සමස්ත ලංකා බෞද්ධ කාන්තා සමිතිය
ලංකාවේ කාන්තාවන්ට අවශ්‍ය ආගමික, ආර්ථික හා සාමාජීය උපකාර සලසාදීමේ අරමුණින් හා ඒ සඳහා කාන්තාවන්ට වඩාත් දිරිදීමේ අරමුණින් 1949 යේ ජුලි මස 12 වැනි දින ආරම්භ කරන ලද බෞද්ධ සංවිධානයකි. ඇස්. ජයවර්ධන මහත්මිය ස්වකීය අදහස මුදුන්පත් කර ගැනීමට උද්යෝගීමත් කාන්තාවන් සමුහයකගේ සහයෝගයෙන් පහත සඳහන් පරමාර්ථ ඇති ව මෙම සංගමයේ පළමු රැස්වීම ඇල්බට් ත්‍රෙසන්හි පිහිටි පාම්කෝට් මන්දිරයේ දී පවත්වන ලදී.
පරමාර්ථ
01. ආගමික හා සමාජ සේවා කටයුතු සඳහා පන්ති පැවැත්වීම
02. කාන්තාවන්ට මැහුම් පන්ති පැවැත්වීම
03. ඉරිදා දහම් පාසල් පැවැත්වීම
04. සිල් ව්‍යාපාර ඇති කිරීම
05. පැවිදි භික්ෂුණීන්ට අවශ්‍ය දෑ, වාසස්ථාන හා ඉගෙනීමට උවමනා දෑ සපයා දීම
06. ධර්මය ප්‍රචාරය කිරීම හා පිළිපැදීම
07. අංග විකලවූන්ට ආධාර ලබා දීම
08. අපරාධ මර්ධනය කිරීම
09. දිවි පෙවෙත ගෙන යාමට නොහැකි වනිතාවන්ට රක්‍ෂාවල් ලබා දීමට උත්සාහ කිරීම, රැකීරක්‍ෂාවල යෙදී සිටින වනිතාවන්ගේ දියුණුව සඳහා උසස් අධ්‍යාපනය ලබා දීමට උදව් වීම
10. ආරෝග්‍යශාලාවලට ගොස් රෝගීන්ගේ සැප පහසුකම් හා අවශ්‍ය දෑ හැකි පමණින් ලබාදීම
පහත සඳහන් කටයුතු සඳහා සංගමයේ මධ්‍යස්ථාන කොළඹ පිහිටුවා ගැනීම
01. පොදු සමාන්‍ය ගාස්තුවක් ඇතිව ඉඳුම්හිටුම් උවමනා කරන කාන්තාවන්ට නේවාසික පහසුකම් සලසා දීම
02. බුද්ධාගම කෙරෙහි ලැදියාවක් දක්වන විදේශිකයන්ට එ් සම්බන්ධ ඉගැන්වීම් කටයුතුවලට ස්ථාන පහසුකම් සලසා දීම
03. බෞද්ධ ධර්ම සාහිත්‍ය පුස්තකාලයක් පිළියෙළ කිරීම
04. ලෝකයේ කාන්තාවන්ගේ බෞද්ධ කටයුතු සඳහා ඇති මධ්‍යස්ථාන දියුණු කිරීම
05. ඒ්කාබද්ධ ව හෝ පෞද්ගලික බෞද්ධ සමිති සමාගම් සමඟ එක්සත් ව ක්‍රියා කිරීම
අප සංගමය පළමු වර්ෂ කිහිපය තුළ ආගමික කථා සහ ධර්ම දේශනා නගරයේ නොයෙකුත් ශාලාවල පවත්වන ලදී. තවද වෙනත් බාහිර සියලු සමාජ සේවා කටයුතුවල ද යෙදුණෙමු. ආණ්ඩුවෙන් බද්දට ගත් කොළඹ බුලර්ස් පාරේ පිහිටි අක්කර දෙකහාමාරක භූමි භාගය අප සංගමයේ මධ්‍යස්ථානයේ ගොඩනැගිලි ඉදි කෙරුවෙමු. ඊට පසු ධර්ම දේශනාව ද අටසිල් ව්‍යාපාරය ද නොකඩවා පවත්වා ගෙන යනු ලැබේ. ධර්ම ප්‍රචාරය සදහා පන්ති ද ආරම්භ කරන ලදී. සංගමයේ මධ්‍යස්ථානය අවට සිටින වනිතාවන්ගේ ප්‍රයෝජනය සඳහා මැහුම් පන්තියක් ද පවත්වාගෙන යනු ලැබේ. වනිතාවන් 14 දෙනෙකුට සියලු උපකරණ සහිත ව සම්පුර්ණ සැපපහසු ඇති ව කාමර හතක නිවාසයක් රැකීරක‍්ෂාවල්වල යෙදෙන කාන්තාවන් උදෙසා 1955 මැයි මස උත්සවශ්‍රීයෙන් විවෘත කරන ලදී. බුද්ධාගම ඉගෙනීම සඳහා ලංකාවට පැමිණෙන විදේශිය කාන්තාවන් සඳහා මනා සැප පහසුකම්වලින් යුත් කාමරයක් මෙම මන්දිරයෙ සකස් කර තිබේ. ටික දිනකට සමාජ සේවා වැඩ කටයුතු සඳහා කොළඹට පැමිණෙන පිටපළාත්වල වනිතාවන්ට ද මෙය ලබාගත හැකි ය. දැනට අප සංගමයේ සාමාජීක සංඛ්‍යාව 470 කි. මෙය වැඩිකර ගැනීමට පුළුවන් සියලු උත්සාහ දරන්නෙමු.
පහත සඳහන් මහත්මියන් සංගමයේ නිලධාරීහු වෙති.
අනුශාසක: ඉවැඩ්නි ද සිල්වා ආර්යාව
සභාපති: සෙනෙට් සභිකා සී.සී. කුරේ මැතිණිය
ගරු සමලේකම්වරු: ත්‍රිසොබෙල් රාජපක්‍ෂ ආර්යාව සහ එන්.එස්.සී. පෙරේරා මැතිණිය
ගරු භාණ්ඩාගාරික: නෙල්සන් සේනානායක මැතිණිය
'අනාගතයේ දී අප සංගමය සාරවත් වටිනා පොත් සහිත පුස්තකාලයක් ඇති අන්තර්ජාතික බෞද්ධ මධ්‍යස්ථානයක් බවට පරිවර්තනය කිරීමට අපි බලාපොරෙත්තු වෙමු'යි ඔවුන් සඳහන් කොට තිබේ. තව තවත් බාහිර සමාජ සේවා කටයුතු වැඩි දියුණු කර අප සංගමයේ පරමාර්ථ මුදුන්පත් කරලීමට සංගමයේ නොමසුරු දැඩි අධිෂ්ඨානයෙන් කටයුතු ඉදිරියටත් ගෙන යන ලදි.
(කර්තෘ: විනී පෙරේරා: 1955)
(සංස්කරණය නොකළ)
බෞද්ධ ධර්මය ඉගැන්වීම, ධර්ම සාකච්ඡා පැවැත්වීම, ශීල ව්‍යාපාර පැවැත්වීම, පුස්තකාලයක් හා ජාත්‍යන්තර බෞද්ධ මධ්‍යස්ථානයක් පිහිටුවීම යන අදහස් මූලික වූ ආගමික හා සමාජ සේවා කටයුතු කිරීම පරමාර්ථ කොටගෙන 1949 ජූගි මස 12 වන දා පිහිටුවනු ලැබූ මෙම සංවිධානය අද දිවයිනේ විවිධ සංවිධාන අතර ඉතාම ප්‍රබල මෙන්ම මහඟු සේවාවක් ඉටුකරන්නකි.
විශේෂයෙන් අගනුවර හා තදාසන්න ප්‍රදේශවල මැද පන්තික බෞද්ධ කාන්තාවන්ගේ උද්‍යෝගය හා සහයෝගය නිසා වසින් වස සාමාජික සංඛ්‍යාවෙන් මෙන් ම ඉටු කෙරෙන සේවාවලින් ද ශීඝ්‍ර වර්ධනයක් පෙන්නුම් කරන මෙම සංගමයේ නූතන සාමාජික සංඛ්‍යාව තුන්දහස ඉක්මවන අතර ඊට අනුබද්ධිත පළාත්බද බෞද්ධ කාන්තා සමිති රාශියකි.
මෙම කාන්තා බෞද්ධ සංගමයේ ආගමික සේවාවන් සංවිධානයට විශේෂ කමිටුවක් වේ. ඒ මඟින් වෙසක්, පොසොන්, දුරුතු පොහෝ දිනවල විශේෂ පොහෝ දින ආගමික වැඩසටහන් ද සෑම පොහෝ දිනක ම කෙරෙන ආගමික වැඩසටහන් ද වාර්ෂික දාන, පිරිත්, භක්ති ගී හා වන්දනා ගමන් ද වෙනත් ආගමික වැඩසටහන් ද පිළියෙල කෙරේ. මෙකී පොහෝ දින වැඩසටහන් අතර මුල් තැන ගනු ලබන්නේ ශීල ව්‍යාපාර, විශේෂ ධර්ම දේශනා, භාවනා පන්ති, බුද්ධ පූජා සහිත පිංකම් හා ධර්ම සාකච්ඡා වේ. මෙම වැඩසටහන් කොළඹ බෞද්ධාලෝක මාවතේ පිහිටි සංගමයේ මූලස්ථානයේ දී මෙන් ම තදාසන්න වෙහෙර විහාරයන්හි දී හා සංගමය මඟින් පාලනය වන නේවාසිකාගාරවල දී ද ක්‍රියාත්මක කෙරේ.
සංගමයේ ආගමික වැඩකටයුතු අංශයෙන් සිදුවන මෙහෙය තරම් ම විශාල මෙහෙයක් සමාජ සේවා කටයුතු අංශයෙන් ද සිදුවේ. ඕනෑම ජාතික ආපදා අවස්ථාවක දී බෙහෙවින් ක්‍රියාශීලී වන මෙම සංගමය ළමා නිවාස, මහලු නිවාස, අන්ධ පුනරුත්ථාපන නිවාස ආදිය පාලනය කරන අතර ම රෝහල්වල ලෙඩුන්ට කෑමබීම මෙන් ම ධර්ම දානය දීම ද ක්ෂය රෝග මර්දන වැනි ව්‍යාපාරවලට ආධාරදීම, නිදහස් සමරු උළෙල, සිංහල අලුත් අවුරුදු උළෙල ආදී කටයුතුවල යෙදෙමින් ඉටුකරනු ලබන්නේ ඉතා විශිෂ්ට සේවාවකි.
1954 දී සමාජ සේවා කටයුතුවලට සංගමය විසින් අත තබන ලද්දේ සංගමයේ මූලස්ථානය අවට බාලිකාවන් සඳහා අරඹන ලද නිදහස් මැහුම් පාසලෙනි. මෙතෙක් මෙම පාසලෙන් නොමිලයේ පුහුණුව ලැබූ සංඛ්‍යාව දහස ඉක්මවා ඇත. රෝහල්වල ලෙඩුන්ට කෑමබීම ඇඳුම් පැළඳුම් සපයා දී ඔවුන්ට කරුණා සහගත ව සැලකුම් ලබාදෙනවා පමණක් නොව විශේෂයෙන් පොහෝ දිනවල ආගමික වතාවත්වල යෙදීමටත් ධර්ම දේශනාදියට කන්දීමටත් අවස්ථාව සලසා දේ. 1960 දී පමණ අරඹන ලද මුදලිඳු පීටර් වීරසේකර ළමා නිවාසය (දඹුව) මෙම සංගමය මඟින් පාලනය කෙරේ. දැනට 40ක් පමණ වූ අනාථ දැරියෝ මෙහි යහපත් පරිසරයක රැකවරණය ලබමින් නේවාසික ව වෙසෙති. 1970 දී මහලු නිවාසයක් ද අරඹන ලද අතර දැනට එහි වයෝවෘද්ධ කාන්තාවන් දොළහක් පමණ සියලු සැලකුම් ලබමින් සිටිති. අවුරුදු 12ක් පමණ තිස්සේ මෙම සංගමය මඟින් පවත්වාගෙන එනු ලබන අන්ධ පුනරුත්ථාපන මධ්‍යස්ථානයකි. දැනට 22ක් පමණ වූ අන්ධ කාන්තාවන් නේවාසික ව සිටින මෙහි දී නේවාසිකයනට විවිධ අත්වැඩ ගැන පුහුණුවක් ලබා දේ. පුහුණ ලත් ඔවුන්ගේ නිෂ්පාදන ඉතා උසස් තත්ත්වයේ ඒවා බව පිළිගෙන ඇත. මෙම මධ්‍යස්ථානයේ අවුරුදු නවයක් පමණ කාලයක් තිස්සේ රෙදිවිවීමේ පුහුණුවක් ලැබූ බිසෝ මැණිකා මෙනෙවිය 1971 මාර්තු 4 දා යුග දිවියට පා තැබීම පුනරුත්ථාපන මධ්‍යස්ථානය නඩත්තු කරන සංගමයේ විශිෂ්ට කාර්ය සාඵල්‍යයක් සේ සැලකේ. ක්ෂය රෝග මර්දන ව්‍යාපාර වැනි කටයුතු කෙරෙහි උනන්දුවක් දක්වන මෙම සංගමය ඒ සඳහා සුදුසු පුද්ගලයන්ට බෙහෙත්, ආහාර වර්ගාදිය ආධාර වශයෙන් දෙන අතර සෞඛ්‍ය තත්ත්වය දියුණු කිරීම සඳහා අවශ්‍ය උපදෙස් ද දෙනු ලැබේ. සිංහල අවුරුදු උත්සව පැවැත්වීමෙන් ද නිදහස් සමරු උළෙල ආදිය පැවැත්වීමෙන් ද සංගමය සාමාජිකාවන් මෙන් ම නේවාසිකයන්ට උසස් ආදර්ශයක් දෙනු ලැබේ. සංගමිත්තා සති උළෙල මෙම සංගමයේ නවතම උත්සවාංගයයි. සාමාජිකාවන්ගේ ඵලප්‍රයෝජනය සඳහා මනාව සකස් කරන ලද පුස්තකාලයක් ද සංගමය සතු වේ.
සංගමයේ මෙකී සියලු කටයුතු සඳහා අවශ්‍ය මුදල් සපයා ගනු ලබන්නේ මහජනාධාර හා සාමාජිකාවන්ගේ නොමසුරු පරිත්‍යාග මඟිනි. සමාජසේවා දෙපාර්තමේන්තුව මඟින් රජයේ ආධාර ද සැලකිය යුතු ප්‍රමාණයකින් ලැබේ. ඊට අමතර ව වසක් පාසා කොඩි දින පැවැත්වීමෙන් සංගමයේ අරමුදල තර කර ගනු ලැබේ. සංගමයට ලැබෙන සෑම ශතයකින් ම උපරිම ඵල ලබා ගැනීමට වෙහෙසෙන මෙම සංගමයේ නිර්මාතෘවරිය වශයෙන් සලකනු ලබන්නේ බී.ඇස්. ජයවර්ධන මහත්මියයි. ගරු සිරිමාවෝ ආර්.ඩී. බණ්ඩාරනායක අගමැතිතුමිය ප්‍රධාන අනුශාසකත්වය උසුලන මෙහි වර්තමාන සභාපතිනිය වන්නේ නෝබල් අයි. කිරිඇල්ල මැතිනියයි. සමලේඛිකාවෝ දෙදෙනෙකි. නිලධාරී මණ්ඩලයට අමතර ව භාරකාර මණ්ඩලයක් ද ඇති මෙම සංගමයේ යාවජීව සාමජිකත්වය ලැබූ විශාල පිරිසකි. මෙම සංගමයේ විවිධ ආයතනවල සේවයේ නියුතු විශාල පිරිසක් කාර්යමණ්ඩලවලට අයත් වේ.
(කර්තෘ: පණ්ඩුල ඇඳගම: 1971)
(සංස්කරණය නොකළ)
