හෙයින්රිච් ෂේලීමාන්
(Heinrich Schliemann) (1822.01.06-1890.12.26). ජර්මන් ජාතික පුරාවිද්‍යාඥයෙකු වූ මොහු ග්‍රීක ප්‍රාග්ඓතිහාසීය පුරා විද්‍යාව විෂය ක්ෂේත්‍රයෙහි පුරෝගාමියෙකි. ඒ අතර මොහු ප්‍රකට ධනවත් ව්‍යාපාරිකයෙක් ද විය.
ජර්මිනියේ නෙක්ලන්බර්ග්-ක්ෂරීන්හි නිව්බකව්හි (Neubukow) දී උපන් ෂේලීමාන්ගේ දෙමාපියන් වූවා හු Ernst Schliemann සහ Luise Therese Sophie Schliemann ය. ඔහු කුඩා අවධියේ පටන් ම හෝමර් යුගය පිළිබඳ මහත් කැමැත්තක් දැක්වී ය. දුප්පත් පවුලක උපන් මෙතෙම ලැබුවේ සිවිල් අධ්‍යාපනයකි. සිය කැමැත්ත පරිදි ජීවත් වූ මොහු ලොව පුරා ඇවිද්දේ ය. 1850 දී කැලිෆෝනියාවට ගිය ඔහු එහි දී ඇමරිකානු පුරවැසියෙක් විය. රුසියන් භාෂාව ඇතුළු භාෂා හත් ස්වෝත්සාහයෙන් ම උගත් ෂේලීමාන් 1863 වන විට රුසියාවට ආයුධ සැපයීමෙන් ලක්‍ෂපති ධනවතෙක් වූයේ ය. පසුකාලීනව වාණිජ ව්‍යාපාරවලින් බැහැර වී පුරා විද්‍යාව වෙනුවෙන් ම සිය කාලය වැය කළේ ය. 1688 දී ඇකරස් නගරයේ පදිංචිය සඳහා ගත් හෙතෙම එහි පසුවෙමින් පුරා විද්‍යාත්මක පරියේෂණ කටයුතුවල යෙදුණේ ය.
ට්‍රෝයි සහ අනෙකුත් පැරණි නගරවල නටඹුන් කැණීමෙන් ඔහු විසින් සොයා ගනු ලැබූ කරුණු තේරේහි ඉලියඩ් කාව්‍යයේ සඳහන් තොරතුරු සනාථ කිරීමට පොහොසත් විය. ඔහු විසින් සොයා ගන්නා ලද තොරතුරු ඇතුළත් ග්‍රන්ථ කිහිපයක් 1869-1872-1874 වර්ෂවල දී පල විය. මයිසීනියන් ශිෂ්ටාචාරය සම්බන්ධයෙන් විස්මය ජනක තොරතුරු පොළොව කැණීමෙන් සොයා ගන්නා ලද්දේ මොහු විසිනි. 1877 දී පළ වු ‘Iyyanae’ නම් වූ ග්‍රන්ථයෙන් ඒවා එළිදරව් කරන ලදි. ට්‍රෝසි නගරයේ තොරතුරු 1880 දී ද ට්‍රෝනි නගරයේ තොරතුරු 1844 දී ද පළවිය.
ෂේලීමාන් ඉතාලියේ නේප්ලස්හි (Naples, Italy) දී මිය ගිය අතර ග්‍රීසියේ ඇතැන්ස්හි (First Cemetery of Athens, Athens, Greece) දී මිහිදන් කටයුතු සිදු විය.
(කර්තෘ: විමල් අබේසුන්දර)
(සංස්කරණය නොකළ)
