රිචඩ් බර්ඩන් හෝල්ඩේන්
(Richard Burden Haldane) (1856.07.30-1928.08.19). බ්‍රිතාන්‍ය ජාතික දේශපාලඥයෙකි, දාර්ශනිකයෙකි, නීතිවේදියෙකි. රාජතාන්ත්‍රිකයකු වශයෙන් ද ප්‍රකට හෝල්ඩේන් 1905 සිට 1912 දක්වා යුද්ධය පිළිබඳ බ්‍රිතාන්‍ය රාජ්‍ය ලේකම්වරයා ලෙස කටයුතු කළේ ය.
සුප්‍රසිද්ධ ලේඛකයෙකු වූ රෝබට් හෝල්ඩේන්ගේ සිව්වැනි පුත්‍රයා වූ රිචර්ඩ් බර්ඩන් හෝල්ඩේන් උපත ලැබුවේ ස්කොට්ලන්තයේ එඩින්බර්හි දී ය. එබින්බරෝ විශ්වවිද්‍යාලයේ දර්ශනය පිළිබඳ ගෞරව පන්තියේ උපාධියක් ලැබූ හෙතෙම 1879 දී අධිනිතිඥයෙක් විය. 1885 දී ලිබරල් පාක්ෂිකයෙකු වශයෙන් පාර්ලීමේන්තුවට ඇතුළු වී ඊ ළග දස අවුරුද්ද තුළ සමාජ ප්‍රතිසංස්කරණ ව්‍යාපාරයක් සඳහා ස්වකීය පක්ෂය මෙහෙයවී ය. 1899-1902 දක්වා බුවර් යුද්ධයට අනුබල දුන් මෙතෙම 1905 සිට 1912 දක්වා යුද්ධ අමාත්‍යවරයා වශයෙන් යුද්ධ හමුදාව සකස් කිරීම සඳහා කටයුතු රැසක් කළේ ය. 1912 සට 1915 දක්වා ලෝඩ් චාන්සලර් (Lord Chanceller) පදවියේ සේවය කළ ඔහුට එයින් ඉල්ලා අස් වන්නට සිදු විය. අනතුරුව වෘද්ධ අධ්‍යාපන ව්‍යාපාරවල යෙදුණු හෝල්ඩේන් කම්කරු පක්ෂයක් සමඟ කිට්ටු සම්බන්ධතා ඇති කර ගත්තේ ය. එම පක්ෂය විසින් 1924 දී යළිත් ඔහු ලෝඩ් චාන්සලර් (Lord Chanceller) පදවියට පත් කරනු ලැබී ය.
අවිවාහක ජීවිතයක් ගත කළ හෝල්ඩේන් විවිධ විෂයාන්තරයන්හි හසළ බුද්ධියක් ඇති ව සිටියෙකි. 1910 දී පත් කරන ලැබූ ලන්ඩන් නුවර විශ්වවිද්‍යාල අධ්‍යාපනය පිළිබඳ රාජකීය කොමිෂන් සභාවේ සභාපතිවරයා වශයෙන් කටයුතු කළේ හෝල්ඩේන් ය. 1911 දී වෛකවුන්ට්වරයෙකු කරනු ලබූ හෙතෙම 1912 දී නාවික යුද්ධායුධ සීමා කිරීමේ ගිවිසුම පිළිබඳ ජර්මනියට ගිය දූත මෙහෙවරේ යෙදුණේ ය. විචක්ෂණ නීතිවේදියෙකු ව සිටි හෝල්ඩේන් මුළු ජීවිත කාලය තුළ ම දර්ශනය හදාළේ ය.
(කර්තෘ: විමල් අබේසුන්දර: 1956)
(සංස්කරණය නොකළ)
