ඇපල්ටන් ස්තරය
(Appleton Layer). පෘථිවිය වටා පිහිටි අයනගෝලයට (බ.) අයත් වූ ද පෘථිවි තලයෙන් සැතපුම් 140ක් පමණ ඉහළින් ඇත්තාවූ ද ප්රදේශයට ඇපල්ටන් ස්තරය යයි කියනු ලැබේ. මේ ස්තරය සොයා දැනගන්නා ලද්දේ එඩ්වඩ් ඇපල්ටන් (බ.) විසිනි.
විද්යුත්-චුම්බක තරංගයන් (බ.) ගෝලාකාර පෘථිවි පෘෂ්ඨය ඔස්සේ ම ගමන් කරන්නේ කවර හෙයින් දැයි යනු රේඩියෝ දුරලේඛය සම්බන්ධයෙන් කලින් විසඳිය නොහැකිව පැවති ප්රශ්නයකි. විද්යුත්-චුම්බක තරංග සන්නයනය කරන ප්රදේශයක් වායුගෝලයෙහි ඇති බවත් ඒ ප්රදේශයත් පෘථිවියත් අතර ඇති අවකාශයට පමණක් තරංග සීමා වන බවත් හෙවිසයිඩ් සහ කෙනලි යන දෙදෙනා පෙන්වා දුන්හ. එසේ නැත්නම් මෙවැනි ස්තරයකින් තරංග එක් වරක් හෝ ඊට වැඩි වාර ගණනක් පරාවර්තනය වී පෘථිවිය වටේ ගමන් කරයි. යථෝක්ත ප්රදේශය හෙවිසයිඩ් ස්තරය (බ.) නමින් හැඳින්වේ.
මීට පසුව ඇපල්ටන් විසින් විද්යුත්-චුම්බක ආවේග අවකාශයේ ඉහළට යවා ඒවායේ පරාවර්තන පරීක්ෂා කරන ලදි. කෙටි රේඩියෝ තරංග පරාවර්තනය කරන තවත් ස්තරයක් හෙවිසයිඩ් ස්තරයට ඉහළින් ඇති බව ඇපල්ටන් ඔප්පු කළේය. මේ ස්තරයට ඇපල්ටන් ස්තරය යන නම දී තිබේ. ඇතැම් විට මෙය ‘F’ ස්තරය නමින් ද හැඳින් වේ.
(සංස්කරණය: 1967)
