හජ්ජි මුහන්දිරම්
ඉංග්‍රීසීන් විසින් වෙල්ලස්සේ මුහන්දිරම් තනතුරක් පවරනු ලැබූ මුස්ලිම් ජාතිකයෙකි. හජ්ජි මෙතෙක් සිංහලයන් සතු ව පැවැති මේ තනතුර මුස්ලිම් ජාතිකයෙකුට පැවරීම ගැන සිංහලයෝ අමනාප වූහ. ඉංග්‍රීසි පාලකයන් කෙරෙහි සැක ඉපිද වූහ. 1917 දී ආරම්භ වූ ඌවේ කැරැල්ල පැවැත්තේ මේ සමයෙහි ය.
විල්බාවේ හෝ දොරේසාමි නොහොත් ශ්‍රී රාජසිංහ නමින් අභිෂේක ලබා ලංකා රාජ්‍යයට හිමිකම් කියමින් වෙල්ලස්ස දෙදෙසේ විසූ ‘රජු’ අල්වා ගැනීමට අවශ්‍ය වූ විට ඒ සඳහා ඉංග්‍රීසීන් විසින් හජ්ජි මුහන්දිරම් යොදවන ලදි. සහපිරිවරින් වෙල්ලස්සේ ඉනාවැල්ල තෙක් ගිය හජ්ජිට මුහුණ දෙන්නට වූයේ මහත් වූ ම අකරතැබ්බයකට ය. ඔහුටත් ඔහුගේ පිරිසටත් එහි දී හැම පැත්තෙන් ම පහර වදින්නට විය. හජ්ජිගේ පිරිවර පැන යන ගියහ. හජ්ජි තනි විය. විරුද්ධ පහරින් බිම පෙරළුණ ඔහුගේ අත්පා බැඳ ‘දෙවියන්’ ශ්‍රී රාජසිංහ රජු වෙත ගෙන ගියහ. ඔහු සමඟ සිරකරුවෝ සත් දෙනෙක් ද රජු ඉදිරියට පමුණුවන ලදහ. මුලින් ම ප්‍රශ්න විචාරීම වුයේ හජ්ජිගෙනි. තමා ඉංග්‍රීසි හමුදාවට බැඳී සිංහල සටනට විරුද්ධ ව සිටින බව ඔහු නිර්භීත ව කීයේ ය. රජ අණ ලැබෙන්නටත් පෙර මාලිගයෙන් එලියට පැනගත් කිවුලේගෙදර මොහොට්ටාල හජ්ජිගේ කෙස් වැටියෙන් අල්වා නොපෙනෙන තැනකට ඇදගෙන ගොස් අතින් ම කොස් උගුලා වධ දී බිම හෙළා පපුවට කුළුගෙඩි පහර දී ගෙලත් සිඳ මරා දැම්මේ ය. මේ හජ්ජි මුහන්දිරම්ගේ අවසානය සිදු වූ ආකාරයයි.
(කර්තෘ: හපුගොඩ සුමනතිස්ස ස්ථවිර: 1962)
(සංස්කරණය නොකළ)
