දේවෙන්‍ද්‍රනාථ ඨාකුර්
දෙවෙන්‍ද්‍රනාථ ඨාකුර් ක්‍රි.ව. 1817 වැන්නෙහි කල්කටා නගරයේ සුප්‍රසිද්ධ ඨාකුර් වංශයේ උපන්නේ ය. මේ තෙම වාරකානාථ ඨාකුර් ප්‍රභූවරයාගේ දෙවන පුතණුවෝ ය. වාරකානාථ වනාහි එකල වංගදේශයේ සිටි විශාල ධනවතෙකි. දේවෙන්‍ද්‍රනාථ බාල වියෙහි මහාත්මාරාම මෝහන් රායි තුමා විසින් පිහිටුවන ලද පාඨශාලාවෙහි ඉගෙනීම ආරම්භ කළේ ය. තුදුස් හැවිරිදි වයස් වූ කළ හින්දු කොලීජ් නම් ඉංග්‍රීසි විද්‍යාලයට ඇතුළත් විය. ළපටි වියෙහි දෙවෙන්‍ද්‍රනාථ ඇති දැඩි කරන ලද්දේ මුත්තනිය විසිනි. එබැවින් ඇය කෙරෙහි මහත් වූ භක්තියක් හා ආදරයක් ඇතිව සිටියේ ය. දෙවෙන්‍ද්‍රනාථයන්ට අටළොස් අවුරුදු වයස් වූ කළ මුත්තනිය කාලයාත්‍රා කළා ය. දෙවෙන්‍ද්‍රනාථ ද මුත්තනියගේ අවමංගල්‍යය සිදු කරනා දිනයේ මුත්තනිය ආදාහනය කිරීම සඳහා ගෙන යන ඥාතීන් සමඟ සොහොන් බිමට ගියේ ය. ඒ අවස්ථාවේ දෙවෙන්‍ද්‍රනාථයන්ගේ සිත්හී ලෞකික දේ ගැන වෛරාග්‍යය උපන්නේ ය. සත්‍ය ධර්මය සෙවීමෙහි අධිෂ්ඨානයක් ඇති විය. මේ අතර එක් දවසක් හදිසියේ 'ඊශොපනිෂද්' ග්‍රන්ථයෙහි කැඩී ගිය පත්තිරුවක් හමු විය. එහි තිබුණු එක් ශ්ලෝකයක් කියවා කර ගත් පමණින් එකේශ්වරවාදය හෙවත් දෙවියෝ රැසක් නොව එකම දෙවි කෙනෙකු ඇති නියාව වටහා ගත්තේ ය. ඉක්බිති රාම මෝහන් රායිතුමා සමඟ සාකච්ඡා කොට බ්‍රහ්ම ධර්මය ප්‍රචාරය කිරීමට සිත් යොමු කෙළේ ය. ඒ සඳහා ක්‍රි.ව. 1839 දී හින්දු ධර්ම ශාස්ත්‍රයට අයත් බ්‍රහ්ම පදාර්ථය ගැන සඳහන් තත්ව සමූහය ප්‍රචාරය කිරීම සඳහා 'තත්ව බොධිනී' නම් සභාවක් පිහිටුවී ය. ඊට පසු නොබෝ කලකින් තත්ව බොධිනී නම් මාසික සඟරාවක් ද ආරම්භ කොට ඒ මඟින් බ්‍රහ්ම ධර්මය වංග දේශයෙහි ප්‍රචාරය කෙළේ ය. තත්ව බොධිනී සඟරාවේ පළමුවෙන් ම කර්තෘ ධුරයට පත් කරන ලද්දේ දක්‍ෂය කුමාර දන්ත නම් වංග පඬිවරයා ය. ක්‍රි.ව. 1843න් වනුයෙහි සාමාජිකවරු දහ අට දෙනෙක් සමඟ ගිවිසුම් පතක අත්සන් පිහිටුවා බ්‍රහ්ම ධර්මයට ඇතුළත් වූයේ ය. ඉක්බිති ඒ සාමාජික සම්ප්‍රදාය බ්‍රහ්ම සමාජය නම් විය. සමාජය ආරම්භයෙහි බ්‍රහ්ම පූජාදියක් නොපැවැත්වුණි. යථා සමාජයෙන් තහවුරු වුනාට පසු සෙනාත්‍ර පූජා වෙනුවට පැවැත්වුණේ උපනිෂද් කොටසක් කියවීම හා තේරුම් කිරීමත් ය. මේ කාර්‍ය්‍යය පූජක වෙශයෙන් කරන ලද්දේ දෙවෙන්‍ද්‍රනාථ ඨාකුර් තුමා විසින් ය. කල් යත් යත් ම බ්‍රහ්ම පූජාවට ස්තොත්‍රයන් හා යාඥාවක් ද සකස් වූයේ ය. දෙවෙන්‍ද්‍රනාථ ඨාකුර් තුමා බ්‍රහ්ම ධර්මාවලම්බ් ජනයා විසින් පිළිපැද යුතු ශික්ෂාවන් ඇතුළත් වූ නියමාවලියක් ද සකස් කළේ ය. දෙවෙන්‍ද්‍රනාථ ඨාකුර්තුමාගේ ධර්මානුරාගය හා ආධ්‍යාත්මික පැවතුම් ගැන පැහැදුනා වූ අනුගාමිකයෝ එතුමාට මහර්ජියන් පුන්තිය උපාධිය පිරිනැමුවෝ ය. ඉක්බිති මහර්ජි දෙවෙන්‍ද්‍රනාථ ඨාකුර් තුමා මාසුරි පර්වතයට ගොස් සතර අවුරුද්දක් හුදකලාව බ්‍රහ්මයා මෙනෙහි කරමින් ධ්‍යන භාවනා කළේ ය. ජීවිතයේ අවසාන කාලය ගිහි පැවැත්මෙන් වෙන්ව තවුස්දම්හි යෙදුණේ ය. දෙවෙන්‍ද්‍රනාථ ඨාකුර් තුමාගේ ගිහි ජීවිතය වනාහී පරම ධාර්මික වූයේ ය. මහා ධනපතියෙක් වූ පියාණන් සතු වූ ධනය ගැන මඳකුත් ආශාවක් හෝ උඩඟුකමක් ඇති නොවී ය. කල්කටා නගරයේ ප්‍රධාන සමාගම වූ කාර්ඨාතුර් කොම්පැනියේ අයිතිකරු වූයේ දෙවෙන්‍ද්‍රනාථයන්ගේ පියාණන් වූ වාරකානාථ ඨාකුර් ප්‍රභූවරයා ය. වෙළෙඳ සමාගමෙන් විශාල ආදායමක් ලබන අතර හදිසියේ ම පිටරට ද්‍රව්‍ය හුවමාරුවෙහි වෙනසක් ඇති වීමෙන් කොම්පැනිය ණයගැති වෙන්නට පටන් ගත්තේ ය. වාරකානාථ ඨාකුර් තෙමේ ස්වකීය දේපොළ ණයකාරයන්ට අත් නොවන සේ උපායක් යොදනුයේ, මුළු දේපළ භාරකාර මණ්ඩලයකට නීත්‍යානුකූල ව රහසින් ම පැවරුවේ ය. එම නිසා දේපළ හිමියාගේ සම්මතයක් නැති ව ණයකාරයන්ට දේපළ විකුණා ණය ලබා ගැනීමට එකල එහි පැවති නීතියෙන් ඉඩක් නැති විය. කොම්පැනිය දුර්වල තත්වයක පවත්නා අවධියේ ම වාරකානාථ ක්‍රි.ව. 1846 දී දෙවනි වරට එංගලන්තයට ගියේ ය. එහි දී බොහෝ රාජ සම්මාන ලබමින් සිටි හෙතෙම නොබෝ කලකින් ලන්ඩන් නගරයේ දී මිය ගියේ ය. දෙවෙන්‍ද්‍රනාථ ඨාකුර් සිටුවරයා මිය යන විට රුපියල් කෝටියක් ණයවැ සිටියේ ය. ඔහුගේ මුළු දේපළ විකුනා ණය බේරීමට සිදු විය. කොම්පැනියේ ප්‍රධානීහු එවැන්නක් කිරීමට නීතියෙන් ඉඩක් නැති බව දැන දෙටු පුත් දෙවෙන්‍ද්‍රනාථ ඨාකුර් තුමාට දැන්වූහ. දෙවෙන්‍ද්‍රනාථ තෙමේ සිය සොහොයුරු ගිරි නාථ ඨාකුර් කැඳවුයේ ය. පියාගේ ණය නොගෙවා දේපළ රැක ගැනීමට ඉඩක් ඇතත් එවැන්නක් කිරීම පාපයක් මෙන් ම පියාණන්ට අවමානයක් බැවින් මුළු දේපල විකුණා ණය බේරීමට එකඟ වන්නැයි කීයේ ය. සහෝදරයා නිහඬ වීමෙන් කැමැත්ත ප්‍රකාශ කළේ ය. ඊට පසු කොම්පැනියේ ප්‍රධාන සේවකයන් මඟින් ණයකාරයන් ගෙන්වා පියාණන්ගේ දේපළ විකුණා ණය අය කර ගැනීමට දැන්වූයේ ය. විශාල ධනයක් රැක ගන්නට තිබුණු අවස්ථාව නොසලකා යුක්තිය ඉටු කිරීමෙහි සත්පුරුෂකම හා මහත්මා ගතිගුණය හිමියෝ ප්‍රකට කලහ. ඔවුන්ගේ ම සම්මතයෙන් වරකානාථ ඨාකුර්ගේ පවුලේ අයගේ නඩත්තුව සඳහා මාසික දීමනාවක් පිරිනැමීමට නියම කර ගන්නා ලදුව එසේ කරන ලදී. කොම්පැනියේ කොටස් රාශියක අයිතිය වෙනස් නොවී ය. නොබෝ කලකින් ම වෙළෙඳ ව්‍යාපාරය දියුණු වෙමින් යථාතත්වයට පැමිණියේ ය. ඊට පසු යළිත් පාලනය හා අයිතිය වරකානාථයන්ගේ පවුලට ම හිමි විය. දෙවෙන්‍ද්‍රනාථ ඨාකුර් තුමාගේ සත් කීර්තිය මුළු භාරත දේශයෙහි ම පතළ විය. දෙවෙන්‍ද්‍රනාථ ඨාකුර් තුමාගේ අවසන් කාලය තවුස්දම් රැකීමටත් ධර්මාලෝචනයටත් යෙදුණේ ය. එතුමා විසින් ලියන ලද ග්‍රන්ථ රාශියකි. 'බ්‍රහ්ම ධර්ම' නමැති විශාල ග්‍රන්ථය කාණ්ඩ තුනකින් යුක්ත විය. 'බ්‍රහ්ම ධර්මෙර් ව්‍යාඛ්‍යා', 'බ්‍රහ්ම ධර්මේර් මතඛ විශ්වාස', 'උපදේශාවලි', 'බ්‍රහ්ම සමාසේර්වකතතතා', 'වක්තෘතාවලි', 'ඥානය ධර්මෙර් උන්නති', 'පරලොකමුක්ති', 'උපහාර ආත්ම ධ්වනී' ආදියයි. මේ හැර ඍග්වේදයට වංගානුවාදයක් හා උපනිෂද්වලට වගු බසින් හා සකු බසින් වෘත්ති ද රචනා කළේ ය. ලෝකයට උදාර ආදර්ශයක් වූ මේ උත්තමයා ක්‍රි.ව. 1905 වැන්නෙහි වංග මාතාව දුක් සයුරේ ගිල්වා දිවංගත වූයේ ය. මහා කවි රවීන්‍ද්‍රනාථ ඨාකුර් තුමා දිවංගත මහර්ජි දෙවෙන්‍ද්‍රනාථ ඨාකුර් සාධුවරයාගේ කණිටු පුත්රුවන වේ.
(කර්තෘ: පී.ඇම්.පී. අභයසිංහ)
(සංස්කරණය නොකළ)
