ස්වේදවිධිය
(Sweat Treatment/ Sudation Therapy). කිසියම් ආවරණිත ප්‍රදේශයක සිට හුමාලය භාවිත කරමින් සිරුර උණුසුම් කිරීමෙන් ශරීරයෙන් දහඩිය පිටකිරීමට සැලැස්වීමෙන් කායික රෝග සුව කිරීමේ ක්‍රමවේදයකි. ස්වේද යනු ඩහදිය, හුමාලය, තැවීමෙන් උණුසුම් කිරීම ආදී විවිධ අර්ථයන්හි යෙදෙන ශබ්දයකි. ජවර සම්ප්‍රාප්තියේ දී ස්වේදාවරෝධය හෙවත් ඩහදිය වැළැක්ම ප්‍රධාන ලක්ෂණය වේ. ආයුර්වේද චිකිත්සාවෙහි සහ රස විද්‍යාවෙහි ද නොයෙක් තැන්හි නන්වැදෑරුම් වූ ස්වේදයන් සඳහන් වේ. තැවීම, උණුසුම් හුමාලය, ද්‍රව වර්ග, මැඩීම යන චතුර්විධ උපායක් උපයෝගී වනුයේ ස්වේද සේද්‍ර භේද සතරකි. රෝග භේදයන් අනුව ස්වේද තෙලෙසක් වෙති. එනම් නාඩි ස්වේදය, පරිෂෙක ස්වේදය, අවනෙපාන ස්වේදය, ජෙන්තාත ස්වේදය, අශ්ව වාන ස්වේදය, කර්ෂ ස්වේදය, කුවී ස්වේදය, භූ ස්වේදය, කුම්භී ස්වේදය, කූස ස්වේදය, සෙන්ලිකා ස්වේදය යනාදියයි. වාත රෝගීන්ගේ වාත විකාරයන් මැඩ පැවැත්වීමට හා අන්‍යකර රෝගයන්හි වන සෙම් කෝපය ශමනය කිරීමට ද ස්වේද ක්‍රමය උපකාරී වේ. ශීතලය ප්‍රධාන ව සෑදෙන උපද්‍රවයන්ට ස්වේදය මහෝපකාරී වන්නේ ය. ශ්ලේස්මජ රෝගයන්හි රූක්ෂ වූ ස්වේදය ද වා සෙම් කෝපයන්හි රූක්ෂ සහ ස්නිග්ධ ස්වේදයන් ද මේදස සෙමෙන් ආවෘත වූ කල්හි ආතප හෙවත් රිවි රැසින් වන ස්වේදය ද මාර්ග විඩාවෙන් වන උපද්‍රවයට බර වූ නිසා රෝගයෙන් වන ස්වේදය ද රුජා හරණයෙහි කටින ද්‍රව්‍යයන් යෙදූ ස්වේදය ද ප්‍රශස්ත යැයි කියන ලදි. සන්නිපාත ජ්වරයෙහි වාතය උත්සන්න වීමෙන් වන උපද්‍රවයන්හි ඖෂධ ද්‍රව්‍යයන් මුසුකරන ලද වාලුකා ස්වේද නම් ප්‍රසිද්ධ වූ ස්වේදය උතුම් දේශීය චිකිත්සාවෙහි වැලි පොට්ටනිවලින් කැපීම යයි කියනුයේ වාලුකා ස්වේදයයි.
උණු ජලයෙන් හෝ නියමිත කෂාය වර්ගයකින් නාගෙන හුමාලයෙන් ස්වේදයට සාදනු ලබන තැවිලි පොට්ටනිය උණුසුම් කරනු ලැබේ. ජලය හෝ ක්වාතයකින් අඩක් පුරවන ලද හැලියක් ලිපතබා මුවවීට වසා බඳින ලද දළ රෙදි කඩින් නැගෙන හුමාලයෙන් ස්වේද පොට්ටනි උණුසුම් කරගත යුතු වේ. මෙවැනි පොට්ටනි කිහිපයක් ඒ වණ්ඩුවෙන් උණුසුම් කොට මාරුවෙන් මාරුවට රෝගියාගේ ආබාධිත ස්ථානය ඒ ස්වේද පොට්ටනිවලින් තැවීම චිකිත්සා නියමය වෙයි. උණු කරන ලද ජලයෙහි හෝ ක්වාථයෙහි දන හිස් දක්වා ඔබා සිටීම ද දේශීය සහ ආයුර්වේදීය ස්වේද ක්‍රමයකි. වැලි හෝ මැටි පොට්ටනි බැඳ ශූල රෝගීන්ගේ ආබාධිත ස්ථානය තවනු ලැබේ. තල, කොල්ලු, තෙල් එඬරු ඇට, මී මුරුවට ආදී වාත නාශක ද්‍රව්‍යයක් අඹරා පොට්ටනි බැඳ තැවීමට දේශීය වෛද්‍යවරු නියම කරති. පාවට්ටා කොළ මිටි බැඳ අග කොටස කපා හැර, රත්කළ මැටි කබල්වලට බෙහෙත් තෙල් වර්ගයක් හෝ මී තෙල වත්කොට ඒ මිටිවලින් ආබාධිත ස්ථානයන් තවනු ලැබේ. වෙසෙසින් ම මෙවැනි ස්වේද ක්‍රමයන් ප්‍රයෝජනයට ගනු ලබන්නේ සූතිකා රෝගයෙන් පෙළෙන රෝගිනියන් උදෙසා ය. තෙල් ගා රත් කිරීම ද ස්වේද ක්‍රමයට අයත් වේ. ඒ අවපීඩන ස්වේදයයි. අලුත දරුවන් ලැබූ ස්ත්‍රීන් පළමුවෙන් නාවන අවස්ථාවෙහි නෑවීමට ගනු ලබන ජලය උණුකරනුයේ පාවට්ටා කොළ, තෙල් එඬරු කොළ ආදී වායු නාශක කොළ වර්ග මිටිබැඳ දැමීමෙනි. සූතිකාව නාවන විට ඒ තැම්බුණු ජලය නාවන අතර තැම්බුණු කොළ වර්ගිවලින් සූතිකාව තවනු ලැබේ. මේ සිංහල සංස්කෘතියට අයත් චිකිත්සා ක්‍රමයයි. මෙය ද ශාස්ත්‍රීය ස්වේද විධියකි. සෙම්ප්‍රතිශ්‍යාව වැළඳුණු අය දෙහි කොළ, මහකැල්ල කොළ, එළබටු කොළ තම්බා එම හුමාලය ශරීරයට අල්වා ගනිති. හුමාල දුම පිට වී නොයාම සඳහා රෝගියා ලොකු දළ රෙද්දකින් හිස පටන් ශරීරය වසාගෙන හුමාලය වද්දවා ගනියි. සෙම් පැසීමටත් අසනීපයෙන් ඇතිවූ ඇඟේ බරබව අඩුකර ගැනීමට හා සෙම් පැසීමටත් මෙපරිද්දෙන් හුමාලය නාසයෙන් හා කටින් ආශ්වාස කරගනී. මීට වේදු ඇල්ලීම යැයි කියනු ලැබේ. මෙය ද අප්‍රසිද්ධ ස්වේදයක් වේ.
රස චිකිත්සාවෙහි මුට්ටියක කවාථයක් දමා ලිප තබා, මුට්ටියේ මුවවිට හරහට ලී කෑල්ලක් දමා එය මැද බෙහෙත් හෝ මුර්ජානය කළ යුතු ධාතු ද්‍රව්‍ය මිශ්‍ර කළ පොට්ටනිය එල්වනු ලැබේ. ඉක්බිති මුවවීම ලොකු බඳුනකින් වසා උණු කරනුයේ බෙහෙත් පොට්ටනියට හුමාලය වැදී තැම්බීමට ය. නොහොත් විෂ නැසීමට ය. මෙසේ පිළියෙල කරගන්නා ලද මුට්ටියට දොලා යන්ත්‍ර යැයි කියනු ලැබේ. දේශීය චිකිත්සාවෙහි සුවපාක හෙවත් තැම්බුම් සාදාගැනීමට මුට්ටියක අඩක් ජලය පුරවා මුවවිට වසා රෙදිකඩක් බැඳ එහි කෙසෙල් කොළයක් තබා තැම්බිය යුතු බෙහෙත් ද්‍රව්‍ය එහි තබා තව බඳුනකින් මුවවිට වසා පිළියෙල කරගන්නා මුට්ටිය ද ස්වේද යන්ත්‍රයක් වේ. ශරීරයේ ස්වේදවාහී සියුම් නාසින්ගේ මුඛය, රෝම කූපයෝයි. වේදුව යයි ප්‍රසිද්ධ තාව කාලිත යන්ත්‍රය සිංහල සමාජයේ කවුරුත් දනිති.
(කර්තෘ: පී.ඇම්.පී. අභයසිංහ: 1964)
(සංස්කරණය නොකරන ලද)
ආශ්‍රිත ග්‍රන්ථ
1. චරකසංහිකා සූත්‍රස්ථාන තුදුස්වන පරිච්ඡේදය
2. දේශීය චිකිත්සා
