සහම
තාජික නීල කණ්ඨී, මනුෂ්‍ය ජාතකය, හායන රත්නය ආදි ග්‍රන්ථවල ඇතුළත් මනුෂ්‍යයන්ට ඇතිවන ශුභා'ශුභ ඵල ප්‍රකාශ කිරිම සඳහා අතිශයෝපකාරී වූ ගණිත ක්‍රමයකි. තාජික, සහම යන වචන අරාබි භාෂාව හා තත්සම වූ ශබ්ද වශයෙන් සළකනු ලැබේ. සකල භාවඵලයන්ගේ සිද්ධියට සහායත්වයෙන් (උපකාර ව) සිට ගෙනදීමට හේතුවන හෙයින් සහම නම් වේ. මනුෂ්‍ය ජාතකයේ 1.පුණ්‍ය, 2.විත්, 3.ප්‍රණය, 4.ශෞර්ය, 5.යස, 6.ස්ව (ධන), 7.බාධන, 8.පෛතෘක, 9.මාතෘ, 10.භ්‍රාතෘක, 11.විභුති, 12.දාරා, 13.මරම්, 14.අධවා, 15.ආශා, 16.නෘප, 17.අරි, 18.සුත, 19.පුත්‍රී, 20.කර්ම, 21.ක්‍ෂමා, 22.ගුරුතා, 23.ජීව, 24.ගද, 25.මිත්‍ර, 26.උද්වාහ, 27.ශ්‍රත, 28.වාසනා, 29.බල, 30.වපු, 31.ව්‍යාපාර, 32.හස්ත ක්‍රියා යයි සහම දෙතිසක් දැක්වේ.
නීලකකණ්ඨාචාර්යවරයා සහම 50ක් යයි ද වෙන්තටෙශාචාර්යවරයා 48ක් යයි ද කෙශවාචාර්යවරයා 21ක් යයි ද දක්වා තිබේ. ජන්ම කාලයට අනුව ලග්න, සූර්ය චන්ද්‍ර ස්ඵුට සාදා උත්පත්තිය දිවා කාලයේ වූවක් නම් චන්ද්‍ර ස්ඵුටයෙන් සූර්ය ස්ඵුටය අඩු කර ලග්නය හිරු-සඳු දෙදෙනා අතරේ පිහිටි රාශියක් නොවේ නම් අමුතුවෙන් රාශියක් අන්තරයට එකතු කොට ද චන්ද්‍ර සූර්ය දෙදෙනා අතරේ පිහිටි රාශියක් ලග්නය වී නම් අමුතුවෙන් රාශියක් එකතු නොකර ද ලග්න ස්ඵුටය හා යුක්ත කළ විට පුණ්‍ය සහමය ලැබේ.
උත්පත්තිය රාත්‍රියේ වී නම් සූර්ය ස්ඵුටයෙන් චන්ද්‍රස්ඵුටය අඩුකර ඉතිරි කොටස දිවා උප්පත්තියකට කී පරිදි සාදාගත යුතුයි. අනෙකුත් සහම පිළිබඳ විස්තර ග්‍රන්ථාශ්‍රයෙන් දත යුතුයි. ඒ ඒ සහමයන්ට අධිපති ග්‍රහයෝ ස්වකීය උච්චාදි ගෘහයන්හි සිටි කල ද ලග්නය දක්නා කල ද බලවත් වේ. මෙයින් විපරීත වූයේ අපලයි. ඒ ඒ සහමාධිපති ග්‍රහයන්ගේ බලා'බල අනුව පුණ්‍ය, විද්‍යාදි සහමයන්ගෙන් ලැබෙන ශුභා'ශුභ ඵල නිගමනය කිරීම මෙහි ප්‍රයෝජනයි.
ආශ්‍රිත ග්‍රන්ථ
තාජික නීලකණ්ඨ 38
මනුස ජාතකය -
කේශව ජාතකය -
හායනරත්නය 60
(කර්තෘ: පී.ඇම්.පී. අභයසිංහ, ඩී.ආර්. සෙනෙවිරත්න: 1957)
(සංස්කරණය නොකළ)
