නැතිව ඉන් එගොඩ වේවාහි සත්‍යක්‍රියා කළහ. ඔවුන් ගංගා තුනෙන් ම එතෙර වූයේ මේ අයුරිනි. ඔවුන් අනුව ගිය මහාකප්පින බිසව ප්‍රධාන පිරිසගෙන් එතෙර වූයේ ද සත්‍යක්‍රියා බලයෙන් ම ය.
මහාකප්පින රජතුමා සමඟ පැමිණෙනු දිවැසින් දුටු බුදුහු, ඔවුන් ඉදිරියට පැමිණ, තමන් වහන්සේ පෙනෙන්නට සලස්වා ධර්‍ම දේශනා කළහ. බණ අසා රහත් වූ ඔවුහු උන්වහන්සේ විසින් “එහි භික්ෂු” භාවයෙන් පැවිදි කරනු ලැබූහ. සොතාපත්ති ඵලයට පැමිණි කප්පින බිසව හා පිරිවර කාන්තාවෝ උප්පලවණ්නා ස්ථවිරීන් වෙත පැවිදි වූහ.
ඍද්ධිබලධාරීව සිටි මහාකප්පින තෙරණුවෝ හැම කල්හි ම ධ්‍යාන සුඛයෙන් වාසය කළහ. ඒ නිසා නිරන්තරයෙන් ම ප්‍රමුදිතව සිටි උන්වහන්සේ “අහො සුඛං, අහො සුඛං”යි පැවසීමට පුරුදුව සිටියහ. මේ ඇසූ ඇතැම්හු මහාකප්පින තෙරුන් මෙසේ පැවසුයේ උන් වහන්සේ අත්හළ රජ සැප නැවත සිහිපත් වී, ඒ ගැන ආශා ඉපදීමෙන් දැයි සැක කළහ. එහෙත් එය සමවත් සුව විඳීම් වශයෙන් පළ කළ ප්‍රතිවාක්‍යයක් බැව් පවසා බුදුන් විසින් ඔවුන්ගේ සැකය දුරු කරන ලදි.
කිසිවිටෙක දහම් නොදෙසා සිටි මහාකප්පින තෙරුන්ට දිනෙක බුදුහු කථා කොට සහවාසී භික්ෂූනට දහම් දෙසන ලෙස දැන්වූහ. උන්වහන්සේ දහම් දෙසූ පළමු වාරයේ දී ම දහසක් පමණ දෙනා රහත් වූහ. තෙරුන් භික්ෂූනට අවවාද කරන්නවුන්ගෙන් අග්‍ර වූයේ මේ නිසා ය. මුන් වහන්සේ භික්ෂූනට පමණක් නොව බොහෝ විට භික්ෂූණීන්ට ද අවවාද කළ බව ථෙර ගාථාවන්හි දැක්වේ.
(කර්තෘ: ජයන්ත විමලසේන: 1957)
(සංස්කරණය නොකළ)
